Page 106 - คู่มือวิทยากร โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ "โคก หนอง นา โมเดล"
P. 106
4. เมื่อระดับน้ าทะเลสูงกว่าระดับน้ าในล าคลองให้ท าการปิดประตูระบายน้ า เพื่อป้องกัน
ไม่ให้น้ าทะเลไหลย้อนกลับ โดยยึดหลักน้ าไหลทางเดียว (One Way Flow)
โครงการแก้มลิงแบ่งออกเป็น 3 ประเภท โดยแยกตามขนาดของแก้มลิง ดังนี้
1. แก้มลิงขนาดใหญ่
แก้มลิงขนาดใหญ่ เปรียบได้กับสระน้ าหรือบึงขนาดใหญ่ เช่น เขื่อน อ่างเก็บน้ า ฝาย
ทุ่งเกษตรกรรม เป็นต้น โดยแก้มลิงขนาดใหญ่จะคอยรองรับน้ าฝนจากพื้นที่บริเวณนั้น ๆ และ
จะกักเก็บน้ าไว้เป็นระยะเวลาหนึ่งก่อนที่จะระบายลงสู่ล าน้ า
อย่างไรก็ตาม แก้มลิงขนาดใหญ่อย่างเขื่อน อ่างเก็บน้ า ฝาย ทุ่งเกษตรกรรม จะมี
วัตถุประสงค์อื่นประกอบด้วย เช่น เพื่อการชลประทานหรือเพื่อการประมง เป็นต้น
2. แก้มลิงขนาดกลาง
เป็นพื้นที่ชะลอน้ าที่มีขนาดเล็กกว่า ก่อสร้างในระดับลุ่มน้ า มักเป็นพื้นที่ธรรมชาติ
เช่น หนอง บึง คลอง เป็นต้น
3. แก้มลิงขนาดเล็ก
แก้มลิงขนาดเล็กมักเป็นพื้นที่สาธารณะ เช่น สนามเด็กเล่น ลานจอดรถ หรือสนาม
ในบ้าน ซึ่งต่อเข้ากับระบบระบายน้ าหรือคลอง ทั้งนี้แก้มลิงที่อยู่ในพื้นที่เอกชนจะเรียกว่า
"แก้มลิงเอกชน" ส่วนที่อยู่ในพื้นที่ของราชการและรัฐวิสาหกิจจะเรียกว่า "แก้มลิงสาธารณะ"
12. โคก หนอง นำ โมเดล
การจัดการพื้นที่ซึ่งเหมาะกับพื้นที่การเกษตร ซึ่งเป็นผสมผสานเกษตรทฤษฎีใหม่ เข้ากับภูมิ
ปัญญาพื้นบ้านที่อยู่อย่างสอดคล้องกับธรรมชาติในพื้นที่นั้นๆ โคก-หนอง-นา โมเดล เป็นการที่ให้ธรรมชาติ
จัดการตัวมันเองโดยมี มนุษย์เป็นส่วนส่งเสริมให้มันส าเร็จเร็วขึ้น อย่างเป็นระบบ
โคก-หนอง-นา โมเดล ซึ่งเป็นแนวทางท าเกษตรอินทรีย์และการสร้างชีวิตที่ยั่งยืน โดยมี
องค์ประกอบดังนี้
1. โคก: พื้นที่สูง
– ดินที่ขุดท าหนองน้ านั้นให้น ามาท าโคก บนโคกปลูก “ป่า 3อย่าง ประโยชน์ 4
อย่าง” ตามแนวทางพระราชด าริ
– ปลูกพืช ผัก สวนครัว เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่ เลี้ยงปลา ท าให้พออยู่ พอกิน พอใช้ พอ
ร่มเย็น เป็นเศรษฐกิจพอเพียงขั้นพื้นฐาน ก่อนเข้าสู่ขั้นก้าวหน้า คือ ท าบุญ ท าทาน
เก็บรักษา ค้าขาย และเชื่อมโยงเป็นเครือข่าย
– ปลูกที่อยู่อาศัยให้สอดคล้องกับสภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
