Page 111 - ומלאו את הארץ / דורון בר
P. 111
ȯÙΉ ·Á¯Ó‰ ˙ÂÁ˙Ù˙‰· ÌÈ˷ȉ
˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ „·ÈÚ È˜˙Ó
Ï˘ ÌÈ¢‰ ‰È¯Âʇ· ˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ „·ÈÚÏ ÌȘ˙Ó‰ Ï˘ ˙·Á¯‰ ˙Ò¯Ù˙‰
,˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ ÈÙÏ Â„·ÂÚ ‡Ï˘ ÌÈÁˢ· Ì‚ ,χ¯˘È-ı¯‡
‡Â‰ ÌÈȇϘÁ‰ ÌȘ˙Ó‰ È·ȯ .ÔÙ„ ‡ˆÂÈ ‰È‰ Ô· ˙‡ϘÁ‰ ۘȉ ÈÎ ˙„ÓÏÓ
ÂÏ‚˙ χ¯˘È-ı¯‡ ÈÓÂÁ˙·˘ ¯Á‡Ó 30,˙‡ϘÁ‰ ۘȉ Ï˘ ÛÒ ˷ȉ ¯ÂÓ‡Î
˙‡ӂ„ ‰ÓΠ͇ ÔÏ‰Ï ‚Ȉ‡ ,˙Â˙‚ „· È˙· ÈÙχ Èχ ˙Â‡Ó ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘·
.„ÁÂÈÓ· ËÏ· ‰È‰ ÌȘ˙Ó‰ È·ȯ ̉·˘ χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ÌȯÂʇ ‰ÓÎÓ ˙ÂËÏ·
ÌÈ¯Â˘˜‰ ,ÔÂÓ¯Á‰ ˙„¯ÂÓ ¯Âʇ· ÌÈ˘˜‰ ÌÈÈÙ¯‚‡‚‰ Ìȇ˙‰ ˙¯ÓÏ ,Ï˘ÓÏ
˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· ÌȇϘÁ‰ ÂÏÈ΢‰ ,ÌÈÈÓÈϘ‡‰ Âȇ˙·Â ÔÙ„ ‡ˆÂȉ ‰·Â‚·
‚¯ÂÁ‰ ۘȉ· ÔÈÈ ÔÓ˘ ¯ˆÈÈÏ ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ·Â ˙¯Á‡Ӊ
Ì„ 30,000-Î ÌÈÚÂË Âȉ ‰Ê ¯Âʇ· ,‰Î¯Ú‰‰ ÈÙ ÏÚ 31.˙ÈÓ˜Ӊ ˙ίˆ˙‰ ÔÓ
,¯Âʇ‰ È·Â˘ÈÈ ÂÓÎ ,Âί‡Â˙ ¯Âʇ· ¯˙‡˘ ÌÈ·¯‰ „·‰ È˙·· „·ÂÚ˘ ÌÈ˙ÈÊ Ï˘
È‰Ï˘· ˜¯ 'È˙ÈÈ˘Ú˙' ıÂÙ ÔÓ˘‰ ¯ÂˆÈÈ ‰˘Ú ÔÂÈÏÚ‰ ÏÈÏ‚· Ì‚ 32.‰Ï‡ ˙ÂÙ˜˙Ï
ÂÊ ‰ÚÙÂ˙ .˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ Á˙Ù˙‰Ï ÍÈ˘Ó‰Â ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
˙˜ÙÒ‡ Ï˘ ÊÎ¯Ó ‰È‰ ¯Âʇ‰˘ ÌȯÈÎÊÓ‰ ,ÌÈÈ„ÂÓÏ˙‰ ˙¯˜Ӊ ÔÓ Ô‰ ¯Â˘È‡Ï ‰ÎÂÊ
„ÈÚÓ ¯Âʇ‰ È·Â˘ÈÈ· „·‰ È˙· ¯ÙÒÓ ˙‡ ڷ˜‰ 33,È‚ÂÏ‡ί‡‰ ‡ˆÓÓ‰ ÔÓ Ô‰ ,ÔÓ˘
„Ú ‰˘ÈÓÁ ÌÈ˙ÚÏ ,ÌÈ·¯ „· È˙· ‡ÂˆÓÏ Ô˙È ¯˙ÂÈ· ÌÈ˘‰ ÌÈ·Â˘ÈÈ· ÂÏÈÙ‡ ÈÎ
˙ÂÙχӉ ˙‡ӂ„‰ ˙Á‡ ˜¯ ‡Â‰ Ô¯ÈÓ È¯‰ ˘Â‚ 34.„Á‡ ·Â˘ÈÈ· „· È˙· ‰ÂÓ˘
‰·Â‚ ˙¯ÓÏ .˙ÈÙ¯‚‡‚ ‰ÈÁ·Ó ÌÈÈ˙ÈÈÚ· ÌȯÂÊ‡Ï ÌÈÈÂÎÈ˙-Ìȉ ÌÈÏ„Ȃ‰ ˙¯È„ÁÏ
˙¯˘Ú ÂÓÂÁ˙· ÂÏ‚˙ ,‰˜È˙Ú‰ ˙Ú· ÌȇϘÁ‰ ÈÙ· „ÓÚ˘ ‰˘˜ Ï¢ÎÓ ,¯Âʇ‰ Ï˘
35.ÔÈÈ ¯ÂˆÈÈ·Â ÌÈÙ‚ Ï„Ȃ· ‰˙ÁÓ˙‰˘ ˙‡ϘÁ ÏÚ ˙„ÓÏÓ‰ ˙ÂÏÏÎÂ˘Ó ˙Â˙‚
‰ÓÈ˘¯Ó Ô‚¯‡ ˙ÏÂÎÈ ÏÚ ÌÈ„ÓÏÓ‰ 36,„· È˙· Ï˘ ˙·¯ ˙¯˘Ú ÂÏ‚˙ È·¯ÚÓ‰ ÏÈÏ‚·
ÌȘÓډ ÔÂ˙Á˙‰ ÏÈÏ‚‰ È·Â˘ÈÈÏ ÍÂÓÒ· Ì‚ 37.ÈÏÎÏΉ ÂÁÂ˙ÈÙ· ¯Âʇ‰ È·˘Â˙ Ï˘
ÔÂÒ· Ș˙ÓÏ ˙ÂÈÂ„Ú Â‡ˆÓ ‡Ï ÌȯÙη .˙ÂÂÁ˘ ÌÈ˘Ï Â¯‚‡Â Â¯Ó˘ ÌÈÙ„ÂÚ‰˘ ¯È·Ò ‡Ï 30
Ï˘ÓÏ ÂÓÎ ,ϘϘ˙‰Ï ‰Ë ÔÂÊÓ‰ ÔÓ ˜ÏÁ ÌÈÙ„ÂÚ Ï˘ ‰Ï„‚ ‰Î ˙ÂÓÎÏ ÂÓȇ˙‰˘ ÌÈÏ„‚ 31
32
‰˙Èȉ ÈÎ ¯Â¯· ȯ‰ ,ÔÂÊÓ ¯‚‡ Ô· ̇ .ÔÂÒ· Ï˘ ÌÈÈ˙˘ ¯Á‡Ï Â˙ÂÎȇ ˙‡ „·È‡˘ ˙Èʉ ÔÓ˘ 33
34
.ÌÈÈ˙˘ ‡ ‰˘Ï ‰Óȇ˙‰˘ ˙Ï·‚ÂÓ ˙ÂÓÎ ÂÊ 35
.160–159 'ÓÚ ,1978 ,¯„ 36
.165–158 'ÓÚ ,Ì˘ 37
;101–98 'ÓÚ ,Ê"ˢ˙ ,ÔÂχ ‡¯ ,˙ȇϘÁ‰ ‰Áȯى ÏÚ Ï"ÊÁ ˙¯˜ӷ ˙ÂÈ„ډ Ï˘ ı·ȘÏ
.12–8 'ÓÚ ,(1995) ÊÙ ,˙ÂÈ‚ÂχÈί‡ ˙¢„Á ,'„· È˙· :ÏÈÏ‚‰ ·¯ÚÓ' ,Ϙ¯Ù '¯
'ÓÚ ,(1998) Á˜ ,˙ÂÈ‚ÂχÈί‡ ˙¢„Á ,'˘·Ú ˙·¯ÂÁ' ,ȯ‚-ÌÂÏ˘·‡ '„ ;„"˘˙ ,ÌÚÈ·‡
.12–11
ÌÈÈ˘ ÈÙ ˙ÂÁÙÏ ˙‰·‚ Âȉ ÌÈ˙Èʉ ÏÂ„È‚Ó ˙ÂÒΉ‰ ÈÎ ‰‡¯ ÈÎ ÛÈÒÂ‰Ï È‡„Î .Ê"Ó˘˙ ,ÌÚÈ·‡
.116 'ÓÚ ,1974 ,¯·¯Ù˘ ‡¯ ÍÎ ÏÚ ,ÌÈÙ‚‰ Ï˘ ‰Ï‡Ó
R. Frankel, ‘Some Oil Presses from Western Galilee’, BASOR, 286 (1992), pp. 39–72
.21–18 'ÓÚ ,(1987) ËÙ ,˙ÂÈ‚ÂχÈί‡ ˙¢„Á ,'¯Èˆ˜ χ 'Á' ,Ï"‰ ,‰Ó‚Â„Ï Â‡¯
101