Page 80 - ชุดการสอน ภาคินี 08

จากแหลํงตําง ๆ ซึ่งในที่นี้จะกลําวถึงบทบาทการเก็บภาษีเพื่อน ในระดับประเทศและระดับท๎องถิ่น ดังนี้1) การเก็บ

ภาษีของรัฐในระดับประเทศ เป็นบทบาทในการจัดเก็บภาษีของรัฐซึ่งจัดเก็บโดยรัฐบาลกลาง มี 2 ประเภท คือ

(1) ภาษีทางตรง คือ ภาษีที่เก็บจากบุคคลที่รับภาระภาษีโดยผู๎เสียภาษีไมํสามารถ ผลักภาระไปให๎ผู๎อื่นได๎

ประกอบด๎วย

- ภาษีเงินได๎บุคคลธรรมดา คือ ภาษีที่จัดเก็บจากบุคคลทั่วไป หรือจากหนํวย ที่มีลักษณะพิเศษตามที่กฎหมายกําหนด

และมีรายได๎เกิดขึ้นตามเกณฑ์ที่กําหนด โดยปกติ เก็บเป็นรายปี รายได๎ที่เกิดขึ้นในปีใด ๆ ผู๎มีรายได๎มีหน๎าที่ต๎องนําไป

แสดงรายการตนเองตามแบบ แสดงรายการภาษีที่กําหนดภายในเดือนมกราคมถึงมีนาคมของปีถัดไป สําหรับผู๎มีเงินได๎

บางกรณี อกหมายยังกําหนดให๎ยื่นแบบฯ เสียภาษีตอนครึ่งปี สําหรับรายได๎ที่เกิดขึ้นจริงในชํวงครึ่งปีแรก เพื่อเป็นการ

บรรเทาภาระภาษีที่ต๎องชําระและเงินได๎บางกรณี กฎหมายกําหนดให๎ผู๎จํายทําหน๎าที่ หักภาษี ณ ที่จํายจากเงินได๎ที่

จํายบางสํวน เพื่อให๎มีการทยอยชําระภาษีขณะที่มีเงินได๎เกิดขึ้น อีกด๎วย

- ภาษีเงินได๎นิติบุคคล คือ ภาษีที่จัดเก็บจากเงินได๎ของบริษัทหรือห๎างหุ๎นสํวน นิติบุคคลที่จดทะเบียนตามประมวล

กฎหมายแพํงและพาณิชย์ รวมถึงนิติบุคคลอื่น ๆ ที่ไมํได๎จด ทะเบียนตามประมวลกฎหมายแพํงและพาณิชย์ด๎วย

บริษัทหรือห๎างหุ๎นสํวนนิติบุคคลที่มีหน๎าที่เสีย ภาษีเงินได๎นิติบุคคล ได๎แกํ บริษัทหรือห๎างหุ๎นสํวนนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตาม

กฎหมายไทย บริษัทหรือ ห๎างหุ๎นสํวนนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายตํางประเทศ กิจการซึ่งดําเนินการเป็นทางค๎าหรือ

หากําไร กิจการรํวมค๎า มูลนิธิหรือสมาคมที่ประกอบกิจการซึ่งมีรายได๎ และนิติบุคคลที่เป็นบริษัทหรือ ห๎างหุ๎นสํวนนิติ

บุคคลตามประมวลรัษฎากร

- ภาษีเงินได๎ปิโตรเลียม คือ ภาษีที่จัดเก็บจากการประกอบกิจการเกี่ยวกับ น้ํามันดิบ ก๏าซธรรมชาติ ก๏าซธรรมชาติ

เหลว สารพลอยได๎ และสารประกอบไฮโดรคาร์บอนอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติและอยูํในสภาพอิสระไมํวําจะมี

ลักษณะเป็นของแข็ง ของหนืด ของเหลว หรือก๏าซ รวมถึงไฮโดรคาร์บอนหนักที่อาจนําขึ้นมาจากแหลํงโดยตรง โดยใช๎

ความร๎อนหรือกรรมวิธี ทางเคมี แตํไมํใชํถํานหิน หินน๎ํามัน หรือหินอื่นที่สามารถนํามากลั่นเพื่อแยกเอาน๎ํามันด๎วยการ

ใช๎ ความร๎อนหรือกรรมวิธีทางเคมี

- ภาษีทรัพย์สิน คือ ภาษีที่จัดเก็บจากทรัพย์สินประเภทตําง ๆ ได๎แกํ อสังหาริมทรัพย์ เชํน ที่ดิน สิ่งปลูกสร๎าง

สังหาริมทรัพย์ เชํน รถยนต์และพาหนะตําง ๆ หุ๎นที่เป็นเจ๎าของกิจการ หุ๎นกู๎และพันธบัตร ตัวเงินและเอกสารสิทธิตําง

ๆ เงินสดและเงินฝากธนาคาร รวมทั้งคําธรรมเนียมในการซื้อขายทรัพย์สิน เชํน การซื้อขายที่ดิน การให๎โดยเสนํหา

มรดก

- ภาษีหลักทรัพย์ คือ ภาษีที่จัดเก็บจากตราสารหรือหลักฐานแสดงสิทธิใน ทรัพย์สิน เชํน ตัวเงินคลัง พันธบัตร ตัวเงิน

หุ๎น หุ๎นกู๎ หนํวยลงทุน ใบสําคัญแสดงสิทธิที่จะ ซื้อหุ๎น หุ๎นกู๎ หรือหนํวยลงทุน