Page 38 - HistoryofNakornratchasima
P. 38
เมืองพิมาย
เมืองพิมาย เป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ที่สุดในสมัยลพบุรีในพื้นที่จังหวัด
นครราชสีมา ผังเมืองมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีคูน�้าล้อมรอบ ก�าแพงเมือง
ท�าจากคันดินอยู่ด้านในคูเมือง และมีประตูเมืองสร้างจากศิลาแลงทั้ง ๔ ด้าน โดยแนว
ประตูเมืองตรงกับโคปุระ (ซึุ่้มประตูทางเข้า) ของปราสาทพิมายทั้ง ๔ ด้าน นอกเมืองพิมาย
ทางด้านทิศตะวันออกมีสระน�้าขนาดใหญ่เรียกว่า สระเพลง ส่วนด้านทิศตะวันตกมีสระโบสถ์
ด้านทิศใต้พบร่องรอยของบารายขนาดใหญ่ อยู่ฟากทิศใต้ของล�าน�้าเค็ม ซึ่ึ่งเป็นน�้าที่ไหล
มาจากแม่น�้ามูล
ภายในเมืองพิมายมีสระน�้าโบราณ ๓ แห่ง คือ สระแก้ว สระพรุ่ง และสระขวัญ
ผังเมืองวางอย่างเป็นระบบโดยมีศาสนสถานส�าคัญคือ “ปราสาทพิมาย” เป็นจุดศูนย์กลาง
ตั้งค่อนไปทางด้านทิศเหนือเล็กน้อย ปราสาทพิมายเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา
ลัทธิมหายาน (นิกายวัชรยาน) สร้างขึ้นมาตั้งแต่ช่วงรัชกาลพระเจ้าสูรยวรรมันที่ ๑ และ
เจริญรุ่งเรืองขึ้นในยุคที่ราชวงศ์มหิธรปุระมีอ�านาจในพื้นที่ลุ่มแม่น�้ามูล ข้อสังเกตส�าคัญ
ในทางประวัติศาสตร์ คือ ปราสาทพิมายเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ของลัทธิมหายาน
มีมาก่อนที่พุทธศาสนานิกายนี้จะไปเจริญรุ่งเรืองในเขตทะเลสาบเขมร ช่วงรัชกาลพระเจ้า
ชัยวรรมันที่ ๗ อีกทั้งแผนผังตัวโบราณสถานหันหน้าไปทางทิศใต้ ต่างจากโบราณสถาน
แห่งอื่นในสมัยลพบุรีที่มักจะหันหน้าไปทางทิศตะวันออก (บวรเวท รุ่งรุจี และ พาสุข ดิษยเดช,
๒๕๔๘ : ๑๓๕)
ปราสาทพิมาย
ปราสาทขนาดใหญ่ที่สุดสมัยลพบุรี
ตั้งอยู่ที่
อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย
ต�าบลในเมือง อ�าเภอพิมาย
จังหวัดนครราชสีมา
36 รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม
