Page 164 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๑๓๖

บทที่ ๖

การยื่นบัญชีพยาน

๑. สิทธิของคู่ความในการยื่นบัญชีพยาน

การยื่นบัญชีพยานตามมาตรา ๘๘ แบ่งออกได้เป็น ๓ ตอน คือ ตอนแรกว่าด้วยการระบุ

พยานหลักฐานครั้งแรก ตอนที่สองว่าด้วยการระบุพยานเพิ่มเติมให้ระบุเพิ่มเติม โดยท าเป็น

ค าแถลงภายใน ๑๕ วัน นับแต่วันสืบพยาน ตอนที่สามว่าด้วยการระบุพยานหลักฐานเมื่อมีเหตุ

สมควร ซึ่งหากไม่เข้าตอนที่หนึ่งและที่สองแล้วต้องขออนุญาตศาลก่อน ความประสงค์ของ

บทบัญญัตินี้ก็เพื่อมิให้คู่ความจู่โจมกันในทางพยานหลักฐานโดยมิรู้ตัว ในทางปฏิบัติจึงชอบที่จะ

พิจารณาว่าการที่คู่ความฝ่ายใดไม่ระบุพยานภายในก าหนดนั้น เป็นโดยประสงค์จะเอาเปรียบ

ในทางคดีหรือว่าพลาดพลั้งไปหาได้ประสงค์เอาเปรียบในทางคดีไม่ และการที่ไม่ระบุพยานนั้น

มีทางพอที่จะแก้ไขไม่ให้อีกฝ่ายหนึ่งเสียหายหรือไม่ หากเป็นเรื่องไม่ใช่เอาเปรียบและ

มีทางแก้ไขไม่ให้อีกฝ่ายหนึ่งเสียหาย ก็ชอบที่ศาลจะใช้อ านาจตามตอนที่สาม โดยสั่งตามควร

แก่กรณี ทั้งนี้ เพื่อให้ความเป็นธรรมแก่ตัวความตามสมควร (ฎีกาที่ ๑๐๓๔/๒๕๐๓)

๑.๑ การยื่นบัญชีพยานครั้งแรก จะต้องยื่นต่อศาลก่อนวันสืบพยานจริงๆ นัดแรก

ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑ (๑๐) ไม่น้อยกว่า ๗ วัน (ฎีกาที่ ๒๓๑๙/๒๕๔๐) ระยะเวลาที่จะยื่นบัญชี

ระบุพยานคือระยะเวลาตามกฎหมายที่ใช้อยู่ในขณะที่ยื่นบัญชีระบุพยานนั้น (ฎีกาที่ ๔๔๖/

๒๕๔๐) ต้องมีระยะเวลาระหว่างวันยื่นบัญชีพยานกับวันนัดสืบพยานอย่างน้อย ๗ วัน

ถ้าวันสุดท้ายที่จะยื่นได้เป็นวันหยุดราชการ และมายื่นในวันเปิดท าการ ถือว่าไม่ครบ ๗ วัน

แต่ศาลอาจรับบัญชีพยานนั้นได้ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๘๗ (๒) หากเห็นว่าผู้ยื่นไม่จงใจฝ่าฝืน

เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมจึงควรรับบัญชีพยานนั้น (ฎีกาที่๑๑๙/๒๕๐๕, ๑๒๓๔/๒๕๐๘)

หากเป็นการสืบพยานหรือไต่สวนในเรื่องอื่นที่ไม่เกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาท เช่น

ไต่สวนค าร้องขออนุญาตยื่นค าให้การ หรือไต่สวนค าร้องขอพิจารณาคดีใหม่ พยานหลักฐาน
ในชั้นนี้มิใช่พยานหลักฐานที่สนับสนุนข้ออ้างข้อโต้เถียงในประเด็นแห่งคดีที่พิพาทกัน

จึงไม่ตกอยู่ในบังคับที่จะต้องยื่นบัญชีพยานก่อนวันนัดไต่สวนไม่น้อยกว่า ๗ วันตามมาตรา ๘๘

(ฎีกาที่๘๔๗/ ๒๕๙๓, ๑๙๒/๒๕๑๗, ๙๑๐/๒๕๒๓, ๔๒๗๖/๒๕๓๒)

๑.๒ การยื่นบัญชีพยานเพิ่มเติมตามมาตรา ๘๘ วรรคสอง ให้ยื่นค าแถลงและบัญชีพยาน

เพิ่มเติมต่อศาลภายใน ๑๕ วัน นับแต่วันสืบพยานครั้งแรก การยื่นบัญชีพยานเพิ่มเติมตาม
มาตรา ๘๘ วรรคสอง เป็นสิทธิของคู่ความที่จะยื่นเพิ่มเติมได้เสมอ ศาลจะใช้ดุลพินิจไม่อนุญาต