Page 24 - 9-sinf informatika yangi 2020. @informatika

О‘yin modellari ӏ bu har xil оӒyinlar: rivojlantiruvchi, iqtisodiy, harbiy. Bunday modellar
yordamida ziddiyatli vaziyatlarni hal qilish, psixologik yordam kоӒrsatish, turli vaziyatlarda

obyektning harakat qilishini bashorat qilish mumkin.
Imitatsion modellar nafaqat turli darajadagi aniqlikda voqelikni aks ettiradi, balki uni
imitatsiya (taqlid) qiladi. Model bilan tajriba turli boshlangӒich holatlarda kоӒp marotaba
takrorlanadi yoki turli sharoitlarga qoӒyilgan shunga оӒxshash obyektlar bilan bir vaqtda
оӒtkaziladi, ushbu tajriba-sinov ishlar mobaynida real holatda biror-bir harakatlarning
oqibatlari оӒrganiladi va baholanadi. Tadqiqot natijalari bоӒyicha xulosa qilinadi.

2. Vaqt omili (dinamikasi) bо‘yicha: statik va dinamik modellar.
Statik modellar obyektn maӓlum v ich u bilan sodir bоӒlayotgan оӒzgarishlarni

hisob olmasdan ettiradi. Bu modellar v om yоӒq.

S mo sif haf davom o'rtach havo haroratinin o'zgarish graԊgi,
vodorod va kislorod atomlaridan tashkil topgan suv molekulasining maketi yoki rasmi xizmat
qilishi mumkin.

Dinamik modellar obyektnin v mobayn оӒzgarish jarayonin ettiradi.

Masalan maӓlum bir hudu xar poliklin b tekshiruv natijasi.

3. Taqdi etis usuli bо‘yicha axborot (nomoddiy, mavhum) va moddi modellar.

Moddiy modellar modellashtirish obyektlarinin moddiy nusxalaridir. Miso uchun:
globu yer shar shaklinin mo qоӒgӒircho inson tash kоӒrinishinin mo robot

zarar ishlab chiqarish inson harakatlarinin modeli.

Moddiy modellashtirish anglashnin eksperimen (tajriba) usu qоӒllanilsa,
nomoddiy modellashtirishda anglashning nazariy usulidan foydalaniladi.
Axborot modeli ӏ bu obyekt, jarayon yoki hodisa xususiyatlari va holatini tavsiԋovchi
maӓlumotlar yigӒindisi. Axborot modellari, оӒz navbatida, belgili (maxsus belgilar, yaӓni har
qanday formal til vositalari bilan ifodalangan axborot modeli) va verbal (ogӒz yo Ԋkr
shaklidagi axborot modeli) modellar va aralash axborot modellarga ajratiladi.
Belgili axborot modellari turli tillar (belgilar tizimlari)dan foydalangan holda quriladi.
axboro mo tabiiy matn yo dasturlash dastur formu (miso uchun,

togӒr toӒrtburch yuz S=ab) sh ifodalanish mumkin. axboro modellar misol

tar geogr xar gr diagramm v boshqalarn koӒrsatish mumkin.

Belgili axborot modellariga doir misollar

Sxema Turar joy rejasi Chizma

10–11-darslar. MODEL VA UNING TURLARI 23