Page 109 - ומלאו את הארץ / דורון בר
P. 109
ȯÙΉ ·Á¯Ó‰ ˙ÂÁ˙Ù˙‰· ÌÈ˷ȉ
‰ÁÓ˙Ó ˙‡ϘÁÏ ÌÂȘ ˙‡ϘÁÓ
ÌÂȘ ˙ÏÎÏÎÓ Ï‡¯˘È-ı¯‡ È·˘Â˙ ÂÓÈȘ˙‰ ˙ÂȯÂËÒȉ‰ ˙ÂÙ˜˙‰ ˙È·¯Ó ͢Ó
Íωӷ 15.ÏÏΠͯ„· ÌÓˆÚ· ÂÏ„È‚ ÌÂÊÓ È߈ ˙‡˘ ÂÈȉ„ ,(˙È·ÈÒËÒ˜‡ ‰ÏÎÏÎ)
‰ÁÓ˙Ó ˙‡ϘÁÏ ˙‡ϘÁ‰ ‰˙˘Ú ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰Â ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
.̯ÂÊ‡Ï ÌÈÓȇ˙Ó‰ ÌÈÏ„Ȃ· ˙ÈÈÙ‡Ӊ ˙‡ϘÁ ¯ÓÂÏÎ (˙È·ÈÒËȇ ˙‡ϘÁ)
˙ÂËÈ˘ Ï˘ ˙ÓÈÂÒÓ ‰ÒÈÎ ÂÓÎ ,ÌÈÈ˘Ó ÌÈӯ‚ ‰ÓÎÏ ÌÓ‡ ¯Â˘˜ ‰È‰ ‰Ê ÍÈω˙
17,È˙ÂÎȇ ÔÂÊÓÏ ‰˘È¯„ ÌÈÈÁ‰ ˙Ó¯· ˙ÓÈÂÒÓ ‰ÈÈÏÚ 16,ÌÈ˘„Á ‰ÈÈ˘Ú˙ ÈÙÚ „·ÈÚ
˙ÂÏÚÈÈ˙‰ ‰·ÈÈÁ˘ χ¯˘È-ı¯‡ È·˘Â˙ ¯ÙÒÓ· ‰„Á‰ ‰ÈÈÏÚ· ÈÂÏ˙ ‰È‰ ¯˜ÈÚ· ͇
„˜Ó˙‰Ï ÌȇϘÁ‰ ÂË ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙·Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· 18.ÔÂÊÓ‰ ¯ÂˆÈÈ·
ÏÒ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ .ÌÓÂȘ È߈ ÏÎ ˙‡ ÂÏ„È‚ ‡Ï ¯·Î ̯ÂÊ‡Ï ÌÈÓȇ˙Ó‰ ÌÈÏ„Ȃ·
„˜Ó˙‰Ï ȇϘÁ‰ ÏÂÎÈ ‰È‰ 19,ÌÈÈ˙Â‰Ó ÌÈÈÂÈ˘ · ÂÏÁ ‡Ï ȄÓÏ Ú·˜ ¯˙ ÔÂÊÓ‰
Â˙ÏÂÎÈ·Â Â˙˜ÏÁ ̘ÈÓ· ,· ÈÁ˘ ¯Âʇ‰ ˙ÂÂÎ˙Ï ÂÓȇ˙‰˘ ÌÈÈ˙ÂÎȇ ÌÈÏ„Ȃ ‰Óη
ÌÈ˙ÚÏ ¯ˆÈÈÏ Û‡Â Ì‰ÈÁ¯ ˙‡ ÏÈ„‚‰Ï ÌȇϘÁÏ ‰¯˘Ù‡ ÂÊ ˙ÂÁÓ˙‰ .˙ÈÏÎÏΉ
20.ÌȯÁ‡ ÌȯˆÂÓ ˙ÈÈ˜Ï Â‡ ‰ËÈÁ ˙ÈÈ˜Ï ,ÌÈÒÓ ÌÂÏ˘˙Ï Â˘ÓÈ˘˘ ÌÈÙ„ÂÚ
Ș˙Ó ,˙„·ÂÚÓ‰ Ú˜¯˜‰ ۘȉ ÏÚ ˙„˘‰ ͯÚÓ ÏÚ ÌȘÈÂ„Ó ÌÈÂ˙ ¯„Úȉ·
Ú„ÈÓ‰ ¯Â˜ÓÏ ÌÈ˘Ú (ÌȯÁ‡‰ ÌȘ˙Ӊ ˙Â˙‚‰ ,„·‰ È˙·) ˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ „·ÈÚ
.˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙·Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· ˙‡ϘÁ‰ Ï˘ ‰˙Ò¯Ù˙ ‰Ù˜È‰ ÏÚ È¯˜ÈÚ‰
·Á¯ ¯ÂˆÈÈÏ Â„Ú¢ ÌÈȇϘÁ ÌȘ˙Ó Ï‡¯˘È-ı¯‡· Âȉ Âχ ˙ÂÙ˜˙ ÈÙÏ Ì‚ ÈÎ ÔÂÎ
Ì˙Òȯ٠ÔÙ‡ ˙ÈÎˉ Ì˙ÂÎȇ ˙‡Ê ÌÚ 22.ÔÎÏ Ì„Â˜ Ì‚ ‰È‰ ȇϘÁ ‡ÂˆÈÈ 21,ۘȉ
,˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙Ï ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙Ï Âί‡Â˙˘ ,˙Â˙‚‰Â „·‰ È˙· Ï˘ χ¯˘È-ı¯‡·
.632 'ÓÚ ,1974 ,̇·ÏÙ‡ 15
16
M. Jones, ‘The Development of Crop Husbandry’, M. Jones and G. Dimbleby (eds.), The
Environment of Man: The Iron Age to the Anglo-Saxon Period (BAR International Series, 17
18
87), Oxford 1981, p. 116 19
20
.31–22 'ÓÚ ,1980 ,‚ȯ‚
.Â"Ó˘˙ ,ȇ¯ÙÒ 'Ê 21
.Ê"Ó˘˙ ,È˘Â¯·
22
‰ÏÎÏη ˙Ȅ‰ȉ ‰Ó‡‰ Ï˘ ‰˙·Ï˙˘‰ ˙χ˘Ï' ,ȇ¯ÙÒ 'Ê ;58 'ÓÚ ,1978 ,ÒȘÙ‰ '˜
,Á"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,χ¯˘È-ı¯‡· ‡Ó¯ ÔÂÂÈ ,(ÌÈίÂÚ) ˯ÂÙÙ¯ '‡Â Ò˜ÂÙ '‚ ,¯˘Î '‡ ,'˙ÈÓ¯‰
.147 'ÓÚ
,(‚"Ó˘˙) 61 ,˙ÂÈÂÓ„˜ ,'¯Âˆ ˘ÈÓÏÁÓ ÔÓ˘Â' ,ÌËÈÚ '„ ‡¯ ˙Â˙‚‰Â „·‰ È˙· ˙ÂÁ˙Ù˙‰ ÏÚ
ÔÈÈ ˙Â˙‚ ,ÔÙ‚ ,ÔÂÏÈȇ '‡Â Ϙ¯Ù '¯ ;169–153 'ÓÚ ,Â"Ó˘˙ ,¯„ ;„"Ó˘˙ ,Ϙ¯Ù ;21–16 'ÓÚ
‰˙Èȉ˘ ,‰˘¯Ó· ÔÓ˘‰ ¯ÂˆÈÈ Ï˘ ۘȉ‰ ÏÚ .35–27 'ÓÚ ,Ë"Ó˘˙ ·È·‡ Ï˙ ,‰˜È˙Ú‰ ˙Ú·
¯ÂˆÈÈ ,‰˘¯Ó' ,·È‚˘ ' ¯ÂϘ 'Ú Â‡¯ ,˙ÈËÒÈω‰ ‰Ù˜˙· Ȉ¯‡ ‰„ÈÓ ‰˜· ÔÓ˘ ¯ÂˆÈÈ ÊίÓ
.65–17 'ÓÚ ,(Ë"Ó˘˙) 15 ,Ìȯˆ ˙¯˜ ,'˙ÈËÒÈω‰ ‰Ù˜˙· ˙ÈÊ ÔÓ˘
.Ô"˘˙ ,˙¯ÂÙ ;‰"Ó˘˙ ,È˘Â¯· :Ò„¯Â‰ Ï˘ Â˙Ù˜˙· Ï˘ÓÏ ÂÓÎ
99