Page 428 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫رودرﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻗﻒ در اﻳﺮان ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬از زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﺸﺘﺎق آن‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﻨﺪه ﻓﻌﻼ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻪ را ﻛﺠﺎ و ﻧﺰد ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر‬
‫ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﻘﻪ را ﻧﺰد ﺷﺎﮔﺮدان ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻧﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻧﻲ)ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻌﺎﻟﻢ( و ﻧﻮاده‬

‫دﺧﺘﺮﻳﺶ)ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺪارك( در ﻧﺠﻒ ﺷﺎﮔﺮد او ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﻛﺘﺎب زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ دواﻧﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ‪:‬‬
‫"ﻣﻼاﺣﻤﺪ اردﺑﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻋﺒﺪاﷲ ﺷﻮﺷﺘﺮي‪ ،‬ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻋﺒﺪاﷲ ﻳﺰدي‪ ،‬ﺧﻮاﺟﻪ اﻓﻀﻞ اﻟﺪﻳﻦﺗﺮ ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺮ ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ‬
‫ﻫﻤﺎﻛﻲ‪ ،‬ﺷﺎه اﺑﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﻴﺮازي‪ ،‬ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻴﺮزا ﺟﺎن و ﻣﻴﺮﻓﺘﺢ ﺷﻴﺮازي‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮاﺟﻪ ﺟﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ‬

‫ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻮدهاﻧﺪ و او ﺷﺎﮔﺮد ﻣﺤﻘﻖ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ دواﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ")‪.(1‬‬
‫و ﻇﺎﻫﺮا ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ ﻧﺰد ﺧﻮاﺟﻪ ﺟﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﻮد در رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻮده ﻧﻪ ﻣﻨﻘﻮل‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ در ﺳﺎل ‪ 993‬در ﻧﺠﻒ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻓﻘﻬﻲ ﻣﻌﺮوف او ﻳﻜﻲ ﺷﺮح ارﺷﺎد اﺳﺖ و‬

‫دﻳﮕﺮ آﻳﺎتاﻻﺣﻜﺎم‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﺎت دﻗﻴﻖ او ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻓﻘﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 24‬ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎءاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﺋﻲ‪ ،‬او ﻧﻴﺰ اﻫﻞ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻛﻮدﻛﻲ ﻫﻤﺮاه‬
‫ﭘﺪرش ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻴﻦ اﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺼﻤﺪ ﻛﻪ از ﺷﺎﮔﺮدان ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪ‪ .‬ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﺋﻲ از اﻳﻨﺮو ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻛﺮده و ﻣﺤﻀﺮ اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ در رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را درك ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻋﻼوه‬
‫داراي اﺳﺘﻌﺪاد و ذوﻗﻲ ﺳﺮﺷﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮدي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮده و ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ دارد‪ .‬ﻫﻢ ادﻳﺐ ﺑﻮده و ﻫﻢ‬
‫ﺷﺎﻋﺮ و ﻫﻢ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻫﻢ رﻳﺎﺿﻲدان و ﻣﻬﻨﺪس و ﻫﻢ ﻓﻘﻴﻪ و ﻫﻢ ﻣﻔﺴﺮ‪ .‬از ﻃﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﻲﺑﻬﺮه ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ دوره اﺣﻜﺎم ﻓﻘﻪ ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﺎﻟﻪ ﻋﻤﻠﻴﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬آن ﻛﺘﺎب ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم"ﺟﺎﻣﻊ ﻋﺒﺎﺳﻲ"ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﺋﻲ ﭼﻮن ﻓﻘﻪ رﺷﺘﻪ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و ﺗﺨﺼﺼﻴﺶ ﻧﺒﻮده از ﻓﻘﻬﺎء ﻃﺮاز اول ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲرود‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدان زﻳﺎدي ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻼﺻﺪراي ﺷﻴﺮازي و ﻣﻼﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻣﺠﻠﺴﻲ اول ﭘﺪر ﻣﺠﻠﺴﻲ دوم‬

‫ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﻣﺤﻘﻖ‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‬
‫)‪ (1‬زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ دواﻧﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺤﺘﺮم آﻗﺎي ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪427‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬