Page 338 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫آل ﺑﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻏﺰﻧﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻏﻮرﻳﺎن‪ ،‬ﺳﺮﺑﺪاران و دﻫﻬﺎ ﺧﺎﻧﺪان دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺳﻼم‪ ،‬ﻧﺸﺮ ﺗﻤﺪن آن ﻛﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻫﻤﻪ از اﻳﻦ آب و ﺧﺎك ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫از اﺋﻤﻪ ارﺑﻌﻪ ﺗﺴﻨﻦ ﻧﻴﺰ دو ﻧﻔﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو از ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ ﻛﻪ‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ وي را اﻫﻞ ﻛﺎﺑﻞ و دﺳﺘﻪاي وي را از اﻫﻞ »ﻧﺴﺎ« )درﮔﺰ( ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬دوم اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﻛﻪ در ﻣﺮو‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﺘﻮ ّﻟﺪ ﺷﺪ و در ﺑﻐﺪاد ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﻧﺨﺴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ادب اﺳﻼﻣﻲ را روي اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮدﻧﺪ‬

‫و راه را ﺑﺮاي آﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭼﻮن ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻦ اﺳﺖ از ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺧﻮدداري ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻃﻠﻮع ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻫﺠﺮي‪ ،‬ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن و ﮔﻴﻼن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ درآﻣﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﻗﺮن ﻣﺮدم اﻳﺮان‬
‫اﺳﺘﻘﻼل ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﺎﻣﺎﻧﻴﺎن رﺷﺘﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺧﻼﻓﺖ ﺑﻐﺪاد ﻗﻄﻊ ﻛﺮده ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫اﺳﺘﻘﻼل در ﺧﺮاﺳﺎن و ﻧﻮاﺣﻲ ﺷﺮﻗﻲ اﻳﺮان ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و از ﻧﻈﺮ ﻓﻬﻢ و درك ﻣﺒﺎﻧﻲ دﻳﻨﻲ ﻧﻴﺰ‬

‫اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺧﻼﻓﺖ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در هﻨﺪ‬

‫ﻏﺰﻧﻮﻳﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻓﺮاد اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﻦ ﻣﻘﺪس اﺳﻼم را از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬
‫زﻣﺎن ﻏﺰﻧﻮﻳﻬﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﻨﺠﺎب در ﺗﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﺑﻮد و ﻻﻫﻮر ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﺰﻧﻮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در زﻣﺎن اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ رﻓﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮوﻧﻲ داﻧﺸﻤﻨﺪ و ﺣﻜﻴﻢ ﻣﻌﺮوف ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺣﻤﻼت ﻏﺰﻧﻮﻳﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت داﺷﺖ و ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺳﻼم ﭼﻨﺪان اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﺪﻫﺎي‬

‫ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺷﺒﻪ ﻗﺎره ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و راه را ﺑﺮاي آﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪337‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬