Page 253 - โครงการ1-10 ป๋อม

242

9.5 คุณลักษณะของผู้น าตามหลักพระพุทธศาสนา

ค าสอนในพระพุทธศาสนาที่ส าคัญ พระพุทธองค์ได้แสดงให้เห็นถึงลักษณะหรือวิถีทางของ

ผู้น าที่ดีซึ่งสามารถน ามาประยุกต์ใช้กับการบริหารและจัดการสมัยใหม่ได้ และเป็นแนวทางที่จะน าไป

ปฏิบัติ ซึ่งเอื้อกับวัฒนธรรมไทย ได้แก่ ทศพิธราชธรรม 10 ประการ อธิษฐานธรรม 4 พรหมวินาร 4

อคติ 4 คหิสุข 4สังคหวัตถุ 4 ขั้นติโสรัจจะ หิริโอตัปปะ อิทธิบาท 4 เวสารัชชกรณธรรม 5 ยุติธรรม 5

อปริหานิยธรรม 7 นาถกรณธรรม 10 กัลยาณมิตรธรรม 7 และบารมี 10 ประการ (ทศบารมี) แต่ใน

ที่นี้จะยกตัวอย่าง 2 หลักธรรมค าสอน ดังนี้

9.5.1 อคติ 4

อคติ (Prejudice) ดือ ความเอนเซียงแห่งอารมณ์ เกิดจากความไม่เท่าเทียมและช่องว่างใน

สังคม อศดี แปลว่า ไม่ใช่ทางไป ไม่ใช่ทางเดิน ไม่ควรไป ไม่ควรเดิน ในภาษาไทยหมายความถึง ความ

ล าเอียง ความไม่ยุติธรรม ความไม่เป็นธรรม ยคติเป็นธรรมชาติของมนุษย์ที่ยังมีกิเลส ซึ่งจะต้องมีอยู่

ด้วยกันทุกคน เพราะปกติมนุษย์จะท าอะไรก็ตามมักจะคิดถึงประโยชน์ของตนเอง ญาติพี่น้อง หรือ
พวกพ้องก่อนเสมอ ซึ่งการกระท าในลักษณะเช่นนี้ เป็นสาเหตุให้ความถูกใจอยู่เหนือความถูกต้อง

ความผิดอยู่เหนือความถูก หรือผิดเป็นซอบ ซึ่งผู้น าต้องตระหนักเพื่อละเว้นมี 4 ประการ ดังนี้

1. ฉันทาคติ (Prejudice Caused by Love or Desire) ล าเอียงโดยสนับสนุนพรรคพวกที่

ชอบหรือผู้จ่ายสินจ้างแก่ตน

2. โทสาคติ (Prejudice Caused by Hatred or Enmity) ก าลังเข้าข้างหรือลงโทษขายที่ตน

เกลียดชังให้หนักกว่าฝ่ายที่ตนชอบ

3. โมโหคติ (Prejudice Caused by Delusion or Stupidity) ล าเอียงเสียความยุติธรรม

เพราะโฉดเซลา ไม่รู้ทันเหตุการณ์ที่แท้จริง

4. ภายาคติ (Prejudic8 Caused by Fear) ล าเอียงยอมร่วมด้วยเพราะเกรงอ านาจอิทธิพล

หรือกลัวจะขาดผลประโยชน์

แนวทางปฏิบัติเพื่อชีวิตและสังคม

อคติเป็นทางที่ไม่ควรปฏิบัติ ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงโดยการพิจารณาผลเสียที่จะเกิดขึ้นตามมา
หากพิจารณาว่าก าลังมีจิตใจส าเอียง ให้ปรับปรุงพฤติกรรมของตนเองใหม่ให้ตรงกันข้าม คือความไม่

ล าเอียง โดยปกติมนุษย์ขอบความชื่อสัตย์ ความยุติธรรม และเกลียดความล้าเอียง แต่การสร้างความ