Page 77 - ภาษาไทยมอต้น.indd

70

การใชคําขอบคุณ

ถาเรากลาวแกพระมหากษัตริย ใชวา “รูสึกขอบพระมหากรุณาธิคุณเปน

ลนเกลาฯ”

การใชคําขออนุญาต

ถาเรากลาวแกพระมหากษัตริย ใชวา “ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต”

กลาวเมื่อถวายของ
ถาเรากลาวเมื่อถวายของ

“ขอพระราชทานทูลเกลาทูลกระหมอม ถวาย......................” หมายถึง
สิ่งของขนาดเล็ก

“ขอพระราชทานนอมเกลานอมกระหมอม ถวาย....................” หมายถึง

สิ่งของขนาดใหญ ยกไมได

2. ศัพทที่ใชสําหรับพระภิกษุสงฆ

พระภิกษุเปนผูที่ไดรับความเคารพจากบุคคลทั่วไป ในฐานะที่เปนผูทรงศีล และเปน

ผูสืบพระศาสนา การใชถอยคําจึงกําหนดขั้นไวตางหากอีกแบบหนึ่ง

เฉพาะองคสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งถือเปนประมุขแหงสงฆนั้นกําหนดใหราชาศัพท

เทียบเทากับพระราชวงศชั้นหมอมเจา แตถาพระภิกษุนั้นเปนพระราชวงศอยูแลวก็คงใหใช

ราชาศัพทตามลําดับชั้นที่เปนอยูแลวนั้น

การใชถอยคําสําหรับพระภิกษุโดยทั่วไปมีขอสังเกตคือ ถาพระภิกษุใชกับพระภิกษุ

ดวยกันหรือใชกับคนธรรมดา จะใชศัพทอยางเดียวกันตลอด ผิดกับราชาศัพทสําหรับกษัตริย

และพระราชวงศคนอื่นที่พูดกับทานหรือพูดถึงทานจึงจะใชราชาศัพท แตถาพระองคทานพูด

กับคนอื่นจะใชภาษาสุภาพธรรมดา เชน

มีผูพูดถึงพระวา “พระมหาสุนทรกําลังอาพาธอยูในโรงพยาบาล”

พระมหาสุนทรพูดถึงตัวทานเองก็ยอมกลาววา “อาตมากําลังอาพาธอยูที่โรงพยาบาล”

มีผูพูดถึงพระราชวงศหนึ่งวา “พระองคเจาดิศวรกุมารกําลังประชวร”
พระองคเจาเมื่อกลาวพระองคถึงพระองคเองยอมรับสั่งวา “ฉันกําลังปวย”

ตัวอยางคําราชาศัพทสําหรับพระภิกษุบางคํา

คํานาม ภัตตาหาร อาหาร ไทยทาน สิ่งของถวาย อาสนะ ที่นั่ง กุฏิ ที่พักในวัด

เภสัช ยารักษาโรค ธรรมาสน ที่แสดงธรรม

ภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : พท21001 77
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์