Page 135 - Münip E-Book

birlikte olma ya da olmama durumları arasında anlamlı ve daha yoğun çalışıyor olmaları nedeniyle çocuklarına
bir ilişkinin olmadığını görülmüştür. Bir başka araştırma daha az zaman ayırmaları ve daha yüksek harçlık vere-
göre, ebeveynler boşanmış olsalar dahi çocuklarına karşı bilmelerinden dolayı akıllı telefon bağımlılığının arttığı
sorumluluklarını yerine getiriyor ve çocuklarının anne ve sonucuna rastlanmıştır (Kumcağız, 2020:35).
babası tarafından karşılanması gereken ihtiyaçlarını karşı-
lıyorlarsa bu durum çocuklarının akıllı telefon bağımlısı ÖNERİLER
olmalarına etki eden bir faktör olarak değerlendirmeyebi- Bu araştırma lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlı-
lir, bu durumda çocuk akıllı telefonu aşırı ve bilinçsiz bir lık düzeylerini değişkenlere göre belirlemiştir. Sadece
şekilde kullanıyorsa çocuğun anne babası birlikte ya da akıllı telefona sahip olmanın bağımlılık yaratmayacağı
boşanmış olmalarına bakılmaksızın akıllı telefon bağım- bilinmelidir. Covid -19 ‘un izolasyon ve karantina sü-
lılığı kaçınılmazdır (Yıldırım,2018:98). recinde evlerinde kalan ve akıllı telefonları ile internet,
sosyal medya ve dijital oyunlara yönelen lise öğrenci-
Araştırmaya katılan öğrencilerin akıllı telefon bağımlılı- leri, gerçek sosyal ortamlara yönlendirilmelidir. Ayrıca
ğı düzeylerinin anne çalışma ya da çalışmama değişke- ergenlerin izolasyon kurallarına uyularak gerçek sosyal
nine göre karşılaştırılmasına ilişkin tek yönlü sonuçları ortamlarda kurduğu ilişkiler desteklenmelidir. Ebevey-
incelendiğinde, bilgiye erişememe ve genel akıllı tele- nler ergenin akranları ile vakit geçirmesi konusunda
fon bağımlılığı düzeyi ile anne /baba çalışma durumu teşvik edici ve izin verici bir tutum içerisinde olmalıdır.
değişkeni arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu gözlen-
miştir. Annesi çalışan öğrencilerin annesi çalışmayan Lise öğrencilerinin ekran zamanının bilincinde olmak,
öğrencilere göre bilgiye erişememe ve genel akıllı tele- kendini izlemek ve akıllı telefon kullanılması için har-
fon düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. canan süreyi düzenlemesi esas davranış olmalıdır. Tek-
Bu bulguya benzer başka bir araştırma sonucu da üni- nolojiden bağımsız etkinliklerde bulunurken akıllı tele-
versite öğrencilerinin ailelerinin aylık geliri arttıkça fonları ulaşılması zor yerlere koymak ve cihazların bil-
akıllı telefon bağımlılık düzeylerinde artış olduğudur dirimleri ve ilişkili seslerini kapatmak doğru kullanımın
(Kuyucu, 2017:320). Bu bağlamda anneleri çalışınca sağlanması açısından yararlı yöntemleri olabilir. Ayrıca
harçlık miktarı yüksek olan öğrencilerin farklı özellikle- sürekli olarak akıllı telefonlardan sosyal medyayı kont-
ri bulunan akıllı telefonlara yönelme olasılıklarının daha rol etmek veya Covid-19 hakkındaki haberleri izlemek
yüksek olabileceği, bunun da akıllı telefon bağımlılığını ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkiye sebep olabilir.
yükselteceği söylenebilir. Lise öğrencilerin izolasyon ve karantina döneminde
evde kalma sürecinde davranışlarının izlenmesi, dü-
Araştırmaya katılan öğrencilerin akıllı telefon bağımlılı-
ğı düzeylerinin anne öğrenim düzeyi karşılaştırılmasına zenlenmesi de çok önemlidir ve en doğru davranış öğ-
ilişkin tek yönlü sonuçları incelendiğinde akıllı telefon rencilere belli kurallar konularak düzenlemelerin yapıl-
bağımlılığı ile anne öğrenim durumu arasında anlam- masıdır. Ebeveynler rol modelidir; akıllı telefonlarından
lı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür. Araştırmaya sosyal medya kullanımı, telefonlarda amaçsız gezinme
katılan öğrencilerin akıllı telefon bağımlılığı düzeyleri gibi kendi teknoloji kullanımları ile ilgili davranışlarını
ile baba öğrenim durumu arasındaki ilişki incelendi- düzenlemek, çocuklarının da kendi kontrolünü sağla-
masına yardımcı olabilir. Ebeveynlerin ayrıca çocukları-
ğinde akıllı telefon bağımlılığı tüm ölçek puanları ile nın akıllı telefonla zaman geçirme alışkanlıklarına aktif
baba öğrenim durumu değişkeni arasında anlamlı bir olarak katılmaları önerilir. Ebeveynlerin bu konuda is-
farklılık bulunmaktadır. Buna göre baba eğitim düzeyi tekli olması, çocukların kontrol edilebilir akıllı telefon
düştükçe akıllı telefon bağımlılığı puanlarının arttığı kullanımının arttırmasına ve aşırı kullanımlarını düzen-
söylenebilir. Burada baba öğrenim durumu değişkeni lemelerine yardımcı olabilir.
arasında anlamlı düzeylerinde erkek öğrencilerin test
puan ortalamaları ile kız öğrencilerin test puan ortala- Günlük kullanım süresi hakkında geri bildirim sağlayan
maları arasında anlamlı bir farklılık görülmediği tespit uygulamaların akıllı telefonlara yüklenmesi farkındalık
edilmiştir. Araştırmaya katılan ve baba öğrenim durumu oluşturma ve öz düzenleme konusunda bireylere yar-
yüksek olan öğrencilerin akıllı telefon bağımlılığı düze- dımcı olabilir. Oturum başına, günlük, haftalık ve aylık li-
yinin arttığı tespit edilmiştir. Başka bir çalışmada baba- mitleri izleme, çevrimiçi zamanı ve teknoloji kullanımına
larının akademik anlamda çalışma sürelerinin uzunluğu harcanan parayı en aza indirmeye yardımcı olabilir.

2021/1 133