Page 51 - วิทยาศาสตร์ม.ปลาย
P. 51
51
หน้าที่ของเยื่อหุ้มเซลล์ คือ
1. ห่อหุ้มส่วนของโพรโทพลาสซึมที่อยู่ข้างใน ท าให้เซลล์แต่ละเซลล์แยกออกจากกัน นอกจากนี้
ยังหุ้มออแกเนลล์ อีกหลายชนิดด้วย
2. ช่วยควบคุมการเข้าออกของสารต่างๆ ระหว่างภายในเซลล์และสิ่งแวดล้อม เรียกว่ามีคุณสมบัติ
เป็น เซมิเพอร์มีเอเบิล เมมเบรน (Semipermeable membrane) ซึ่งจะยินยอมให้สารบางชนิดเท่านั้น ที่ผ่านเข้า
ออกได้ ซึ่งการผ่านเข้าออกจะมีอัตราเร็วที่แตกต่างกัน
1.2 ผนังเซลล์ (Cell wall) เป็นส่วนที่อยู่นอกเซลล์ พบได้ในสิ่งมีชีวิตหลายชนิด
เช่น เซลล์พืช สาหร่าย แบคทีเรีย และรา ผนังเซลล์ท าหน้าที่ป ้องกันและให้ความแข็งแรงแก่เซลล์
โดยที่ผนังเซลล์เป็นส่วนที่ไม่มีชีวิตของเซลล์ ผนังเซลล์พืชประกอบด้วยสารพวกเซลลูโลส เพกทิน ลิกนิน
คิวทิน และซูเบอรินเป็ นองค์ประกอบอยู่ การติดต่อระหว่างเซลล์พืชอาศัยพลาสโมเดสมาตา
(Plasmodesmata) เป็ นสายใยของไซโทพลาสซึมในเซลล์หนึ่งที่ทะลุผ่านผนังเซลล์เชื่อมต่อกับ
ไซโทพลาสซึมของอีกเซลล์หนึ่ง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการล าเลียงสารระหว่างเซลล์
1.3 สารเคลือบเซลล์ (Cell coat) เป็นสารที่เซลล์สร้างขึ้นมาเพื่อห่อหุ้มเซลล์อีกชั้นหนึ่ง
เป็นสารที่มีความแข็งแรง ไม่ละลายน ้า ท าให้เซลล์คงรูปร่างได้ และช่วยลดการสูญเสียน ้า
ในเซลล์สัตว์ สารเคลือบเซลล์เป็นสารพวกไกลโคโปรตีน (Glycoprotein) โดยเป็นโปรตีน
ที่ประกอบด้วย Simple protein (โปรตีนที่เมื่อสลายตัวแล้วให้กรดอะมิโนอย่างเดียว) กับคาร์โบไฮเดรต
สารเคลือบเซลล์นี้เป็นส่วนส าคัญที่ท าให้เซลล์ชนิดเดียวกันจดจ ากันได้ และเกาะกลุ่มกันเป็นเนื้อเยื่อ เป็น
อวัยวะขึ้น ถ้าหากสารเคลือบเซลล์นี้ผิดปกติไปจากเดิมเป็นผลให้เซลล์จดจ ากันไม่ได้ และขาดการติดต่อ
ประสานงานกัน เซลล์เหล่านี้จะท าหน้าที่ผิดแปลกไป เช่น เซลล์มะเร็ง (Cencer cell) เซลล์มะเร็งเป็นเซลล์ที่
มีความผิดปกติหลายๆ ประการ แต่ที่ส าคัญประการหนึ่ง คือ สารเคลือบเซลล์ ผิดไปจากเดิม ท าให้การ
ติดต่อและประสานงานกับเซลล์อื่นๆ ผิดไปด้วย เป็นผลให้เกิดการแบ่งเซลล์อย่างมากมาย และไม่สามารถ
ควบคุมการแบ่งเซลล์ได้ จึงเกิดเป็นเนื้อร้ายและเป็นอันตรายต่อชีวิต เนื่องจากเซลล์มะเร็งต้องใช้พลังงาน
และสารจ านวนมาก จึงรุกรานเซลล์อื่นๆ ให้ได้รับอันตราย
ในพวกเห็ด รา มีสารเคลือบเซลล์หรือผนังเซลล์เป็ นสารพวกไคทิน (Chitin)
ซึ่งเป็นสารพวกเดียวกันกับเปลือกกุ้ง และแมลง ไคทินจัดเป็นคาร์โบไฮเดรตชนิดหนึ่ง ซึ่งประกอบด้วย
หน่วยย่อย คือ N – acetyl glucosamine มายึดเกาะกันด้วย B -1 , 4 glycosidic bond
สารเคลือบเซลล์หรือผนังเซลล์ของพวกสาหร่ายไดอะตอม (Diatom) มีสารซิลิกา (Silica)
ซึ่งเป็นสารพวกแก้วประกอบอยู่ท าให้มองดูเป็นเงาแวววาว
