Page 33 - _Neat

26

อิริค เอช อิริคสัน (Erik H. Erikson) เปนนักจิตวิทยาชาวอเมริกัน เขาเชื่อวาพัฒนาการทางบุคลิกภาพของ

คนมาจากวุฒิภาวะ และการเรียนรูในการปรับตัวใหเขากับสิ่งแวดลอมเขาเนนความสําคัญของความสัมพันธและ

ความตองการทางสังคม (Psychosocial) ที่มีตอพัฒนาการมากกวาความสําคัญของพัฒนาการทางเพศ

(Psychosexual) เขากลาวถึงวัยเด็กไววาเปนวัยของการเรียนรูประสบการณรอบตัว มีการเรียนรูโลกที่เขาอยูวา

เปนอยางไร เปนโลกที่มีความสุขหรือความทุกขใจ ถาเด็กมีขั้นพัฒนาการที่เต็มไปดวยความสุขก็จะทําใหเกิด

ความคิดวาโลกที่ตนอยูนารื่นรมย หากเด็กเกิดความทุกขใจความรูสึกของเด็กจะเปนไปในทางตรงกันขาม

ความรูสึกของเด็กจะเปนอยางไรขึ้นอยูกับการปฏิบัติของพอแม ถาเด็กมีความมั่นใจวาพอแมรักเขาความสัมพันธ

ขั้นตนจะเปนจุดเริ่มในการพัฒนาความเชื่อมั่น และอารมณของเด็กในวัยตอไป

อิริคสัน แบงขั้นการพัฒนาการของมนุษยออกเปน 8 ขั้น ดังนี้

ขั้นที่ 1 ความรูสึกวางใจและไมไววางใจ (Sense of Trust VS. Sense of Mistrugt)

เปนชวงปแรกของชีวิต ทารกเกิดความรูสึกไวมากที่บริเวณปาก ถาไดดูดนม อาหาร และความสัมผัสอันอบอุน

ออนโยน เด็กไดรับการตอบสนองอยางดี มีความเมตตากรุณา เขาจะเกิดความไววางใจ เขาจะมองสิ่งแวดลอมใน

แงดี ไววางใจผูอื่น และจะติดตัวไปจนโต หรือในทางกลับกัน คือ เด็กเกิดขาดความรัก ทําใหเกิดความวาเหวไม

ไววางใจในสภาพแวดลอม เด็กจะกลายเปนคนมองโลกในแงราย ไมไววางใจใคร ทําอะไรก็เพื่อตนเอง เปนคนเห็น

แกตัว

ขั้นที่ 2 ความรูสึกอิสระกับความรูสึกสงสัยและอับอาย (Sense of Autonomy VS.Sense of Doubt

and Shame) อายุขวบครึ่งถึง 3 ขวบ เปนการพัฒนาการดานความเปนอิสระ เปนตัวของตัวเองมากขึ้น อยากทํา

อะไรดวยตนเองในการเลี้ยงดู ถาพอแมใหความอิสระผอนปรน ใหเขาชวยตนเองบางในบางเรื่อง เชน การ

รับประทานอาหาร การแตงตัว เขาไดทําอะไรเองบาง เขาจะรูสึกมั่นใจในตนเอง ภูมิใจ แตถาถูกบังคับใหอยูใน

กรอบ กฎเกณฑ เครงระเบียบมากเกินไป ทําใหเกิดความสงสัยและไมแนใจในความเปนตัวของตัวเอง มองดู

ตนเองวาไมมีความสามารถ ไรคุณคา เกิดความไมมั่นใจในตนเอง

ขั้นที่ 3 ความคิดริเริ่มและความรูสึกผิด (Sense of Innitiative Vs. Sense of Guilt)อายุ 3-5 ป อยู

ในชวงอยากรูอยากเห็น ชางซัก ชางถาม เด็กจะเกิดความคิดริเริ่มแสดงความสามารถใหมๆ ที่ตนเองตองการ

ผูใหญควรสงเสริมความคิดริเริ่มของเด็ก จะชวยพัฒนาสติปญญาและความคิดของเด็กไดมากขึ้น แตในทาง

ตรงกันขามถาถูกตําหนิทุกครั้งที่ริเริ่ม หรือซักถามเกินเลยไป ผูใหญเห็นวาไมสมควรก็ดูวากลาวทําใหเด็กเกิด

ความรูสึกวาตนผิดจะไมกลาแสดงออกไมกลาซักถามและจะมองโลกในแงราย