Page 66 - Программирование. Python. Для школьников. bizdin.kg

66 PYTHON ПРОГРАММАЛОО ТИЛИ МАССИВДЕРДИ ИШТЕТҮҮ АЛГОРИТМДЕРИ

Булардын кээ бирөөлөрүн тереңирээк карайлы: массивдин реверси, мас-
сивдин элементтерин жылдыруу жана керектүү элементтерди тандоо.
Массивдин реверси

Массивдин реверси (reverse) – бул анын элементтерин тескери тартипте
жайгаштыруу: биринчи элемент акыркысы болуп, ал эми акыркы элемент
биринчи жайгашып калат.

Python тилинде массивдер 0дөн башталат. Ошондуктан эгерде элемент-
тердин жалпы саны N болсо, анда i үчүн каршысындагы элемент төмөнкү
формула менен аныкталат: N - i - 1. Мисалы (төмөнкү таблицаны карагыла),
2 индексиндеги элементти алмаштыра турган элементтин индексин табуу
үчүн, төмөнкү формула менен чыгарабыз:

N i
9 – 2 – 1 = 6

Демек, 2 индексиндеги элемент 6 индексиндеги элемент менен алмашат.

Массивдин элементтери 16 29 -5 -11 23 14 -7 23 18
7 8
Индекстер 0 1 2 3 4 5 6 же же
(n -2) (n -1)

Элементтин экинчи түгөйүн табуу үчүн, биз массивдин биринчи жарымын-
дагы эле индекстерди карайбыз. Бул болсо циклди массивдин ортосунан
токтотуу керек дегенди түшүндүрөт:
a = [16, 29, -5, -11, 23, 14, -7, 23, 18]
n = len(a) #массивдеги элементтердин санын эсептейбиз
for i in range(n//2):#массивдин 1-жарымынын индекстери
a[i], a[n-i-1] = a[n-i-1], a[i] #элементтердин ордун ал-
маштырабыз
print(a) ЭСИҢЕ ТУТ
>>>
[18, 23, -7, 14, 23, -11, -5, 29, 16] Python тилинде индекстер-
Массивди реверстөө амалын стандарт- дин маанилери терс болушу
тык reverse() методунун жардамында да да мүмкүн. Бул учурда номер-
аткарса болот: лөө аягынан баштап жүрөт.
Мисалы, массивдин эң акыр-

a.reverse () кы элементинин индекси -1,
андан беркисиники -2 ж.б.

www.trk.kg