Page 54 - ชุดการสอนเศรษฐศาสตร์ นิภาทิพย์ ด่านพายุห์
P. 54
กำรพึ่งพำอำศัยกันและกันและกำรแข่งขันทำงเศรษฐกิจ
มนุษย์มีความต้องการปัจจัยที่จ าเป็นในการด ารงชีวิตและต้องการสิ่งอ านวยความสะดวกอื่นๆ
มากมาย แต่มนุษย์แต่ละคนไม่สามารถที่จะสร้างปัจจัยในการด ารงชีวิตและสิ่งอ านวยความสะดวกต่างๆ ให้
ครบตามความต้องการของตนเองได้ มนุษย์จึงอยู่ร่วมกันเป็นสังคมมีการแบ่งบทบาทและหน้าที่กัน ต้องพึ่งพา
อาศัยช่วยเหลือเกื้อกูลกัน สังคมมนุษย์เป็นสังคมขนาดใหญ่ มีคนอยู่ร่วมกันในสังคมจ านวนมาก ความต้องการ
ปัจจัยในการด ารงชีวิตมนุษย์และต้องการสิ่งอ านวยความสะดวกย่อมมีมากขึ้นตามไปด้วย ในขณะที่ทรัพยากร
มีจ ากัด ดังนั้นมนุษย์จึงต้องพึ่งพาอาศัยกันและกันในด้านต่างๆ มากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการผลิต
การบริโภค และการแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ แต่ในขณะเดียวกันการด าเนินกิจกรรมทางธุรกิจก็จะมีการ
แข่งขันทางธุรกิจในรูปแบบต่างๆ ด้วย
กำรพึ่งพำอำศัยกัน
ในการด ารงชีวิตมนุษย์มีความจ าเป็นต้องใช้สิ่งของ เครื่องใช้ที่จ าเป็นมากมายหลายอย่าง เช่น อาหาร
เสื้อผ้า ยารักษาโรค ตู้ โต๊ะ เก้าอี้ จาน ชาม ช้อน หากสามารถผลิตเองได้ทุกอย่าง ความจ าเป็นที่จะต้องน า
สินค้าชนิดใดชนิดหนึ่งไปแลกกับสินค้าอีกชนิดหนึ่งก็จะไม่เกิดขึ้น แต่ในความเป็นจริงแล้วมนุษย์แต่ละคน
ต้องการสินค้าแตกต่างกัน รวมทั้งมีความสามารถและ ความเชี่ยวชาญในการผลิตสินค้าและบริการต่างกัน อีก
ทั้งทรัพยากรที่จะน ามาผลิตเป็นสินค้า และบริการในแต่ละพื้นที่ก็แตกต่างกัน มนุษย์จึงพยายามหาหนทางที่จะ
น าสินค้าและบริการมาตอบสนองความต้องการของตนให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะท าได้ คนในสังคมจึงต้องพึ่งพา
อาศัยซึ่งกันและกันในด้านต่างๆ ในด้านเศรษฐกิจก็มีการพึ่งพากัน ค าว่า พึ่งพา พจนานุกรมฉบับ
ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้อธิบายความหมายไว้ว่า อาศัยกันช่วยเหลือกัน
กิจกรรมทางเศรษฐกิจของประเทศไทย ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันล้วนต้องพึ่งพาอาศัยกันมาโดยตลอด
ลักษณะเศรษฐกิจในสมัยสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ตอนต้น เป็นเศรษฐกิจแบบยังชีพ หรือ
เศรษฐกิจแบบเลี้ยงตนเอง (self-sufficient economy) กิจกรรมทางเศรษฐกิจ จะเกี่ยวเนื่องกับการเกษตร
เป็นส าคัญ เป็นการท ามาหากินภายในครัวเรือนเป็นการพึ่งพากันในครัวเรือน คนในครัวเรือนจะช่วยกันท านา
ท าสวน ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ไว้บริโภคกันเอง ภายในครัวเรือน หากต้องการเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มก็จะปลูกฝ้ายหรือ
เลี้ยงไหมเพื่อน ามาทอเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม หากต้องการใช้กระบุงหรือตะกร้าก็จะน าไม้ไผ่มาจักสาน ส าหรับใช้
ในครัวเรือนของตนเอง คนในสมัยก่อนมักจะพึ่งพาตนเองเป็นส าคัญ รวมถึงมีการช่วยเหลือกันในชุมชน เช่น ใน
การท านา แต่ละครอบครัวมักมีแรงงานไม่พอที่จะด านาหรือเกี่ยวข้าวให้ได้ทัน จึงต้องพึ่งพาแรงงานจากเพื่อน
บ้านในลักษณะของการลงแขก โดยคนในชุมชนจะรวมกันไปช่วยด านาหรือ เกี่ยวข้าวของครอบครัวใด
ครอบครัวหนึ่งให้เสร็จ แล้วไปช่วยด านาหรือเกี่ยวข้าวของครอบครัวต่อไปจนเสร็จทุกครอบครัว นับเป็นการ
