Page 6 - คณะกรรมาธิการ เปิดเผย โปร่งใส ตรวจสอบได้

หรือการบริหารงานบุคคลของแต่ละศาล และมิให้ใช้บังคับกับผู้ตรวจการแผ่นดิน
หรือกรรมการในองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญที่ปฏิบัติตามอ านาจหน้าที่โดยตรง

ในแต่ละองค์กรตามรัฐธรรมนูญตามบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญหรือตาม

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญแล้วแต่กรณี” 10
ระบบตั้งคณะกรรมาธิการตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ 2550 ยังคงหลักการไว้เช่นเดิมตาม

รัฐธรรมนูญ 2540 เพียงแต่เพิ่มเติมสภาพบังคับของค าสั่งเรียกเอกสารหรือบุคคลของคณะกรรมาธิการ โดยการให้
คณะกรรมาธิการมีอ านาจในการออกค าสั่งเรียกเอกสารหรือเรียกบุคคลใดมาแถลงข้อเท็จจริง หรือแสดงความเห็นใน

กิจการที่กระท า หรือในเรื่องที่พิจารณาสอบสวนหรือศึกษาอยู่นั้นได้ โดยให้ค าสั่งดังกล่าวมีผลบังคับในลักษณะเป็นโทษ
ตามที่กฎหมายบัญญัติ เพื่อให้การท าหน้าที่ของคณะกรรมาธิการมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จากเดิมที่ค าสั่งดังกล่าวมี
11
ลักษณะเป็นเพียงแค่การขอความร่วมมือซึ่งไม่มีสภาพบังคับแต่อย่างใด

3.3 คณะกรรมาธิการตามรัฐธรรมนูญ 2560
“ให้เป็นหน้าที่ของรัฐมนตรีที่รับผิดชอบในกิจการ ที่คณะกรรมาธิการ

สอบหาข้อเท็จจริงหรือศึกษา ที่จะต้องสั่งการให้เจ้าหน้าที่ของรัฐในสังกัดหรือ
ในก ากับ ให้ข้อเท็จจริง ส่งเอกสาร หรือแสดงความเห็นตามที่คณะกรรมาธิการเรียก”

...........................................................................................................
“ในการสอบหาข้อเท็จจริง คณะกรรมาธิการจะมอบอ านาจหรือมอบหมาย

ให้บุคคลหรือคณะบุคคลใดกระท าการแทนมิได้
ให้สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาเปิดเผยบันทึกการประชุม

รายงานการด าเนินการ รายงานการสอบหาข้อเท็จจริง หรือรายงานการศึกษา
แล้วแต่กรณี ของคณะกรรมาธิการให้ประชาชนทราบ

เว้นแต่สภาผู้แทนราษฎรหรือวุฒิสภาแล้วแต่กรณี มีมติมิให้เปิดเผย” 12

ความดังกล่าวข้างต้นนั้นเพิ่มเติมขึ้นจากรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 ปรากฏชัดเจนเป็นลาย
ลักษณ์อักษรในรัฐธรรมนูญ 2560 โดยมีวัตถุประสงค์ให้รัฐมนตรีมีหน้าที่ปฏิบัติต่อคณะกรรมาธิการอย่างไรในส่วนที่

เกี่ยวข้อง หรือการใช้อ านาจของคณะกรรมาธิการในการสอบหาข้อเท็จจริงนั้นควรเป็นอย่างไร รวมทั้งการให้สภา
ผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาปฏิบัติต่อประชาชนในส่วนที่เกี่ยวกับการท างานของคณะกรรมาธิการอย่างไร ส่วนการ

ตีความในทางปฏิบัตินั้นอาจแตกต่างกันได้ คงขึ้นอยู่กับจุดยืนของแต่ละบุคคลหรือหน่วยงาน
อย่างไรตาม ในความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรฝ่ายนิติบัญญัติกับฝ่ายบริหาร นั้น รายงานการ

พิจารณาศึกษาของคณะกรรมาธิการซึ่งเป็นเครื่องมือในการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินก็ยังเป็นเพียง
ข้อเสนอแนะที่รัฐบาลจะน าไปปฏิบัติหรือไม่ก็ได้ดังเช่นที่ผ่านมา

10 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 135 วรรคสอง
11
คณะกรรมาธิการวิสามัญบันทึกเจตนารมณ์ จดหมายเหตุ และตรวจรายงานการประชุมสภาร่าง รัฐธรรมนูญ เจตนารมณ์รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2550. (หน้า 134) 6
12 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 129 วรรคสาม วรรคห้า และวรรคหกตามล าดับ