Page 164 - gjuha shqipe 3 per shtyp.pdf
P. 164

Lexojmë






                                                MAMUTHI

                Mamuthi leshtor ishte tre a katër metra i lartë. Trupin ia mbulonte një
             gëzof i dendur i kuqërremtë që e mbante ngrohtë.

                Nën lëkurë kishte një shtresë të trashë dhjami që e mbronte nga i ftohti.
             Kishte dhëmbë të mëdhenj shumë të gjatë e të spërdredhur, që mund t’i
             përdorte për të pastruar dëborën që të nxirrte bimët me të cilat ushqehej.
             Jetonte në vendet e ftohta bashkë me ujkun dhe rinocerontin leshtor. Ai
             është zhdukur si specie nga fundi i periudhës së akullnajave.

                Ne e njohim mamuthin për dy arsye. Arsyeja
                                                        arsye. Arsyeja
             e parë është që njerëzit e lashtë e vizatuan vizatuan
                                                        atime
             në faqet e shpellave. Këto vizatime
             mbërritën deri në ditët tona. Arsyeja yeja

             e dytë është që shkencëtarët e  e
             kanë gjetur të ruajtur më së miri
             (përfshi gëzofin dhe pjesët e
             buta) në akullnajat e Siberisë
             dhe të Alaskës.

                                           D. De Miko

                              Fjalë të reja


                       periudha e akullnajave –
                       periudha kur sipërfaqja e Tokës ishte e
                       mbuluar me masa akulli.



               LEXOJ DHE KUPTOJ
             Mamuthi leshtor ishte i lartë:     pesë metra;      tre a katër metra.
             Gëzofi i mamuthit ishte:       i kuqërremtë;     i kafenjtë.
             Mamuthi kishte dhëmbë:         të vegjël dhe të gjatë;    të mëdhenj dhe të spërdredhur.
             Mamuthi ushqehej:        me bimë;      me insekte.
             Ai jetonte në vende:      të ngrohta;     të ftohta.
             Njerëzit e lashtë e vizatuan mamuthin:       në faqet e shpellave;      në fletore vizatimi.
             Mamuthin e kanë gjetur të ruajtur më së miri:        në akullnajat e Siberisë dhe të Alaskës;
                 në shkretëtirat me rërë.
                                                                                   VEPRIMTARI
                                                                                   Gj
                                                                                   Gjeni në internet i ë i t  t
              REFLEKTOJ
                                                                                fotografi të kafshëve të
                Sipas teje, pse u zhduk mamuthi si specie?
                                                                         ndryshme, të cilat janë zhdukur me
                                                                             kalimin e viteve dhe bëni një
              SHKRUAJ
                Nënvizo në tekst fjalët që tregojnë pamjen e                         album me to.
                jashtme të mamuthit.

        164
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169