Page 120 - Nghia vu hop dong
P. 120
Người gây thiệt hại do yêu cầu của tình thế cấp thiết đã có sự sai lầm
trong việc đánh giá mức độ gây thiệt hại của “nguy cơ đe doạ” nên họ đã gây
thiệt hại vượt quá so với yêu cầu của tình thế cấp thiết. Lỗi của người gây
thiệt hại được xác định là lỗi đối với phần vượt quá nên họ chỉ phải bồi
thường thiệt hại đối với phần vượt quá mà thôi.
Nguyên tắc chung là không buộc người gây thiệt hại trong tình thế cấp
thiết phải bồi thường thiệt hại. Trong trường hợp họ gây thiệt hại vượt quá yêu
cầu của tình thế cấp thiết thì họ phải bồi thường phần vượt quá.
Khoản 2 Điều 595 BLDS quy định: “Người đã gây ra tình thế cấp thiết
dẫn đến thiệt hại xảy ra thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại”. Theo quy
định này, người gây ra tình thế cấp thiết sẽ phải bồi thường thiệt hại cho người
bị thiệt hại. Mặc dù bản thân người này không phải là người trực tiếp gây thiệt
hại cho các lợi ích được pháp luật bảo vệ, tuy nhiên họ là người đã tạo ra “nguy
cơ đe doạ gây thiệt hại” cho các lợi ích đó, do vậy họ phải là người chịu trách
nhiệm bồi thường.
Pháp luật dân sự chỉ quy định người gây ra tình thể cấp thiết phải bồi
thường thiệt hại do tình thế cấp thiết gây ra (họ không phải bồi thường phần
vượt quá vì phần này người gây thiệt hại do yêu cầu của tình thế cấp thiết sẽ phải
là người bồi thường), tuy nhiên nếu “nguy cơ đe doạ gây thiệt hại” - tức là tình
thế cấp thiết không phải do con ngưòi gây ra (do thiên nhiên mang lại) thì trách
nhiệm bồi thường thiệt hại đối với thiệt hại xảy ra trong tình thế cấp thiết không
đặt ra mà phải coi là rủi ro mà bản thân người bị thiệt hại phải gánh chịu.
f. Bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra (Điều 597 BLDS)
Pháp nhân là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự, tuy nhiên việc tham
gia quan hệ dân sự, kinh tế... của pháp nhân luôn thông qua hành vi của người
đại diện, thông qua hành vi của thành viên pháp nhân. Hành vi của người đại
diện, của thành viên pháp nhân ngoài việc mang lại quyền cho pháp nhân thì
cũng mang lại nghĩa vụ cho chính pháp nhân đó. Nếu những thành viên của
pháp nhân gây thiệt hại khi thực hiện công việc của pháp nhân giao cho thì pháp
nhân phải bồi thường thiệt hại. Điều 597 BLDS quy định: “Pháp nhân phải bồi
59