Page 34 - FINAL catalogue.cdr

καθημερινή ζωή

κοινωτική ζωή και ψυχαγωγία

Στην πολυ-θρησκευτική και πολυ-πολιτισμική οθωμανική
Ρόδο, χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι διαμόρφωσαν από
κοινού την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα του τόπου. Οι
Ροδίτες Εβραίοι, ειδικότερα, ήταν οι φορείς της μακραίωνης
σεφαραδίτικης κληρονομιάς. Έτσι, διατήρησαν τη σεφα-
ραδίτικη μουσική παράδοση, και κυρίως τις σπάνιες ρομάνσες,
εκτεταμένες αφηγηματικές μπαλάντες, επιβιώματα της επικής
ισπανικής ποίησης του 13ου αι., με μελωδίες συχνά επηρε-
ασμένες από τους δρόμους της οθωμανικής μουσικής. Τα
τραγουδούσαν κυρίως γυναίκες χωρίς συνοδεία μουσικής, σε
ξεχωριστές περιστάσεις, αλλά και στις καθημερινές εργασίες.
Άλλα αγαπητά τραγούδια ήταν τα ερωτικά κόπλας, αλλά και
τραγούδια θρησκευτικά και ηθικοπλαστικά, σατιρικά, ακόμη
και θρηνητικά.
Παρομοίως, εξακολουθούσαν να χειρίζονται την ισπανο-
εβραϊκή γλώσσα. Έτσι, εκτός από τις παροιμίες, τα παραμύθια
και τα χωρατά, δεν έλειψε και η λόγια παραγωγή (ηθικά
δοκίμια, βιβλικές αναλύσεις, ποιήματα) στα λαντίνο, με Παρέα από Εβραίες συγκεντρωμένες για καφετζίκο,
σημαντικότερους εκπροσώπους το Χιζκιά Σσεμουέλ Ταρίκα, Ρόδος μετά το 1940.
το Χιζκιά Σσεμτόβ Κοδρόν, το Ροϋμπέν Ελιγιάχου Ισραέλ. Group of Rhodesli Jewish women gathered for a kafedjiko,
Επίσης, από το 1928 μέχρι το 1936 παρατηρήθηκε αξιόλογη Rhodes after 1940.
έντυπη κίνηση, με τις ισπανο-εβραϊκές εφημερίδες Buletino
Mensual de la Comunidad Israelita de Rodes, El Boletin, El
Mundo και El Flambo.
Εκτός όμως από την ενδοκοινοτική κοινωνική ζωή, οι Εβραίοι
της Ρόδου συμμετείχαν και στη γενικότερη κίνηση της πόλης.
Συχνοί ήταν οι περίπατοι στις γύρω από την πόλη εξοχές,
κυρίως τα απογεύματα του Σσαμπάτ. Υπάρχουν μαρτυρίες για
την ύπαρξη κήπου με λεμονιές κοντά στην πόλη, γνωστού
σημείου αναψυχής όλων των Ροδιτών, ο οποίος ήταν ανοιχτός
για τους Εβραίους αποκλειστικά το Σάββατο και το Πουρίμ.
Άλλοι τρόποι διασκέδασης των Ροδιτών Εβραίων ήταν οι
προβολές ταινιών σε κάποιες από τις πρώτες κινηματογραφικές
αίθουσες της πόλης, η παρακολούθηση συναυλιών στην
αίθουσα El Puccini, ο χορός στην αίθουσα La Ronda, αλλά και
η συμμετοχή σε λέσχες, όπως η ιταλική λέσχη Circolo d'Italia.
Οι Ροδίτες Εβραίοι, λοιπόν, δικαίως διεκδικούν τον τίτλο τόσο
των συνεχιστών της σεφαραδίτικης παράδοσης, όσο και των
καινοτόμων κοσμοπολιτών.
Ομάδα Εβραίων παραδοσιακών μουσικών, Ρόδος 1938.
Rhodesli Jewish traditional musicians, Rhodes 1938.

Η Ρασέλ Λεβή, στο κέντρο,
με φίλους στη θάλασσα,
Ρόδος 1939/40.
Rachel Levy, centre, with
friends at the beach, Rhodes
1939/40.

Φωτογραφία ομάδας νεαρών αντρών που αποκαλούνται “Disperata Company”, επειδή πολλά
μέλη των οικογενειών και των φίλων τους εγκατέλειψαν τη Ρόδο το 1938 μετά από ιταλική
διαταγή. Επάνω σειρά, αριστερά προς δεξιά: ο Νισήμ Αλχαδέφ (παίζοντας ακορντεόν), ο Τζακ
Χαλφών, ο Ραχαμίν Κοέν (με κιθάρα), 1941.
Photo of a group of young men calling themselves the “Disperata Company” because many of
their family members and friends had left Rhodes in 1938, after the ban by the Italian
Authorities. Top row, left to right: Nessim Alhadeff (playing the accordion), Jack Halfon,
Rahamim Cohen (with guitar),1941.