Page 73 - ภาษาไทยประถม
P. 73
ห น า | 73
เรื่องที่โกรธกันและทําใหไมตรี
ขาดสะบั้น
เอาพิมเสนไปแลกเกลือ หมายถึง ลดตัวลงไปทะเลาะหรือมีเรื่องกับ
คนที่ต่ํากวามีแตจะเสีย
สํานวนภาษานี้เปนวัฒนธรรมอยางหนึ่งของคนไทย จึงมีอยูทุกทองถิ่น เชน
ภาคเหนือ
ทํามิชอบเขาลอบตนเอง หมายถึง กรรมที่ผูใดทําไวยอมสงผลใหแกผูนั้น
คนรักใหญเทารอยตีนเสือ หมายถึง คนรักมีนอย คนชังมีมาก
ขาวเหลือเกลืออิ่ม หมายถึง อยูดีกินดี
ภาคใต
ปากอี้ฆาคอ หมายถึง ปลาหมอตายเพราะปาก
ใหญพราวเฒาลอกอ หมายถึง อายุมากเสียเปลาไมไดมีลักษณะเปนผูใหญ
ชางแลนอยายุงหาง หมายถึง อยาขัดขวางผูที่มีอํานาจ หรือเหตุการณที่
กําลังรุนแรงอยาไปขัดขวาง
ฯลฯ
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ตีกลองแขงเสียงฟา ขี่มาแขง หมายถึง แขงดีหรือผูมีอํานาจวาสนา
ตาแวน(ตะวัน) ไมมีทางจะสูได
น้ําขึ้นปลาลอย น้ําบกหอยไต หมายถึง ทีใครทีมัน
ตกหมูแฮง (แรง) เปนแฮง หมายถึง คบคนดีจะพาใหตนดีดวย
ตกหมูกาเปนกา หมายถึง คบคนชั่วจะพาใหตนชั่วตาม
ฯลฯ
การรูจักสํานวนไทย มีประโยชนในการนํามาใชในการพูดและการเขียน ทําให
ไมตองพูดหรืออธิบายยาวๆ เชน ในสํานักแหงหนึ่ง จูๆ ก็เกิดมีของหาย ทั้งๆ ที่ไดมีการรักษาปองกัน
อยางเขมงวดกวดขัน ไมใหมีคนภายนอกเขามาได แตของก็ยังหายได เหตุการณ เชนนี้ก็ใชสํานวน
ภาษาสั้นๆ วา “เกลือเปนหนอน” ไดซึ่งหมายถึงคนในสํานักงานนั้นเองเปนไสศึกใหคนภายนอกเข
ามาขโมยของหรือเปนขโมยเสียเอง
ถาจะเตือนสติคนที่กําลังหลงรักหญิงที่มีฐานะสูงกวาซึ่งไมมีทางจะสมหวังใน
ความรัก ก็ใชสํานวนภาษาเตือนวา “ใฝสูงเกินศักดิ์”
นอกจากจะใชสํานวนภาษาในการประหยัดคําพูด หรือคําอธิบายไดแลว ยังทําใหคําพูด
หรือขอเขียนนั้นมีคุณภาพแสดงความเปนผูรูจักวัฒนธรรมของผูใชดวย