Page 12 - İnsan ve Çevre TYT

Kılavuz
Ünite 10
Test 06
Asya’da demir yolları Çin, Hindistan, Japonya ve Kore’de yoğunlaşmıştır. Bunun dışında Arap- Yarımadası’nda, İç Asya’da ve Sibirya’da doğal engeller ve nüfusun seyrek olması nedeniyle demir yoları seyrektir. Rusya’nın Avrupa top- raklarından Pasifik kıyılarındaki Uzak Asya’ya kadar Trans Sibirya demir yolu hattı vardır. Bu hat, Sibirya’daki zengin maden yataklarından çıkarılan madenlerin taşınması için kurulmuştur.
Çin ve Japonya’da ileri teknoloji ürünü çok yük- sek hızlı trenler de bulunur. Bunlardan bazılarının hızları saatte 500 km’yi aşar.
Çin’de başkent Pekin’den Tibet’in başkenti Lasa’ya kadar uzanan Dünya’nın en yüksek rakımlı demir- yolu hattı kurulmuştur. Bu hattaki en yüksek geçit 5.175 m’den geçmektedir ki bu yükselti 5.137 m yüksekliğindeki Ağrı Dağı’ndan daha yüksektir.
Afrika’da genelde seyrek demiryolu ağı vardır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde, diğer Afrika ülkelerine göre daha uzun demir yolu hattı vardır. Daha çok maden bölgeleri ile limanlar arasında bağlantı sağlar.
Kuzey Amerika’nın doğusu başta olmak üzere ABD ve Kanada’da yoğun demir yolu ağı vardır.
Güney Amerika’da güney ve doğu kesimlerinde demir yolları sıklaşmış bunun dışında seyrektir.
Avustralya’nın özellikle doğusunda çok sık demir- yolu ağı vardır. Bununla birlikte iç kesimlerde geniş çöllerin varlığı nedeniyle demir yolu pek yoktur.
· Hava Yolu
Hava yolu tüm ulaşım yolları içinde en hızlı olanı, buna karşın maliyeti en yüksek olan ulaşım yoludur. Hava yolu daha çok yolcu taşı- macılığında kullanılmaktadır. Maliyetin yüksek olması nedeniyle yük taşımacılığında daha az yararlanılmaktadır.
Diğer ulaşım yollarına göre daha geç başlayan hava yolu, hızla gelişmekte ve dünyada hızla yaygınlaşmaktadır. Özellikle uluslararası yolcu taşımacılığında ve yüz ölçümü büyük ve doğal engellerin fazla olduğu ülkelerde hava yolundan daha çok yararlanılmaktadır.
Hava yolları, Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Doğu Asya, Güneydoğu Asya gibi dünyanın gelişmiş ekonomi merkezleri arasında yoğunlaşmıştır.
Özellikle ABD, Dünya’nın en gelişmiş hava yolu ulaşımına sahiptir. Dünya havayolu trafiğinin 1/3’ü ABD sınırları içinde yapılmaktadır. Avru- pa’da, Dünya yolcu trafiğinin 1/4’ü, yük trafiğinin 1/3’ü yapılmaktadır.
Ortadoğu’da hava trafiği daha çok Körfez ülkeleri ile Türkiye’de yoğunlaşmıştır.
Afrika’da hava yolu trafiği seyrektir. Bu kıtada Güney Afrika, Nijerya ve Mısır’da, kıtanın diğer kesimlerine göre daha yoğundur.
Güney Amerika’da hava yolu Brezilya ve Arjan- tin’de daha yoğun kullanılır. Brezilya’da ülke içi yol- cu taşımacılığında daha çok hava yolu kullanılır.
Avustralya ve Yeni Zelanda, hava trafiğinin yoğun olduğu diğer ülkelerdir.
8. I. Bering Boğazı II. Hürmüz Boğazı III. Malakka Boğazı
12. Gemiler, zaman ve maliyet tasarrufu için ulaşımı en çok kısaltan boğaz ile kanalları kullanır. Ülkeler, egemen oldukları boğaz ve kanallarla hem önemli bir gelir elde edebilir hem de kendilerine önemli stratejik avantajlar elde ederler.
B
IV. Macellan Boğazı
V. İstanbul ve Çanakkale boğazları
Yukarıdaki boğazlardan hangileri bağlantılı oldu- ğu deniz için açık denizlere tek çıkış kapısıdır?
I. Süveyş Kanalı – Mısır II. Panama Kanalı – ABD III. Hürmüz Boğazı – İran IV. Kiel Kanalı – Almanya
V. Babülmendep Boğazı – Suudi Arabistan
Yukarıda verilen boğaz veya kanal ile bunlara egemen olan devlet sağlarlar doğrudur?
A) I ve III
D) III ve V
B) II ve V
C) III ve IV
9. Günümüzde uluslararası taşımacılıkta büyük önemi olan Akdeniz, Yeni Çağ’da Ümit Burnu’nun keşfedil- mesiyle önemini kaybetmişti.
A) I ve II
D) II ve IV
B) I ve IV
C) II ve III
Akdeniz, aşağıdaki gelişmelerden hangisiyle ulus- lararası taşımacılıkta yeniden önem kazanmıştır?
A) Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla
B) II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle
C) Hindistan’ın bağımsızlığını kazanmasıyla
D) Petrolün önemli bir enerji kaynağı olmasıyla
E) Büyük tonajlı modern gemilerin yapılmasıyla
10. Dünya petrollerinin %62’si deniz yollarıyla taşınır. Bu durum, petrol taşımacılığının yapıldığı su yollarının önemini artırmaktadır.
A
Aşağıdaki su yollarının hangisinden yapılan petrol
B) Avrupa
sevkiyatı en fazladır?
A
B) Malakka
11. Panama Kanalı’nın açılması, özellikle aşağıdaki bölgelerden hangileri arasındaki ulaşımda büyük kolaylık sağlamıştır?
Uluslararası Ulaşım Hatları
E) IV ve V
B
13. Aşağıdaki haritada demir yollarının dağılışı gösteril- miştir.
Haritaya göre aşağıdaki bölgelerin hangisinde
demir yolu yoğunluğu daha azdır?
E
C) Japonya E) Kuzey Afrika
14. 1950’lerden sonra hava yolu taşımacılığının geliş- mesiyle yolcu taşımacılığında demir yollarının payı azalmıştır. 1990’dan sonra ise başta Batı Avrupa ve Japonya’da olmak üzere demir yollarının payı yeniden artış göstermiştir.
Aşağıdaki gelişmelerden hangisinin sonucunda demir yollarının payı yeniden artmıştır?
A) Demir yolu ağının yaygınlaşması
B) Hava yolu maliyetinin yükselmesi
C) Yüksek hızlı trenlerin hizmete geçmesi
D) Küresel ticaretle yük taşımacılığının artması
E) Her bölgeye hava meydanlarının yapılamaması
E) III ve V
A) Hindistan
D) Kuzey Amerika
A) Hürmüz
D) Dover
C) Panama E) Cebelitarık
DC A) Hindistan ile Kuzey Amerika
B) Batı Avrupa ile Kuzey Amerika
C) Güney Amerika ile Güney Afrika
D) Kuzey Amerika’nın doğusu ile batısı E) Japonya ile Kuzey Amerika’nın batısı
150
CA: 1-B 2-D 3-D 4-A 5-B 6-C 7-D 8-B 9-A 10-A 11-D 12-B 13-E 14-C
BYS KAFASI