Page 8 - Төлентай Наслизат

нәтижесінде шығарылатын жарықтың спектралдық талдауы энергетикалық
берілістің химиялық және плазмалық базалық механизмдерін көрсетеді.

Кавитациялық көпіршіктер шығаратын жарық сонолюминесценция деп аталады
[4].

Кавитациялық процестер сұйықтықта болатын қатты заттарды ұсақтау үшін
пайдаланылатын жоғары жойғыш күшке ие. Мұндай процестерді қолданудың бірі
ауыр отындарда қатты қоспаларды ұсақтау болып табылады,бұл оның жану

калориялығын арттыру мақсатында қазандық отынды өңдеу үшін қолданылады.
Кавитациялық құрылғылар көмірсутекті отынның тұтқырлығын төмендетеді, бұл
қажетті қызуды төмендетуге және отынның шашырауының дисперсиялығын
арттыруға мүмкіндік береді. Кавитациялық құрылғылар су-мазут және су-отын
эмульсиялары мен қоспаларын жасау үшін пайдаланылады, олар суланған отын
түрлерінің жануының тиімділігін арттыру немесе кәдеге жарату үшін жиі
пайдаланылады.

2.3 Медицинада және биомедицинада қолдануы

Кавитация литотрипсияның соққы толқыны арқылы бүйрек пен
несепағардың тастарын жою үшін маңызды рөл атқарады. Литотриптор-ашық
хирургиялық араласусыз несеп-жыныс жолдарындағы тастарды бұзуға арналған
аспап. Қазіргі уақыттағы зерттеулерде кавитация макромолекулаларды
биологиялық жасушалардың ішіне жылжыту үшін де қолданылуы мүмкін. Сұйық

ортада ультрадыбысты өтумен пайда болатын кавитация тығыз ағзалардың
тіндерін қансыз кесуге арналған хирургиялық құралдардың жұмысында
қолданылады (см. CUSA!). Сондай-ақ, кавитация тісті ультрадыбыстық тазалау
кезінде стоматологияда қолданылады, тіс тасын және пигменттелген астауды
("темекі шегушінің ұшасы"), сондай-ақ косметологияда да жиі қолданылады.
Күшті фокусталған ультрадыбыстың медициналық қосымшаларында инерциялық

акустикалық кавитацияны қолдануға негізделген әдістер белсенді дамыды.
Тіндерге әсер етудің кавитациялық режимі кавитацияның пайда болу
ықтималдылығына және алынған қираулардың пішіні мен орналасқан жерінің әлсіз
қалпына келуіне байланысты аулақ болу керек деп есептелді. Осыған қарамастан,
кавитациялық әсер ету режимі тек қана жалпы қабылданған және жиі

қолданылатын жылу режиміне балама болып қана қоймай, сонымен қатар мәні
бойынша да осындай қолдануларды іске асырудың жалғыз мүмкін (және бұл ретте
қауіпсіз) тәсілі болып табылатыны көрсетілген. Мысалы, кавитациялық режим
мидың терең құрылымдарының (ультрадыбыстық нейрохирургия)
ультрадыбыстық бұзылуында интактілі бас сүйек арқылы пайдаланылуы мүмкін.
Бұл жағдайда дәстүрлі жылу режимін қолдану ультрадыбыстың жоғары сіңірілуі
салдарынан бас сүйегінің жылу зақымына алып келеді, ал ультрадыбыстық

кавитация режимі қойылған мақсатқа жету үшін өте қолайлы болуы мүмкін.
Кавитация жасушалық мембраналарды бұзу үшін пайдаланылуы мүмкін, бұл