Page 14 - บทที่ 9 คลื่นกล

12

ถาให Q เปนจุดบนเสนบัพใด ๆ จะได

1
|s − s Q| = �n + � λ เมื่อ = 0,1,2,… (9.9)
1 2
2

ปริมาณ |s P − s P| และ |s − s Q| เรียกวา ความตางระยะทาง (Path difference)

1 2 1 2
่
ขณะเกิดการแทรกสอดของคลื่นอาพันธ คลื่นรวมที่เกิดขึ้นจะปรากฏเสมือนวานิ่งอยูกับที่ เรียกวา คลื่นนิง
(Standing wave)
9.4.4 การเลี้ยวเบนของคลื่น (Diffraction of wave) เกิดขึ้นเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ไปพบกับสิ่งกีดขวาง ซึ่งเปนแผน

ที่กั้นทางเดินของคลื่นเพียงบางสวน จะมีคลื่นสวนหนึ่งที่แผจากขอบของสิ่งกีดขวางออกไปทางดานหลังของสิ่งกด
ี
ขวางนั้นได เรียกวา เกิดการเลี้ยวเบน ถาเพิ่มความยาวคลื่นของคลื่นตกกระทบจะทำใหเห็นการเลี้ยวเบนมากขึน
้
และถาใหคลื่นเคลื่อนที่ผานชองเปดแคบ ๆ ที่เรียกวา สลิต (Slit) คลื่นที่แผออกมาจากชองเปดนั้นจะแผออกใน

ลักษณะที่เปนคลื่นวงกลม จึงดูเสมือนเปนคลื่นที่ออกมาจากแหลงกำเนิดคลื่นวงกลม ซึ่งสามารถใชหลักการของ
ั
ออยเกนสในการอธิบายได โดยหลักการของออยเกนส ไดกลาวไววา “ทุก ๆ จุดบนหนาคลื่นเดียวกน
อาจถือไดวาเปนแหลงกำเนิดคลื่นวงกลมชุดใหมที่แผออกไปทุกทิศทาง ซึ่งอัตราเร็วของคลื่นที่แผออกไปจะม ี

ั
คาเทากับอัตราเร็วของคลื่นเดิม” โดยถาชองเปดมีความกวางกวาความยาวคลืนจะเกิดการแทรกสอดเปนแนวบพ
่


ได



หนาคลื่นเการเลี้ยวเบนของคลื่นที่แตกตางกัน จะขึ้นอยูกับความกวางของสลิต ถาสลิตกวางมากกวาความ
ยาวคลื่น คลื่นที่ผานสลิตจะมีหนาคลื่นเปนเสนตรง ยกเวนบริเวณขอบที่โคงเล็กนอย เมื่อสลิตแคบลงจนใกลเคียง
และนอยกวาความยาวคลื่น หนาคลื่นจะมีความโคงมากขึ้นเกือบเปนวงกลม ทิศทางการ
เคลื่อนที่ของคลื่น
ทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น

ก. หนาคลื่นเสนตรง ข. หนาคลื่นวงกลม
ิ
รูปที่ 17 หนาคลื่นซึ่งเกิดจากคลื่นวงกลมเล็ก ๆ ทำใหเกดหนาคลื่นใหมที่ขนานกับหนาคลื่นเดิม