Page 99 - หนังสือจรัมบุญ ที่ระลึก ๑๒๓ ปีชาตกาล งานวันมูลนิธิสมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณฺณสิริหาเถร) ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒.
P. 99
พระโมคคัลลานะ “ทุกข์เป็นสิ่งที่ทนได้ยาก ผู้จะเห็นทุกข์อย่าง
แท้จริงได้ ต้องอาศัยปัญญาพิจารณาเห็น ไม่ใช่พอลืมตาก็มองเห็น
อันทุกข์นั้นก็คือกามสุขนั่นเอง
ทุกข์นั้นจะละจะหลบหลีกไม่ได้ เพราะมันเป็นผลเหมือนความร้อน
เราจะหลีกไม่ได้เพราะเป็นอาการของไฟ เมื่อมีไฟต้องมีร้อน ฉะนั้น
ทุกข์จะเป็นผลเกิดขึ้นได้ก็ต้องอาศัย
กามตัณหา ความปรารถนาในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ
ภวตัณหา ความอยากมี อยากได้ อยากเป็น
วิภวตัณหา ความเบื่อหน่ายไม่อยากได้ ไม่อยากเป็น
ตัณหา ๓ ประการนี้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ เหมือนไฟเป็นเหตุ
ให้เกิดความร้อน
มีมืดต้องมีสว่างแก้ มีร้อนต้องมีเย็นแก้ ฉะนั้นพระพุทธเจ้าจึง
ทรงค้นพบว่า จะดับทุกข์ต้องดับที่สมุทัย คือ ตัณหา ๓ นั้น เมื่อสมุทัย
ไม่มี ความทุกข์ก็ไม่มี ความดับนั้นเป็นตัวนิโรธ และทรงค้นพบว่า
ทางจะเข้าถึงความดับทุกข์ให้เกิดนิโรธนั้น ต้องปฏิบัติอยู่ในขอบเขต
ของข้อปฏิบัติเป็นสายกลาง คือ มัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งเรียกว่าอริยมรรค
มี ๘ อย่าง
๑. ความเห็น ก็ต้องใช้ความเห็นในอริยสัจ ๔ นั้น อย่าเห็น
นอกคอก คือเห็นทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค เรียกว่า สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบ
๒. ความด�าริ คิดนึกก็อย่านอกคอก คือต้องคอยคุมความด�าริ
นั้นๆ ให้อยู่ในลักษณะ ไม่พยาบาท ไม่เบียดเบียน ด�าริออกจากกามคุณ
เรียกว่า สัมมาสังกัปปะ คิดชอบ
๓. การพูดก็อย่าพูดนอกคอก ต้องพูดอยู่ในลักษณะ ไม่พูดเท็จ
ไม่หยาบ ไม่ส่อเสียดใคร ไม่เพ้อเจ้อ เรียกว่า สัมมาวาจา เจรจาชอบ
73
จรัมบุญ
