Page 32 - GEH1101-เอกสารประกอบการเรียนการสอน-unit1

สุนทรียภาพกับชีวิต

อารมณ์จะกระท าผ่านเนื้อหา (subject) การวางองค์ประกอบภาพ (composition) และ
องค์ประกอบ 7 ประการของศิลปะ ได้แก่ เส้น (line) มิติรูปร่าง (shape) มิติรูปทรง (form) สี

(color) เนื้อวัสดุหรือลักษณะผิว (texture) แสงเงาหรือความสว่างความมืดของสี (value) พื้นที่และ

สัดส่วนภายในภาพ (space) ซึ่งล้วนมีส่วนท าให้อารมณ์และความรู้สึกของผู้ชมภาพปะทุ
คุณค่าด้านสุนทรียภาพ (Aesthetic values) ภาพวาดชื่อ The Scream เป็นภาพที่

แสดงออกทางอารมณ์แบบนามธรรม (abstract expressionism) อันสะท้อนถึงอารมณ์ ความรู้สึก

และความคิดของจิตรกร ซึ่งปลุกเร้าผู้ชมภาพให้เกิดการรับรู้ที่ปะทุขึ้นผ่านการตีความ (perceptual

interpretation qualities) จนสามารถบรรลุเป้ าหมายเชิงคุณค่าด้านความงามและอารมณ์

ความรู้สึก ทั้งนี้ มิใช่ผ่านรูปทรงเชิงอุดมคติและเนื้อหาเสมือนจริงตามแนวคิดของทฤษฎีสัญลักษณ์
(Symbolism) มิใช่ผ่านการวิเคราะห์โดยการเห็นหรือการได้ยินหรือทั้งสองอย่างพร้อมกันตาม

แนวคิดของทฤษฎีรูปทรง (Formalism) อีกทั้งมิใช่ผ่านการพรรณนา (literal qualities) ว่าเหมือนสิ่ง

ที่เป็นจริงตามแนวคิดของทฤษฏีการลอกเลียน (Imitationalism) กล่าวคือ จิตรกรน าเสนอ

ความรู้สึกและอารมณ์ส่วนลึกของเขา ซึ่งเป็นความปริวิตกกังวลใจออกมาทางภาพวาด ซึ่งนับเป็น

ความโดดเด่นด้านการแสดงออกส่วนบุคคล ยิ่งกว่าการมุ่งเน้นความงามของภาพตามคตินิยมแบบ
เก่าที่เรียกว่าสัจนิยม ภาพนี้มีเนื้อหา (content) เกี่ยวกับชายสามคนเดินไปบนสะพานข้ามแม่น ้าที่

ไหลสู่ทะเล ขณะช่วงเวลาค ่าในประเทศนอร์เวย์ (a typical evening in Norway) หากมองเพียงผิว

เผินผู้ชมภาพอาจคิดว่า บุคคลทั้งสามในภาพเดินเล่นยามเย็น แต่เมื่อมองอย่างละเอียดจะพบว่า

บุคคลหนึ่งในภาพก าลังเผชิญปัญหาวิกฤต กล่าวคือบุคคลสองคนที่อยู่ลึกเข้าไปด้านในของภาพ
ก าลังเดินห่างออกไป โดยทอดทิ้งบุคคลอีกคนหนึ่งที่อยู่ส่วนหน้าของภาพตกอยู่ในความโดดเดี่ยว

และความหวาดกลัว ความรู้สึกของบุคคลผู้นั้นปรากฏทางสีหน้าท่าทางอย่างน่าสงสาร ซึ่งสร้าง

อารมณ์และความรู้สึกให้ปะทุขึ้นในใจของผู้ชมภาพ ผู้ชมภาพไม่รู้ว่าบุคคลผู้นั้นมีความกังวลใจ

ด้วยเรื่องอะไร แต่จิตรกรบอกเล่าความรู้สึกโดยใช้เส้นและสีอย่างมีเจตนาที่แสดงออกถึงอารมณ์
และความรู้สึกวิตกกังวลในส่วนลึกของจิตใจ

คุณค่าด้านเกณฑ์สุนทรียภาพ (Qualitative Criteria) ภาพวาดชื่อ The Scream เป็น

งานจิตรกรรมตามทฤษฎีการแสดงออกทางอารมณ์ (Emotionalism) และอยู่ในแนวคิดศิลปะ

ประเภทลัทธิแสดงอารมณ์ (Expressionism) แบบนามธรรม (Abstract Expressionism) โดย

ทฤษฏีมุ่งเน้นคุณค่าที่การรับรู้และการตีความด้านความคิด ความรู้สึก และอารมณ์ ดังนั้น จิตรกร
จึงเลือกใช้สีแดงฉานที่หนาเข้มของท้องฟ้ ายามเย็นตัดกับสีน ้าเงินด าที่เป็นพื้นดินชายฝั่งทะเล เพื่อ

บอกเล่าถึงสภาพแวดล้อมที่ส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก และอารมณ์กังวลใจและหวาดผวาของ

32