Page 34 - GEH1101-เอกสารประกอบการเรียนการสอน-unit1
P. 34
สุนทรียภาพกับชีวิต
ความรู้สึกต่างๆ ในเพลง การประสานเสียงหรือเสียงประสานหมายถึง การจัดเสียงหมู่หนึ่งดังขึ้น
พร้อมๆ กัน เพื่อสร้างสีสันและความไพเราะของเพลง และ อัตราช้า-เร็วหมายถึง จังหวะเคาะ
(beat) ที่ด าเนินไปสม ่าเสมอในหนึ่งห้องเสียง (measure) ซึ่งเปรียบเหมือนจังหวะ การเต้นของ
หัวใจ ทั้งนี้ อัตราช้า-เร็วสามารถส่งผลกระทบต่ออารมณ์และความรู้สึกของผู้ฟัง
คุณค่าด้านสุนทรียภาพ (Aesthetic values) บทเพลง Symphony No. 6 in F Major,
Op. 68 เป็นเพลงที่แสดงออกทางอารมณ์แบบนามธรรม (abstract expressionism) อันสะท้อนถึง
อารมณ์ ความรู้สึก และความคิดของคีตกวี ซึ่งปลุกเร้าผู้ฟังให้เกิดการรับรู้ที่ปะทุขึ้นผ่านการตีความ
(perceptual interpretation qualities) จนสามารถบรรลุเป้ าหมายที่เป็นคุณค่าทางสุนทรียภาพ
ด้านความงามเชิงปัจเจกและความงามด้านองค์ประกอบของบทเพลง ทั้งนี้ โดยมิใช่ผ่านรูปทรงเชิง
อุดมคติและเนื้อหาเสมือนจริงตามแนวคิดทฤษฎีสัญลักษณ์ (Symbolism) ไม่ใช่ผ่านการวิเคราะห์
โดยการเห็นหรือการได้ยินหรือทั้งสองอย่างพร้อมกันตามแนวคิดทฤษฎีรูปทรง (Formalism) ไม่ใช่
ผ่านการพรรณนา (literal qualities) ว่าเหมือนสิ่งที่เป็นจริงตามแนวคิดทฤษฏีการลอกเลียน
(Imitationalism) เพราะเหล่านั้นเป็นทฤษฎีของจิตรกรรม กล่าวคือ คีตกวีน าเสนอความรู้สึกและ
อารมณ์ส่วนลึกของเขา ซึ่งเป็นความปีติเบิกบานใจเมื่อได้ประจักษ์ต่อความงดงามบริสุทธิ์ของภูมิ
ประเทศแห่งท้องทุ่งชายป่าไฮลิเก็นซตัดท์ (Heiligenstadt) ออกมาทางโน้ตดนตรี ซึ่งนับเป็นความ
โดดเด่นทางการแสดงออกส่วนบุคคล บทเพลงนี้มีเนื้อหา (content) เกี่ยวกับบรรยากาศความงาม
ของท้องถิ่นชนบท และวิถีชีวิตชาวไร่ของประเทศออสเตรียเมื่อ ค.ศ. 1802 คีตกวีผู้นี้เป็นบุคคลที่ชื่น
ชมธรรมชาติอย่างเหลือล้น เขามักตื่นเช้าและออกไปเดินตระเวนชมสภาพธรรมชาติจนมืดค ่าดึกดื่น
จึงกลับที่พัก และขณะที่ดื่มด ่ากับความงามของท้องทุ่งป่าเขานั้น เขามีสมุดบันทึกเพื่อจดสิ่งที่เขา
พบเห็นและรู้สึก เช่น บันทึกว่าเห็นตะวันเบิกอรุณ คลี่แสงผ่านม่านหมอกกลางหมู่ไม้ ที่ห่มคลุม
ตลอดคืนจนถึงรุ่งเช้าเงียบสงบสงัด บางคราวเขาตะโกนก้องด้วยความสุขล้น อ้าแขนออกรับสัมผัส
จากแมกไม้และสายธาร แล้วบันทึกห้วงอารมณ์นั้นออกมาเป็นโน้ตบทเพลง ด้วยเหตุนั้นเอง บท
เพลง Symphony No. 6 in F major, op. 68 จึงได้สร้างอารมณ์และความรู้สึกโปร่งเบาสบายใจให้
บันดาลขึ้นในจินตนาการของผู้ฟัง แม้ว่าผู้ฟังไม่มีโอกาสได้พบเห็นสภาพอันงามสงบเย็นของ
ธรรมชาติเช่นที่คีตกวีได้เห็นก็ตาม แต่คีตกวีได้บอกเล่าความรู้สึกอย่างแนบชิดกับภาวะสุนทรีภาพ
นั้น ผ่านชั้นเชิงและทักษะอันเป็นความเอกอุด้านดนตรีของเขา โดยใช้องค์ประกอบทางดนตรีอย่าง
มีเจตนา ที่แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึกอันงาม ที่อยู่ภายในส่วนลึกของจิตใจ
34
