Page 729 - เอกสารฝนหลวง
P. 729
ประมวลและยืนยันผลสัมฤทธิ์ฯ เอกสารเฉลิมพระเกียรติฝนหลวง
สรุปวิวัฒนาการฝนหลวง
(Royal Rainmaking Evolution in Brief)
พ.ศ. 2498 – 2550
พ.ศ. 2498 : จุดเริ่มต้นโครงการฝนหลวง
ในช่วงวันที่ 2 – 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 ระหว่างเสด็จพระราชดําเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง
ทรงเยี่ยมเยือนราษฎรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือทั้ง 15 จังหวัด วันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498
ขณะที่เสด็จพระราชดําเนินจากจังหวัดนครพนม ผ่านจังหวัดสกลนคร และเทือกเขาภูพานไปยัง
จังหวัดกาฬสินธุ์ ทรงหยุดอย่างเป็นทางการที่สี่แยกอําเภอกุฉินารายณ์ และอําเภอสหัสขันธ์ ณ ที่นั้น
ทรงทราบข้อเท็จจริงว่า ราษฎรประสบปัญหาเดือดร้อนจาก นํ้าท่วมและฝนแล้ง เป็นสาเหตุที่ทําให้ราษฎร
ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือจึงยากจน ทรงเกิดประกาย ความคิดที่จะค้นหาวิธีการและมาตรการ
แก้ไขปัญหาอย่างฉับพลัน ณ ขณะนั้น
การแก้ปัญหานํ้าท่วม
ต้องสร้างเขื่อนขนาดเล็กหรือฝายนํ้าล้น (Check Dams) จํานวนมากขวางทางนํ้าหรือลําธาร
บนภูเขา นอกจากจะลดความรุนแรง และชะลอการไหลบ่าของนํ้าป่าให้สมํ่าเสมอแล้ว ยังแก้ปัญหา
แห้งแล้งได้ทางหนึ่ง กล่าวคือ สร้างความชุ่มชื้นให้แก่ป่าไม้ในอาณาบริเวณนั้น และป้องกันไฟป่า
นํ้าที่ถูกเก็บกักไว้ในฤดูฝนยังสามารถจัดสรรไว้ใช้ในฤดูแล้งถัดไปอีกด้วย ทั้งเพื่อเกษตรกรรมและ
อุปโภคบริโภค
การแก้ปัญหาฝนแล้ง
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีชื่อเสียงว่าเป็นภาคที่แห้งแล้ง แต่ขณะที่ทรงมองขึ้นไปบนท้องฟ้า
ทรงพบว่า มีเมฆลอยกระจายอยู่จํานวนมาก แต่เมฆเหล่านั้นถูกพัดพาผ่านพื้นที่แห้งแล้งไปหมด
ทรงคิดวิธีแก้ไขที่จะทําให้เมฆเหล่านั้นรวมตัวกันตกลงมาเป็นฝน ทรงระบุในพระราชบันทึก
The Rainmaking Story ว่านี่เป็นจุดเริ่มต้นโครงการฝนหลวงในปัจจุบัน
พระราชทานแนวความคิดแก่ ม.ร.ว.เทพฤทธิ์ เทวกุล ให้ทําการศึกษาปัญหา และความเป็นไปได้
และหาลู่ทางในการเตรียมความพร้อมให้สามารถเริ่มต้นทําการปฏิบัติการค้นคว้าทดลองได้
659
