Page 7 - ATA 5 OCT 2015

AMIGOE 5ZATERDAG

3 OKTOBER 2015

Nobelprijs VN-militairen voor op Aruba wonende Marc Uljee Salud!

‘Nu pas realiseer ik mij DE VERLEIDING VOORBIJ
wat een impact Libanon heeft’
Henry Does is arts en schrij-
ORANJESTAD — Hij woont op Aruba en werd recent ver. Op deze plek beziet hij
op een heel speciale manier herinnerd aan zijn deel- elke zaterdag het dagelijks
name aan een VN-vredesmissie in Libanon. Marc Ul- leven door de bril van de
jee vloog op uitnodiging van Defensie van Aruba naar gezondheid.Voor reacties op
Curaçao om daar een Draaginsigne Nobelprijs voor de de column: dokterhenry@
Vrede in ontvangst te nemen. “Voor mij is het een stuk outlook.com.
waardering, maar ook een realisatie van een tijd die
meer impact heeft dan ik dacht.” Aan goede voornemens
geen gebrek. Niet snoe-
Door onze verslaggever op.” Hij tekende een formu- pen, niet te veel drinken,
Linda Reijnders liertje en diezelfde week niet roken, voldoende be-
werd hij opgehaald met wegen. Maar veelal blijkt
In de jaren tot 1988 nam een voertuig en naar Assen de kracht van die voor-
Nederland deel aan acht gereden. “Eerst volgde ik nemens niet opgewassen
VN-vredesmissies: Liba- 6 maanden de opleiding in tegen de verleiding van
non (UNOGIL en UNIFIL), Assen en daarna vertrok ik de onmiddellijke bevredi-
Egypte (UNEF-1), Westelijk naar Libanon in 1982, met ging. De verbeelding van
Nieuw-Guinea/West-Irian een compagnie. Ik was daar de toekomst blijkt het af
(UNTEA), Congo (UNOC), een half jaar.” Hij prijst de te leggen tegen de belofte Henry Does in Den Haag, 22
Yemen (UNYOM), India/Pa- hechte kameraadschap die van de onmiddellijke be- november 2008
kistan (UNIPOM) en Syrië/ hij daar voelde en het ver- loning. In 2007 werd een nen wachten. ‘Ik neem nu
Jordanië, Israël/Palestina, trouwen dat de militairen interessant onderzoek ge- direct twee lekkernijtjes,
Syrië, Jordanië, Egypte, Li- hadden in elkaar. “Je bent publiceerd waarin de zelf- want ik kan een andere
banon (UNTSO). Als erken- 20, jonge jochies. En dan controle tussen mensen keer wel twee minuten
ning, voor de ruim 9.000 Ne- land je met het vliegtuig in en chimpansees werd ver- wachten.’ Mensen heb-
derlandse veteranen van die Beiroet. Wat je ziet zijn ka- geleken. Studenten van de ben allerlei mentale trucs
acht vredesmachten, heeft potgeschoten vliegtuigen Harvard Universiteit in om zichzelf te overtuigen
de minister van Defensie on- op de landingsbaan en een Boston en het Max Planck dat het moment om de
langs besloten een draagin- verwoeste stad.” Ze wer- Instituut in Leipzig wer- verleiding te weerstaan
signe ‘Nobelprijs VN-militai- den opgehaald door Franse te gooien of andere acties uit den in een zelfcontrole- niet vandaag, maar mor-
ren’ in te stellen. Uljee kreeg VN-soldaten, gevolgd door te voeren.” Shai patrouilles, test vergeleken met chim- gen is. Op die wijze geven
dit vorige week in Curaçao een rit van twee uur in co- zo noemden Uljee en zijn pansees uit het Wolfgang wij keer op keer toe aan
uitgereikt. “Ik ben, voor zo- lonne naar VN-gebied. “Om kameraden de patrouilles, Koehler Primate Research de onmiddellijke bevredi-
ver ik weet, de enige op Aru- je heen zag je alleen maar waarbij zij soms thee (shai) Center in Leipzig. Mensen ging. De chimpansees zijn
ba die het ontvangen heeft. ellende. Wij vormden het dronken met lokale mensen. en chimpansees kregen niet begiftigd met dat sca-
Eigenlijk heeft mijn broer buffergebied tussen Israël Ook herinnert hij zich nog lekkernijtjes in twee en la aan mentale trucs.
Bart ervoor gezorgd, want en Libanon, wij moesten de de grenscontrole waarbij een zesvoud voorgelegd. Bei- Delay discounting
hij heeft het uitgezocht en rust bewaren.” auto met wel zes mannen den gaven de voorkeur Mensen kunnen toekomst-
mij opgegeven. Het insigne met baarden en een vrouw aan de lekkernijtjes in gericht denken en dat
heb ik hem geschonken, het Shai patrouilles aangehouden werden. “We zesvoud, dat was immers vermogen heeft heel veel
pakt hem enorm.” Uljee werd gestationeerd waren alert en dan komen meer. Vervolgens werd de moois geschapen. Maar
in een kustplaats waarmee er al snel extra militairen keuze gewijzigd. als het gaat om onze lan-
Propaganda hij tevreden was, want daar bij. De kofferbak ging open De deelnemers konden ge termijn gezondheids-
Uljee zat een half jaar in Li- was tenminste reuring en en zat werkelijk vol met kiezen tussen het onmid- doelen dan blijken die
banon en maakte de invasie geen isolatie zoals in het wapens zoals Kalasjnikovs. dellijk krijgen van de lek- het vaak af te leggen in
van Israël in Libanon mee. droge binnenland. “Na een Toen de vrouw in paniek kernijtjes in tweevoud of de concrete situatie van
“Ik zat op de kazerne in Arn- week inwerken moesten wij raakte, stond iedereen op Commandeur Hans Lodder reikt het speciale Draaginsigne het twee minuten later verleidingen van onmid-
hem voor mijn dienstplicht meteen aan de slag. Overdag scherp. De groep werd aan- uit aan Marc Uljee. krijgen van de lekkernij- dellijke bevrediging. Ons
en ik had het helemaal niet liepen wij sociale patrouilles gehouden en verhoord.” tjes in zesvoud. Het resul- impulsieve zelf lijkt de
naar mijn zin. Toen lieten met een man of twaalf en in dichtgooien, barricades op- zer aan en die schoof alles taat was verrassend. 72% strijd dan als vanzelfspre-
ze daar een film zien, echt de nacht was het echt op- Invasie in Libanon zetten, rondom positie inne- aan de kant. “Drie dagen en van de chimpansees bleef kend te winnen van onze
propaganda, voor Libanon. passen. Dat was de tijd dat Wat het meeste indruk op men zoals dat heet. Wij wis- nachten kwamen ze onafge- bij de eerste keuze en ver- wijzere, rationele zelf. Ge-
Ik dacht: dit is mijn kans PLO-ers waagden door het hem heeft gemaakt, was ten niet wat er aan de hand broken voorbij. De hele boel koos de twee minuten te dragseconomen spreken
om hier weg te gaan en ik VN-gebied naar Israël over de invasie van Israël in Li- was, je beseft niet wat er ge- werd aan gort geschoten.” wachten op de lekkernij- van delay discounting:
stak als eerste mijn vinger te steken om daar bommen banon. “Wij moesten alles beurt, maar je weet wel dat Uljee stond met zijn maten tjes in zesvoud. Daarente- hoe verder in afstand
als je je helm op moet het op het platte dak van het VN gen koos slechts 19% van of tijd een beloning ligt,
hommeles is.” Ze hoorden gebouw te kijken en te luis- de studenten ervoor twee hoe meer het aan waarde
Poppenhuis de tanks al met donderend teren naar de oplichtende minuten te wachten. Het verliest. Er lijkt hier een
geweld op hun afkomen. “Ik hemel en het dondergeraas. overgrote deel veranderde evolutionair-biologische
zie de eerste nog aankomen, “Wij vroegen ons af: wat hun eerdere keuze en koos verklaring voor.
voor dementerende bewoners een Mercava tank, één van doen wij hier nog? Maar wij voor de onmiddellijke be-
de grootste ter wereld. Wij moesten door. Op een gege- loning. Twee minuten
moesten van twee kanten ven moment kwamen we in wachten leek te lang.

ORANJESTAD — Ook puz- te snoezelen kan ingespeeld gespeeld kunnen worden sussen, maar één van de een situatie waarin wij door Fancy brain Onze soort is niet ont-
zels, houten blokken, pop- worden op hun gevoelsma- omdat de patiënten slecht sterkste legers ter wereld, Hamas en PLO beschoten De resultaten waren op- staan in tijden van over-
pen om te snoezelen en tige behoeften. Zo kan ook mobiel zijn. Zo kan een pop- wat doe je daartegen...je ziet werden. Dat was tijdens een merkelijk, omdat als het vloed aan eten. Wat je kon
speelgoedauto’s zijn meer verveling worden tegen- penhuis waaruit meubeltjes die kerels helemaal klaar actie bij twee dorpen waar- aankomt op het tonen pakken, moest je onmid-
dan welkom in de psychoge- gegaan, zintuiglijke waar- gepakt en verzet kunnen voor de strijd en toen werd voor ik als FRM-team, een van zelfbeheersing, men- dellijk en snel pakken,
riatrische zorg. Psychogeria- neming worden verdiept, worden voor ‘verwondering opeens alles stil. De loop special force, werd ingezet.” sen doorgaans alle andere anders zou een ander het
trische patiënten zijn veelal contact worden bevorderd alom’ zorgen: ‘in hun hoof- van de tank draaide richting soorten achter zich laten. pakken. Het impulsieve
dementerende mensen. Zij en ontspanning mogelijk den…een andere wereld’. ons.” Via de radio werd over- Impact In hun bespiegelingen had grote voordelen onder
hebben baat bij zintuigen- worden. Inmiddels is er al Voor meer informatie en leg gepleegd en toen volgde De tijd in Libanon ervoer hij over de onderzoeksresul- die omstandigheden. Maar
prikkelende activiteiten, een sjoelbak beschikbaar natuurlijk het doneren van de opdracht om niets te doen als een bepalende tijd voor taten gaven onderzoekers we kunnen ons voorstellen
kleuren, geuren en materi- gesteld. De spellen moe- speelgoed kan gebeld wor- en af te wachten. Tien minu- zijn leven, maar op dat mo- aan dat de ‘fancy brain’ dat diezelfde impulsiviteit
alen helpen daarbij. Door ten vooral op tafelhoogte den naar: 592-5652. ten later kwam een bulldo- ment realiseerde hij zich dat van mensen vaak niet in tijden van overvloed
nog niet. “Na die dag van de kiest voor de strategisch aan eten niet zozeer de
onderscheiding heb ik veel juiste beslissingen, maar overleving behulpzaam is,
Arubaanse Kunstbende in Westergasfabriek nagedacht en teruggekeken goed is in het bedenken maar een zekere weg naar
op mijn leven. Dan denk ik van excuses voor irratio- obesitas. Het is dan ook
dat het meer impact heeft neel gedrag ten voordele de opgave van de moderne
dan ik had gedacht. Ik heb van onmiddellijke bevre- mens om strategieën te
best moeite met bepaalde diging. De grote hersen- ontwikkelen en toe te pas-
zaken in het leven en mis- schors van mensen is tot sen om zich te binden aan
schien heeft het wel te ma- meer in staat dan zelfcon- de lange termijn gezond-
ken met deze levenserva- trole. In genoemd onder- heidsdoelen en de onmid-
ring. Het is zo lang geleden, zoek kunnen studenten dellijke, ongezonde verlei-
maar er is een patroon en ik bedacht hebben dat ze al- dingen minder aantrekke-
ga zeker uitzoeken of er een tijd nog een andere keer lijk te maken. Individueel
link bestaat.” wel twee minuten kun- en collectief.

Zegt u het maar

De redactie van Amigoe schrijft elke dag over het op de lange termijn.”
nieuws op Aruba. Van de Landsbegroting tot het die- Kees van Nederkassel
renasiel en van scherpe interviews tot het aan de (61), man, consultant:
kaak stellen van misstanden. Maar wat vindt u van de “Ik verkeerde in de veronder-
gebeurtenissen deze week? We vroegen het aan men- stelling, dat Aruba de ‘groene’
sen op straat. kant op wilde. San Nicolas
zou zich op het toerisme
ORANJESTAD — Osvaldo Correa, Mirzah Manga, D’Andre Maxwell en Genesis Ramirez, op de foto nog in een ontspannen door onze verslaggever ving, omdat die toeristen gaan richten en verbonden
setting, moesten het vorige week zaterdag tijdens de 25e finale van Kunstbende opnemen tegen ruim 200 andere talenten uit Leanne van Spronsen toch nauwelijks het hotel worden met Oranjestad door
het Koninkrijk. In de categorieën Dans, DJ, Expo, Fashion, Film, Muziek, Taal en Theater werd gestreden om de felbegeerde Volgens Energie-minister uitkomen. Op de dag lig- een Green corridor. Door een
‘Spotlight’ en tassen vol met stimuleringsprijzen. Volgens het Arubahuis gaven de Arubaanse deelnemers in de Amsterdamse Mike de Meza is het voor 90 gen ze op het strand of hu- (mogelijke) heropening van de
Westergasfabriek een mooie theatrale presentatie. In spanning wachtten de winnaars van de Arubaanse Kunstbende, ofwel procent zeker dat de raffi- ren een auto om het eiland raffinaderij krijgen de groene
Gang di arte, het oordeel van de vakjury af. Maar helaas, na lang beraad, viel de keuze van de jury niet op hen. Hopelijk volgt naderij heropend wordt. Dit te verkennen en ‘s avonds intenties een flinke knauw.
snel een nieuwe kans. Project-directeur Marjolein Rietveld uitte namelijk de wens om de ‘wedstrijd voor jong creatief talent’ zou 7 procent bijdragen aan eten ze in het hotel, drin- Olieraffinage is een oude in-
jaarlijks te laten plaatsvinden in plaats van één keer in de twee jaar zoals nu het geval is. het brute binnenlands pro- ken daar nog iets en gaan dustrie en erg vervuilend,
duct. Maar volgens de advo- daarna naar bed.” ook met ecologische investe-
caat van all-inclusive hotel Gina Jie Sam Foek (53), ringen. Daarnaast daalt de
Bahia Principe gaat de bouw vrouw, bibliothecaresse: olieprijs nog steeds en wordt
van dit project dan niet door. “Ik ben geen expert in de er dus minder in geïnves-
De raffinaderij weer materie en ik weet ook niet teerd in die sector. Ik vraag
open: goed idee? wat de resultaten zijn van me dan ook af hoe sustainable
Ruud van Heeringen (53), het onderzoek dat is uitge- een raffinaderij is in deze tij-
man, woningverhuurder: voerd, maar mijn antwoord den. Daarnaast komt Aruba,
“De heropening van de raf- is: Nee, ik denk niet dat volgens mij, als niet erg be-
finaderij zou een boost zijn Aruba er zo goed aan ‘ver- trouwbaar naar voren, want
voor de werkgelegenheid en dient’. er is toch ook een intentiever-
economie en het zal weer Financieel-economisch niet, klaring getekend met de in-
leven gaan brengen in San sociaal niet en zeker niet op vesteerders van een hotel in
Nicolas. Dit ondanks het het het gebied van milieu San Nicolas. Kun je deze in-
negatieve bij-effect voor het en volksgezondheid. Ik snap tentieverklaring zo maar aan
milieu. Een all-inclusive dat er allerlei belangen spe- de kant schuiven? Ik begrijp
hotel heeft maar beperkte len en dat het een complex dat Aruba, naast het toerisme,
invloed op de werkgelegen- verhaal is. Misschien zijn er een tweede economische pijler
heid en nauwelijks voor de wat korte termijn voorde- wil hebben, maar of dit een
ondernemers in de omge- len, maar die wegen niet op raffinaderij moet zijn, is voor
tegen de nadelige effecten mij de vraag.”