Page 33 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๕

๑.๒.๓ พิจารณาว่ามูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลหรือไม่

๑.๒.๓.๑ คดีแพ่งทั่วไป เสนอค าฟ้องต่อศาลที่มีมูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลได้

(มาตรา ๔ (๑))

ตัวอย่าง โจทก์ได้จ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นให้แก่ ป. ที่ส านักงานคุ้มครอง

ผู้เอาประกันภัย ซึ่งตั้งอยู่ในเขตอ านาจศาลแขวงพระโขนง เป็นเรื่องที่โจทก์ใช้สิทธิไล่เบี้ยตาม

มาตรา ๓๑ วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ. คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. ๒๕๓๕ การจ่ายค่าเสียหาย

เบื้องต้นดังกล่าวมิใช่ต้นเหตุพิพาทอันเป็นที่มาแห่งการโต้แย้งสิทธิแห่งโจทก์ คงเป็นเพียงสิทธิ

ที่โจทก์จะใช้สิทธิไล่เบี้ยตามที่กฎหมายก าหนดไว้เท่านั้น มูลคดีนี้จึงมิได้เกิดขึ้นในเขตอ านาจ

ของศาลแขวงพระโขนง (ฎีกาที่ ๒๔๓๗/๒๕๔๐)

๑.๒.๓.๒ สถานที่ที่เกิดมูลคดีอาจอยู่ในหลายเขตศาล (มาตรา ๕) เช่น คดีฟ้อง
ให้ช าระเงินตามเช็ค สถานที่ออกเช็ค (ฎีกาที่ ๓๘๑๘/๒๕๓๘) สถานที่ตั้งของธนาคารที่ปฏิเสธ

การจ่ายเงินตามเช็ค (ฎีกาที่ ๗๒๕๕/๒๕๓๙) หรือกรณีน าเช็คของผู้อื่นมาแลกเงินสด สถานที่ที่

น าเช็คมาแลกเงินสด (ฎีกาที่ ๗๒๑๒/๒๕๔๕) หรือสถานที่เกิดหนี้ที่เป็นที่มาของการออกเช็ค

ช าระหนี้ (ฎีกาที่ ๑๘๖๔/๒๕๔๘) ถือว่าเป็นสถานที่ที่มูลคดีเกิดขึ้น

๑.๒.๓.๓ ในกรณีที่มูลคดีเกิดขึ้นในเรือไทย หรืออากาศยานไทยที่อยู่นอก

ราชอาณาจักร ศาลแพ่งเป็นศาลที่มีเขตอ านาจ (มาตรา ๓ (๑)) แม้จ านวนทุนทรัพย์จะอยู่ใน

อ านาจการพิจารณาพิพากษาของศาลแขวงก็ฟ้องต่อศาลแพ่งได้ (ค าว่า “เรือไทย” ปรากฏใน

พ.ร.บ. เรือไทย พ.ศ. ๒๔๘๑ และค าว่า “อากาศยาน” ปรากฏใน พ.ร.บ. การเดินอากาศ พ.ศ. ๒๔๙๗

แต่ยังไม่มีค าพิพากษาศาลฎีกาเกี่ยวกับค านิยามดังกล่าว)

๑.๒.๔ พิจารณาว่าโจทก์เป็นผู้มีสัญชาติไทยหรือมีภูมิล าเนาในราชอาณาจักรหรือไม่

ถ้าใช่ โจทก์อาจยื่นฟ้องต่อศาลแพ่ง หรือศาลซึ่งโจทก์มีภูมิล าเนาอยู่ในเขตศาล หรือศาลที่จ าเลย

มีทรัพย์สินที่อาจถูกบังคับคดีได้อยู่ในเขตศาล (มาตรา ๔ ตรี)

๑.๒.๔.๑ โจทก์อาจมีภูมิล าเนาอยู่ในหลายเขตศาล จ าเลยอาจมีทรัพย์สิน

ที่อาจถูกบังคับคดีได้อยู่ในหลายเขตศาล (มาตรา ๕)

๑.๒.๔.๒ บุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปอาจเป็นโจทก์ร่วมฟ้องคดีเดียวกันได้

หากปรากฏว่ามีผลประโยชน์ร่วมกันในมูลความแห่งคดี (มาตรา ๕๙)

๑.๒.๕ กรณีมีการฟ้องคดีเกี่ยวเนื่องกับคดีที่ค้างพิจารณาอยู่ ให้ตรวจดูว่าเป็นค าฟ้อง

ที่เสนอต่อศาลที่คดีค้างพิจารณาอยู่หรือไม่ (มาตรา ๗)

๑.๒.๕.๑ ศาลที่มีอ านาจพิจารณาค าฟ้องหรือค าร้องขอก่อนที่การบังคับคดี

จะด าเนินไปโดยครบถ้วนหรือถูกต้อง คือ ศาลชั้นต้น ตามมาตรา ๒๗๑ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง