Page 92 - 6-СЫНЫП. КАЗАК АДЕБИЕТИ. АТАМУРА

Бiр күнi мен Тортайды көп iздеп, әрең таптым. Тұрған үйi
аузына келгенiн айтып ұрысып, қуып жiберiптi. Салық салғанның
ұшар басындағы қалың қамысты тас қорымның үңгiрiне кiрiп, от
жағып жатыр екен.
...Ешкiм жоқта жылаған секiлдi, оттың сәулесi тиген көзi
қызарып, домбығып тұр едi.
– Әке-шешең іздеп жүрер, үйiңе қайт, қорықсаң, мен шығарып
салайын, – дедi Тортай. «Әке-шешең» деген сөздi қырсығып
айтқандай болды. Ал әке-шешемнiң тiрi, жер басып жүргенiне мен
кiнәлi емес едiм.
– Сенiң жаныңа жата кетсем қайтедi? – дедiм оттың шаласын
ысырып.
– Қайтасың! – дедi ол мiз бақпай. Мен бүгiн оны мүлдем таны-
май отырмын. – Қайтасың, әке-шешең менiң басымды жарады.
– Жармайды. Сен менi қума, дос емес пе едiк?
– «Ораза-намаз тоқтықта» ғана деген. «Тоқ бала аш баламен
ойнамайды» деген.
Мен жауап бере алмадым, үндемеген қалпы мылқиып отыра
бердiм. Тортай мең-зең. Ëаулаған отқа тесiлген күйi күрсiндi. Со-
дан кейiн нардан қарғып түстi де, тас үңгiрдiң тесiгiнен сыртқа
қарады.
Тасошақтағы оттың сәулесi тас қабырғаларға түсiп, қоңырқай
тартады. Төбеде тесiк бар-ау деймiн, тырс-тырс тамады бiр жерден.
Бiз ертедегi ескi дүниеде отырғандай едiк. Менiң кеңсiрiгiм ашып,
бiртүрлi жылағым келдi.
– Тортай, – дедiм.
– Ау, – дедi.
– Әңгiме не ертегі айтшы.
– Баяғыда бiр жетiм бала болыпты, – деп бастады... баяғыда
бiр жетiм бала болыпты... әрі қарай күңгiр-күңгiр, күбiр-сыбыр
ертекке айналды. Бүгiнде менiң есiмде Тортай айтқан ертектiң
көбi қалмаған, тiптi сол арманшыл баланың өзiн де ұмытқандай
едiм... Тек, «баяғыда бiр жетiм бала болыпты» деп басталушы
едi, ал қалай аяқталғанын бiлмеймiн, мүлдем есiмде жоқ, қалай
аяқталушы едi?.. Менiң жадымда тамаша сақталғаны – ол тас
үңгiрде шөп төселген нардың үстiнде жатып оқыған кiтаптары мен

80