Page 55 - HistoryofNakornratchasima
P. 55
สมัยรัตนโกสินทร์
ในสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธ-
ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงจัดการปกครองหัวเมือง
ทางแผ่นดินสูงตอนริมแม่น�้าโขง เป็นประเทศราช ๓ เมือง
คือ เมืองเวียงจันทร์ เมืองหลวงพระบาง และเมือง
นครจ�าปาศักดิ์ โดยตั้งให้เมืองนครราชสีมาปกครอง
เมืองกรมการป่าดง และเมืองดอนที่ไม่ขึ้นต่อเมือง
ประเทศราชทั้ง ๓ ก�ากับตรวจตราเมืองประเทศราช
เหล่านั้น โดยยกฐานะเมืองนครราชสีมาเป็นเมืองเอก
ผู้ส�าเร็จราชการมียศเป็นเจ้าพระยา
รัชกาลที่ ๑ ทรงแต่งตั้งพระยานครราชสีมา (ปิ่น)
ขึ้นเป็นเจ้าเมืองนครราชสีมาสืบแทน ซึ่ึ่งพระยาผู้นี้เป็น
บรรพบุรุษต้นตระกูล “ณ ราชสีมา” สมัยรัตนโกสินทร์
ตอนต้นมีสงครามระหว่างกษัตริย์ผู้ปกครองเมือง
เวียงจันทน์เกิดข้อบาดหมางกับทางราชส�านัก
กรุงรัตนโกสินทร์ ท�าให้เกิดศึกยกทัพมาตีเมือง
นครราชสีมาสร้างวีรสตรีคนส�าคัญ ท้าวสรุนารีวีรกรรม
แห่งทุ่งสัมฤทธิ์ ช่วยเหลือครอบครัวชาวเมือง
นครราชสีมาให้เป็นอิสระจากข้าศึกเวียงจันทน์
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ เมืองนครราชสีมาได้
เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ขึ้นอีกครั้ง เมื่อรัชกาลที่ ๕
ทรงได้ริเริ่มจัดการปกครองแบบ มณฑลเทศาภิบาล
และสร้างทางรถไฟสายแรกขึ้น ท�าให้ประสิทธิภาพ
การขนส่งสินค้ามีความรวดเร็ว และการเดินทาง
มีความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น เกิดการตั้งชุมชน และ
ชาวเมืองต่างถิ่นอพยพย้ายเข้ามาตั้งถิ่นในจังหวัด
นครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมากลายเป็นประตู
สู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ภาคอีสาน) พัฒนาการ
ของเมืองนครราชสีมาเริ่มมีขึ้นเรื่อยมาจนถึงในปัจจุบัน
รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม 53
