Page 451 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๔๒๓

๒.๑.๒ ถ้าเห็นว่าคดีมีเหตุผลอันสมควร และผู้ร้องยังคงไม่มีทรัพย์สินพอที่จะเสีย

ค่าธรรมเนียมศาลในการฟ้องอุทธรณ์หรือฎีกา ให้สั่งอนุญาตได้ทันทีโดยไม่ต้องฟังค าคัดค้าน

ของอีกฝ่ายและไม่ต้องไต่สวน เพราะเป็นเรื่องระหว่างศาลกับคู่ความที่ร้องขอ (เทียบฎีกาที่

๙๐๑/๒๕๒๐) และเมื่อสั่งอนุญาตแล้ว คู่ความอีกฝ่ายไม่มีสิทธิอุทธรณ์ค าสั่ง

ตัวอย่างค าสั่ง

“คดีนี้โจทก์(จ าเลย) เคยได้รับอนุญาตให้ด าเนินคดีโดยได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียม

ศาลในศาลชั้นต้นมาแล้ว และไม่ปรากฏต่อศาลเป็นอย่างอื่น ถือว่าโจทก์(จ าเลย) ยังคงไม่มี

ทรัพย์สินพอที่จะเสียค่าธรรมเนียมศาล หรือหากไม่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลแล้วจะ

ได้รับความเดือดร้อนเกินสมควร และอุทธรณ์ (ฎีกา) มีเหตุผลอันสมควร จึงอนุญาตให้โจทก์

(จ าเลย) อุทธรณ์ (ฎีกา) โดยได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลในชั้นอุทธรณ์ (ฎีกา)”

และสั่งในค าฟ้องอุทธรณ์ ว่า “โจทก์ (จ าเลย) ได้รับอนุญาตให้ด าเนินคดี

โดยได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมชั้นอุทธรณ ์ รับอุทธรณ์ ส าเนาให้จ าเลย(โจทก์) แก้อุทธรณ์

ภายใน ๑๕ วัน ให้โจทก์(จ าเลย)น าส่งส าเนาอุทธรณ์ โดยให้วางเงินค่าส่งหมายอย่างช้าใน

วันท าการถัดไป หากส่งไม่ได้ให้โจทก์(จ าเลย) แถลงเพื่อด าเนินการต่อไปภายใน ๑๕ วัน นับแต่
วันส่งไม่ได้ มิฉะนั้นถือว่าทิ้งฟ้องอุทธรณ์”

กรณีโจทก์ (จ าเลย) ขออนุญาตฎีกา สั่งในค าร้องขออนุญาตฎีกาว่า “โจทก์
(จ าเลย) ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลชั้นฎีกา รวมส่งศาลฎีกา”

อย่างไรก็ดี หากต้องการทราบว่า หลังจากศาลอนุญาตให้คู่ความด าเนินคดีโดย
ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมในศาลชั้นต้นแล้ว ในขณะยื่นอุทธรณ์หรือฎีกามีข้อเท็จจริงเกี่ยวกับ

การขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมหรือไม่ ศาลจะสั่งนัดไต่สวนค าร้อง

ก่อนมีค าสั่งก็ได้

๒.๒ กรณีผู้ขอไม่ได้รับอนุญาตให้ด าเนินคดีโดยได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลใน

ศาลชั้นต้น แต่ยื่นค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลมาพร้อมอุทธรณ์หรือฎีกา ให้พิจารณาดังนี้
๒.๒.๑ ถ้าเห็นว่าคดีไม่มีเหตุผลอันสมควรจะอุทธรณ์(ฎีกา) ให้สั่งยกค าร้องขอ

ยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลได้ทันทีโดยไม่ต้องไต่สวน และยังไม่ต้องสั่งค าฟ้องอุทธรณ์ (ฎีกา) นั้น

๒.๒.๒ ถ้าคดีมีเหตุผลสมควรจะอุทธรณ์ (ฎีกา) และคู่ความยื่นค าร้องมาพร้อม

อุทธรณ์หรือฎีกา โดยเสนอพยานหลักฐานมาพร้อมค าร้อง หากศาลเห็นสมควรไต่สวน

พยานหลักฐานเพิ่มเติมก็ให้ด าเนินการไต่สวนโดยเร็วเท่าที่จ าเป็น (ป.วิ.พ. มาตรา ๑๕๖) โดยสั่ง

ในค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล ว่า “เรียกไต่สวน” หรือสั่งว่า

“รับค าร้อง นัดไต่สวนวันที่ . . . เวลา . . . .น.”