Page 59 - Περιοδικό ΕΝΑΣΤΡΟΝ 14ο ΤΕΥΧΟΣ

59
λωρίδων οι οποίες εκτείνονται σε όλο το πλαίσιο βάσει των μετρήσεων του
ι ν σ τ ι τ ο ύ τ ο υ P l a n c k γ ι α τ η ν Α σ τ ρ ο ν ο μ ί α ( Planck Institute for
Astronomy) της κατεύθυνσης του πολωμένου φωτός το οποίο εκπέμπεται
από τη σκόνη, δείχνουν τον προσανατολισμό του μαγνητικού πεδίου.

Όπως είναι εμφανές από εικόνες όπως αυτή, ο χώρος ο οποίος βρίσκεται
ανάμεσα στα αστέρια δεν είναι άδειος αλλά είναι γεμάτος με μια ψυχρή ουσία
γνωστή ως διαστρικό μέσο (interstellar medium - ISM) - ένα μείγμα αερίου
και σκόνης το οποίο συχνά ενώνεται σε συστάδες. Όταν οι
συστάδες αυτές γίνονται αρκετά πυκνές αρχίζουν να καταρρέουν κάτω από
τη ίδια τους τη βαρύτητα, γίνονται ολοένα και πιο θερμές, ολοένα και πιο
πυκνές μέχρι να πυροδοτήσουν κάτι συναρπαστικό: τη δημιουργία νέων
άστρων.

Ο μαγνητισμός αποτελεί σημαντικό στοιχείο του Διαστρικού μέσου.
Μαγνητικά πεδία διαπερνούν το Σύμπαν και εμπλέκονται στο να βοηθούν τα
νέφη ύλης να διατηρούν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ πίεσης και βαρύτητας
γεγονός το οποίο τελικά οδηγεί στη γέννηση των αστεριών. Οι μηχανισμοί
που αντιτίθενται στη βαρυτική κατάρρευση των νεφών τα οποία σχηματίζουν
αστέρια παραμένουν κάπως ασαφείς, αλλά μια πρόσφατη μελέτη υποδηλώνει
ότι τα διαστρικά μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην
καθοδήγηση των ροών της ύλης στο Διαστρικό μέσο, και μπορεί να είναι ένας
βασικός παράγοντας στην αποτροπή της κατάρρευσης των διαστρικών
νεφών.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι η ύλη εντός του Διαστρικού μέσου συζευγνύεται
με το περιβάλλον μαγνητικό πεδίο και μπορεί να κινείται μόνο κατά μήκος
των γραμμών του, δημιουργώντας ένα είδος "ιμάντων μεταφοράς" της
ευθυγραμμισμένης στο πεδίο ύλης, όπως αναμένεται από την επίδραση των
ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων. Όταν η ύλη και το μαγνητικό πεδίο
αλληλοεπιδρούν με μια εξωτερική πηγή ενέργειας - όπως ένα αστέρι το οποίο
εκρήγνυται* ή άλλο υλικό το οποίο κινείται μέσω του γαλαξία - ρέουν κατά
μήκος των γραμμών μαγνητικού πεδίου οι οποίες συγκλίνουν. Η διαδικασία
αυτή δημιουργεί έναν συμπιεσμένο θύλακα μεγαλύτερης πυκνότητας ο
οποίος φαίνεται να είναι κάθετος στο ίδιο του το πεδίο. Καθώς όλο και
περισσότερη ύλη ρέει προς το εσωτερικό, η περιοχή γίνεται ολοένα και πιο
πυκνή, μέχρι να φθάσει τελικά στην κρίσιμη πυκνότητα η οποία οδηγεί σε
βαρυτική κατάρρευση αναγκάζοντάς την να "πέσει στον εαυτό" της,
οδηγώντας τελικά στο σχηματισμό των αστεριών.

Τα δεδομένα τα οποία περιέχονται στην εικόνα αυτή συγκεντρώθηκαν κατά
τη διάρκεια των παρατηρήσεων εποπτείας ολόκληρου του ουρανού του
Ινστιτούτου Planck (Planck’s all-sky observations) και της "Έρευνας
της Ζώνης Γκουλντ" (Gould Belt Survey) του ΔΤ Herschel το οποίο
λειτουργούσε έως το 2013. Τόσο το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Herschel όσο
και το ινστιτούτο Planck συνέβαλαν στην εξερεύνηση του ψυχρού και
μακρινού Σύμπαντος, ρίχνοντας φως σε πολλά κοσμικά φαινόμενα, από το

https://www.facebook.com/Aratosastronomy/