Page 113 - ומלאו את הארץ / דורון בר
P. 113
ȯÙΉ ·Á¯Ó‰ ˙ÂÁ˙Ù˙‰· ÌÈ˷ȉ
˙ÂÚ·‚ χ ¯Â„ÁÏ ÌÈÙ‚‰ ÂÏÁ‰ ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· .ÌÈÓ„ ÌÈÎÈω˙ ÂÏÏÂÁ˙‰
ÈÙÎ ,˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ Ì‚ ‰ÎÈ˘Ó‰ ÂÊ ‰¯È„Á ¯Âʇ‰ Êίӷ˘ Ì„‡‰ ÏÂÁ‰
˙Â˘Ó˘Ó ·‚‰ ¯Âʇ· ÂÏ‚˙˘ ˙Â˙‚‰ 45.· ÂÏ‚˙˘ ˙·¯‰ ˙Â˙‚‰ Ȅȯ˘ ÌÈ„ÓÏÓ˘
χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ¯·„Ó‰ ȯÂÊ‡Ï ˙ÈÂÎÈ˙-Ìȉ ˙‡ϘÁ‰ ˙¯È„Á ÍÈω˙Ï ‰Ó‚„ Ô‰ Ì‚
ÁÏ˘ ·‚‰ ¯‰· ¯ˆÂÈ˘ ÔÈȉ 46.·‚· Ì‚ ·Â˘Á ÛÚ ‰È‰ ÔÈȉ ¯ÂˆÈÈ ÈÎ ˙„ÓÏÓÂ
‰È¯ÙÓȇ‰ È·Á¯ Ïη ¯ÎÂÓ‰ È˙ÂÎȇ ÔÈÈÏ ‰È‰Â ÔÂϘ˘‡Â ‰ÊÚ ÈÏÓÏ ‰‡¯‰ ÏÎÎ
47.˙ÈÓ¯‰
-ı¯‡ È·Á¯· ˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ „·ÈÚ È˜˙Ó Ï˘ ˙ȘÏÁ‰Â ‰¯ˆ˜‰ ‰¯È˜Ò‰
‰Ù˜˙‰Â ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ ˙‡ ‰ËÈÏ·Ó ,„· È˙·Â ˙Â˙‚ ¯˜ÈÚ· ,χ¯˘È
˙ÂÙ˜˙Ï ¯·Ú· Ô·ÂÓÎ ÂÎÈ¢ ˙Â˙‚ „· È˙· .„Á‡Î ·Á¯Ó ˙ÂÓÎ ˙ÈÁ·Ó ˙ÈËÊÈ·‰
ÌȘ˙Ó‰ ˙ˆÂ٠͇ ,˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙Ï ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙Ï ˙¯Á‡Ó ˙ÂÓ„˜
Ô˙È ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙·Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· .ÔÙ„ ˙‡ˆÂÈ ˜ÙÒ ‡ÏÏ ‡È‰ ‰Ï‡ ˙ÂÙ˜˙Ó
„ÂÚ ÌÈÙÈÒÂÓ Ì‰Â ÔÎÏ Ì„Â˜ ̉· ‡ˆÓ ‡Ï˘ ÌȯÂʇ· ÌÈȇϘÁ ÌȘ˙Ó ‡ÂˆÓÏ ‰È‰
˙Ò¯Ù˙‰Â ,ÂÊ ‰ÚÙÂ˙ ۘȉ 48.¯·Ú·Ó ‰Ï„‚ ˙ÂÓη ‰È‰ ÔÈȉ ÔÓ˘‰ ¯ÂˆÈÈ˘ ¯Â˘È‡
˙·˘ÈÈ˙‰‰ ˙ÂÈ„ÂÁÈÈ ÏÚ „ÈÚ‰Ï È„Î ‰· ˘È ,χ¯˘È-ı¯‡ ÈÙ ÏÚ ‰Ï˘ ‰„ÈÁ‡ ËÚÓΉ
.˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙·Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· ‰ÏÎÏΉÂ
ÌÈȇϘÁ‰ ÌȘ˙Ó· ˙È‚ÂÏÂÎË ˙ÂÁ˙Ù˙‰
‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ χ¯˘È-ı¯‡· ˙‡ϘÁ‰ ˙ÂËÏ· Ï˘ ÛÒ ˷ȉ
49.˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ „·ÈÚ È˜˙Ó· ‰ÏÁ˘ ˙È‚ÂÏÂÎˉ ˙ÂÁ˙Ù˙‰· ¯Â˘˜ ˙ÈËÊÈ·‰
ÌÈËÂ˘Ù Ï‡¯˘È-ı¯‡· ÌÈȇϘÁ‰ ÌȘ˙Ó‰ ˙È·¯Ó Âȉ ˙ÂÓ„˜ ˙ÂÙ˜˙· „ÂÚ·
˙ÂÁ˙Ù˙‰ ‰ÏÁ ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ,Ì˙ÏÚÙ‰ ͯ„·Â Ì˙¯Âˆ·
˘Â˜È·· ‰ÈÈÏÚ‰ Ï˘ ‡ˆÂÈ ÏÚÂÙ ‰˙Èȉ ÂÊ ˙ÂÁ˙Ù˙‰ .„Â‡Ó ÂÏÚÂÈ ÂÏÏ΢ ̉ ˙¯ÎÈ
‰·ÈÈÁ χ¯˘È-ı¯‡ È·˘Â˙ ¯ÙÒÓ· ‰ÈÈÏÚ‰ .˯ٷ ÔӢ ÔÈÈÏ ÏÏη ¯ˆÂÈÓ ÔÂÊÓÏ
ÏÂÚÈÈ ÔÂÊÓ Ï˘ ¯·‚ÂÓ ¯ÂˆÈÈ ÂÈ˙·˜Ú·Â ,ÌÈ„·ÂÚÓ‰ ˙„˘‰ Áˢ ۘȉ ˙·Á¯‰
,ÔÂÊÚ ˙·¯ÂÁ·Â ˙·ÂÁ¯· ˙Â˙‚‰ ÏÚ ÔÂÈ„‰ ˙‡ Ì˘ ‡¯Â ,204–199 'ÓÚ ,1989 ,ÔÂÏÈȇ Ï¯ 45
46
.˙Âȯ·Ȉ ˙Â˙‚ Ô˙‡ ÌÈÎÓ Ìȯ·ÁÓ‰˘ 47
.92–89 'ÓÚ ,‡"˘˙ ,Ï"‰ ;136–133 'ÓÚ ,Â"Ó˘˙ ,Ôȷ¯ '¯
48
P. Mayerson, ‘The Wine and Vineyards of Gaza in the Byzantine Period’, BASOR, 257 (1985), 49
pp. 75–80; B.L. Johnson and L.E. Stager, ‘Ashkelon: Wine Emporium of the Holy Land’,
S. Gitin (ed.), Recent Excavations in Israel: A View to the West, Dubuque, IA 1995, pp.
95–110
.127–118 'ÓÚ ,1994 ,ȇ¯ÙÒ 'Ê Ï˘ÓÏ Â‡¯ ˙ÈÊ ÔÓ˘ ÈÙ„ÂÚ ¯ÂˆÈÈ ‡˘Â· ¯˜ÁÓ‰ ÊÂÎȯ
R. Frankel, ‘Oil Presses in Western ‡¯ ,ÔÓ˘‰ ˙˜Ù‰ Ș˙Ó Ï˘ ˙È‚ÂÏÂÎˉ ˙ÂÁ˙Ù˙‰‰ ÏÚ
.80–63 'ÓÚ ,1996 ,¯ˆÏ‰Â Ì˙ȇ ,Galilee and the Judaea: A Comparison’
103