Page 109 - คู่มือวิทยากร โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ "โคก หนอง นา โมเดล"

17. ระบบสระเติมอำกำศ

เป็นระบบบ าบัดน้ าเสียที่อาศัยการเติมออกซิเจนจากเครื่องเติมอากาศ (Aerator) ที่ติดตั้งแบบ
ทุ่นลอยหรือยึดติดกับแท่นก็ได้ เพื่อเพิ่มออกซิเจนในน้ าให้มีปริมาณเพียงพอ ส าหรับจุลินทรีย์สามารถน าไปใช้

ย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ าเสียได้เร็วขึ้นกว่าการปล่อยให้ย่อยสลายตามธรรมชาติ ท าให้ระบบบ าบัดน้ าเสียแบบ
บ่อเติมอากาศสามารถบ าบัดน้ าเสียได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถลดปริมาณความสกปรกของน้ าเสียในรูป
ของค่าบีโอดี (Biochemical Oxygen Demand; BOD) ได้ร้อยละ 80-95 โดยอาศัยหลักการท างานของ

จุลินทรีย์ภายใต้สภาวะที่มีออกซิเจน (Aerobic) โดยมีเครื่องเติมอากาศซึ่งนอกจากจะท าหน้าเพิ่มออกซิเจนใน
น้ าแล้วยังท าให้เกิดการกวนผสมของน้ าในบ่อด้วย ท าให้เกิดการย่อยสลายสารอินทรีย์ได้อย่างทั่วถึงภายในบ่อ

หลักการท างานของระบบ ระบบบ าบัดน้ าเสียแบบบ่อเติมอากาศ สามารถบ าบัดน้ าเสียได้ทั้ง
น้ าเสียจากแหล่งชุมชนที่มีความสกปรกค่อนข้างมาก และน้ าเสียจากอุตสาหกรรม โดยปกติจะออกแบบให้บ่อมี

ความลึกประมาณ 2-6 เมตร ระยะเวลาเก็บกักน้ า (Detention Time) ภายในบ่อเติมอากาศประมาณ 3-10
วัน และเครื่องเติมอากาศจะต้องออกแบบให้มีประสิทธิภาพสามารถท าให้เกิดการผสมกันของตะกอนจุลินทรีย์
ออกซิเจนละลายในน้ า และน้ าเสีย นอกจากนี้จะต้องมีบ่อบ่ม (Polishing Pond หรือ Maturation Pond) รับ
น้ าเสียจากบ่อเติมอากาศเพื่อตกตะกอนและปรับสภาพน้ าทิ้งก่อนระบายออกสู่สิ่งแวดล้อม ทั้งนี้จะต้องควบคุม
อัตราการไหลของน้ าภายในบ่อบ่มและระยะเวลาเก็บกักให้เหมาะสมไม่นานเกินไป เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาการ

เจริญเติบโตเพิ่มปริมาณของสาหร่าย (Algae) ในบ่อบ่มมากเกินไป

18. กังหันชัยพัฒนำ

กังหันน้ าเพื่อบ าบัดน้ าเสียด้วยวิธีการเติมอากาศ สิทธิบัตรในพระปรมาภิไธย เพื่อพัฒนาแหล่ง

น้ าแก่ปวงชน ท างานโดย การหมุนปั่น เพื่อเติมอากาศให้น้ าเสียกลายเป็นน้ าดี สามารถประยุกต์ใช้บ าบัดน้ าเสีย
จากการอุปโภคของประชาชน น้ าเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม รวมทั้งเพิ่มออกซิเจน ให้กับบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ า
ทางการเกษตรส่วนประกอบ

กังหันชัยพัฒนา เป็น เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ าหมุนช้าแบบทุ่นลอย (สามารถลอยขึ้นและ

ลงได้เองตามระดับน้ า)

ประกอบด้วยซองวิดน้ า มีใบพัดที่ออกแบบเป็น ซองตักน้ ารูปสี่เหลี่ยมคางหมูจ านวน 6 ซอง
แต่ละซองจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ห้องเท่าๆ กัน ทั้งหมดถูกติดตั้งบนโครงเหล็ก 12 โครงใน 2 ด้าน

มีศูนย์กลางของกังหันที่เรียกว่า "เพลากังหัน" ซึ่งวางตัวอยู่บนตุ๊กตารองรับเพลา ที่ติดตั้งอยู่บน

ทุ่นลอย และมีระบบขับส่งก าลัง ด้วยเฟืองจานขนาดใหญ่ ใช้มอเตอร์ไฟฟ้าขนาด 2 แรงม้า ส าหรับขับเคลื่อน
ซองน้ า ให้หมุนรอบเป็นวงกลม อยู่บนโครงเหล็กที่ยึดทุ่นทั้ง 2 ด้านเข้าไว้ด้วยกัน ด้านล่างของกังหันในส่วนที่
จมน้ า จะมีแผ่นไฮโดรฟอยล์ยึดปลายของทุ่นลอยด้านล่าง

19. กำรบริหำรจัดกำรน้ ำ จำกภูผำสู่มหำนที

เกิดจากความตั้งใจที่จะถ่ายทอดการบริหารจัดการน้ าอย่างยั่งยืนให้ชุมชนเข้าใจและน าไป
ปฏิบัติได้อย่างเหมาะสม พร้อมสร้างการมีส่วนร่วมให้เกิดการพึ่งพาตนเอง โดยน้อมน าพระราชด าริการบริหาร
จัดการน้ าของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 มาเป็นแนวทางการดูแลจัดการน้ าให้เหมาะสมกับแต่
ละพื้นที่ ตั้งแต่ต้นน้ า กลางน้ า สู่ปลายน้ า ผ่านกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมกับคนในชุมชนให้เข้าใจการ

บริหารจัดการน้ าในพื้นที่ตนเองอย่างแท้จริง ส่งเสริมให้ทุกคนมีความเป็นเจ้าของร่วมกัน ไม่ใช่เพียงช่วยรักษา