Page 115 - ומלאו את הארץ / דורון בר
P. 115
ȯÙΉ ·Á¯Ó‰ ˙ÂÁ˙Ù˙‰· ÌÈ˷ȉ
˙„ÏÂ˙· ˙¯Á‡ ‰Ù˜˙ ÏÎ·Ó ¯˙ÂÈ ‰·¯‰ ·Á¯ ‰˘Ú˘ ,χ¯˘È-ı¯‡ ÈÓÂÁ˙· Ú˜¯˜‰
57.‰˜È˙Ú‰ ˙Ú· χ¯˘È-ı¯‡
Ï˘ ·Á¯ ͯÚÓ· ‰ÈÈˈ‰ ‡Ï χ¯˘È-ı¯‡˘ „ÓÏÓ Ï‡¯˘È-ı¯‡ ˙ÂÚ˜¯˜ ȇˆÓ
˙˜ÙÒÓ ˙ÂÓΠ,˙ÂÁ ˙ÂÙˆ¯ ,˙ÂÓȇ˙Ó ˙ÂÚ˜¯˜ Ï˘ ·ÂÏÈ˘ .‰‰Â·‚ ˙ÂÎȇ· ˙ÂÚ˜¯˜
͇ ,Èχ¯˘È-ı¯‡ ȇϘÁ Ï˘ Ì˘Ù ˙‡˘Ó ȇ„· ‰˙Èȉ ,ÌÈÓ˘‚ ‡ ˙ÂÈÈÚÓ ÈÓ Ï˘
58,ÌȘÓÚ· ˙ÂÈÂˆÓ Âȉ Á „·ÈÚÏ ˙ÂÓȇ˙Ó ˙ÂÚ˜¯˜ .È„ÓÏ ‰¯È„ ‰˙Èȉ ‰Ú˘· ‰·
Áˢ ˙È·¯Ó ‰È‰ ˙‡Ê ÌÚ .ÛÂÁ‰Â ‰ÏÙ˘‰ ȯÂʇ·Â ¯‰‰ ¯Âʇ·˘ ÌÈÏÁ‰ Ȉ¯ڷ
ÌȘÓÚ‰ ȯÂÊ‡Ó ÌÈ·Á¯ ÌȘÏÁ 59.˙„ÁÂÈÓ ‰¯˘Î‰ ·ÈÈÁ ‡˜Â„ ȯ¯‰ χ¯˘È-ı¯‡
ÌȯÂʇ .̄·ÈÚ ˙‡ ÂÚÓ˘ ˙ˆȷ· ÌÈÒÂÎÓ Âȉ ,ȇϘÁ ˘ÂÓÈ˘Ï ÂÓȇ˙‰˘ ,‰ÏÙ˘‰Â
‰Óȇ˙‰ ‡Ï˘ ˙ÈÏÂÁ ˙È˙ÈÒ¯Á ,˙È˘¯Ë Ú˜¯˜· ÌÈÒÂÎÓ Âȉ χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ÌÈ·¯
60.¯·„Ó ¯·„Ó ¯ÙÒ È¯Âʇ Âȉ ÌȯÁ‡Â ,ȇϘÁ „·ÈÚÏ
:˙Âȯ˜ÈÚ ÌÈί„ È˙˘· ÏÏΠͯ„· ‰˘Ú Ì„˜ ÈÓÈ· ‰˙·Á¯‰Â ˙‡ϘÁ‰ ÁÂ˙ÈÙ
ÂÁ·˘Â‰ ,ÌÈ˘„Á „·ÈÚ ÈÁˢ ¯˘Î‰ Ì˘ ,ÌÈÓÈȘ ÌÈ·Â˘ÈÈ· ‰·Á¯‰Â ÁÂ˙ÈÙ ˙ÂÏÂÚÙ
˙·˘ÈÈ˙‰Ï ÌÈÓȇ˙Ó Ìȇ˙ ˙¯ÈˆÈ ÔΠ61,ÌÈ˘„Á ÌÈÏ„Ȃ ÂÙÒ ÌȘÈ˙ ÌÈÏ„Ȃ
‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ 62.ÔÎÏ Ì„Â˜ ÌÈ·˘ÂÈÓ Âȉ ‡Ï˘ ÌÈ˘„Á ÌȯÂʇ·
ÂÏÚÈÈ Ì‰È·˘Â˙˘ ¯Á‡Ï ,˙È·Â˘Èȉ ˙·Ȉȉ ȯÂʇ· ˙·˘ÈÈ˙‰‰ ‰Á˙Ù˙‰ ˙ÈËÊÈ·‰
̇ 63.Ì‰Ï˘ ȇϘÁ‰ Û¯ÂÚ‰ ˙‡ ¯˙ÂÈ ·ÂË ÂψÈ ȇϘÁ‰ „·ÈÚ‰ ˙ÂËÈ˘ ˙‡
¯ÙÒÓ· ‰ÈÈÏÚ‰ ‰·ÈÈÁ ,ÌÈ·Â˘Èȉ ˙·¯˜·˘ ÌÈÁ‰ ˙È„ÈÚ‰ ÈÁˢ ˜¯ „·ÂÚ ¯·Ú·
.˙ÈÙÒΠ˙ÈÊÈÙ ,‰Ï„‚ ‰Ú˜˘‰ È„Î ÍÂ˙ ,ÌÈ˘„Á „·ÈÚ ÈÁˢ ˙¯˘Î‰ ÌÈ·˘Â˙‰
˙ÂÚ˜¯˜ ˙¯˘Î‰ Ï˘ ÍÏ‰Ó ÏÚ „ÂÓÏÏ Ô˙È (ÁÈ–„È ,ÊÈ Ú˘Â‰È) χ¯˘È ÈË·˘ ˙ÂÏÁ˙‰ ¯Â‡È˙Ó 57
:‰ÎÂÏÓÏ ˙„ÂÂÓ ,(ÌÈίÂÚ) ÔÈÈË˘Ï˜ÈÙ 'È ÔÓ‡ ' ,ı·Â˜· ÌÈ·¯ ÌÈ¯Ó‡Ó Â‡¯ ÍÎ ÏÚ ,˙ˆ¯Ó 58
59
˙¯˘Î‰Ï ˙ÂÈÂ„Ú Ì‚ ‡¯ .1990 ÌÈÏ˘Â¯È ,χ¯˘È ˙È˘‡¯ ÏÚ ÌÈȯÂËÒȉ ÌÈÈ‚ÂχÈί‡ ÌÈ˷ȉ
,̇·ÏÙ‡ ,˙ÈËÒÈω‰ ‰Ù˜˙·Â ,175–165 'ÓÚ ,1995 ,ÔÂÒ·È‚ ,Ô¢‡¯ ˙È· ˙Ù˜˙· ˙ÂÚ˜¯˜ 60
61
.Â"Ó˘˙ 62
J. Patterson, ‘Agrarian Structure in the Uplands ‡¯ ,ÈÓ¯‰ ÌÏÂÚ· ÌȘÓÚ‰ ȯÂʇ ˙Ù„Ú‰ ÏÚ 63
and Margins’, G. Barker and J. Lloyd (eds.), Roman Landscapes, London 1991, pp. 177–179
˙ÂÓ„‡‰ ÂÚ¯˙˘‰ χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ‰Áˢ Ï˘ Ì„ ÔÂÈÏÓ 20.5 ÍÂ˙Ó ÈÎ Ìȯ·ÂÒ ¯È χ¯‰
.χ¯˘È-ı¯‡ ÔÂÙˆ· ÈÂˆÓ ÚȯÎÓ‰ Է¯˘ ,ͯÚÏ Ì„ ÔÂÈÏÈÓ 9.5 ÈÙ ÏÚ È‡Ï˜Á ˘ÂÓÈ˘Ï ˙Â˙ȉ
ÂÏȇ ÛÂÁ‰ ¯Â˘ÈÓ ¯Âʇ· ˙ÂÈÂˆÓ 41% ,ȯ¯‰‰ ˜ÏÁ· ˙ÂÈÂˆÓ ‰Ï‡ ˙ÂÚ˜¯˜Ó ˙ȈÁÓ ËÚÓÎ
„·ÈÚÏ ÌÈȇ¯ Ì„ ÔÂÈÏÈÓ 5.5 ˜¯ ,‰Ê‰ Áˢ‰ ÏÎ ÍÂ˙Ó .ÌÈÈÓÈÙ‰ ÌȘÓÚ‰ ¯Âʇ· ÈÂˆÓ ¯‡˘‰
.126–123 'ÓÚ ,Ì"˘˙ ,¯È χ¯‰ ,ȇϘÁ
,76–53 'ÓÚ ,1985 ,ÒȘÙ‰ '„ ‡È·Ó ‰È˙ÂÚ˜¯˜·Â χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂÙ¯ÂÓ‡‚· ÔÂÈ„
.134–109
.23–22 'ÓÚ ,Â"Ó˘˙ ,ȇ¯ÙÒ 'Ê
.13 'ÓÚ ,Ô"˘˙ ,˙¯ÂÙ
Z. Safrai, The Economy of ;184–104 'ÓÚ ,1994 ,ȇ¯ÙÒ 'Ê ‡È·Ó ÌÈÏ„‚‰ È‚ÂÒ ÏÚ ‰¯È˜Ò
Roman Palestine, London & New York 1994
105