Page 89 - ומלאו את הארץ / דורון בר

¯ÙΉ ȯÂʇ ÏÚ ‰˙ÚÙ˘‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰È¯ÙÓȇ‰

‰‡ÓÏ ‰Î˘Ó "‰ÒÏ ‰¢‡¯‰ ‰‡Ó· ¯·Î ‰Áȯى ‰˙Èȉ ‰ÓˆÚ ‰ÈÏËȇ·
˘Á¯˙‰ ‰˜È¯Ù‡-ÔÂÙˆ· .˙΢Ó˙Ó‰ ‰„ȯȉ ‰‡¯‰ ÏÎÎ ‰ÏÁ‰ ÔÎÓ ¯Á‡Ï ‰ÈÈ˘‰
188,‰È¯ÂÒ ÔÂÙˆ· ÂÓÎ ,χ¯˘È-ı¯‡· .˙ÈÚÈ·¯Ï ‰¢‡¯‰ ˙‡Ӊ ÔÈ· ÈÏÎÏΉ ‚¢‚˘‰
˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ¯·Î ‰ÏÏÂÁ˙‰ ˙ÈÏÎÏΉ ‰Áȯى ˙‡ϘÁ‰ ˙·Á¯˙‰
Ï˘ ‰˙Âȉ .˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙· Ì‚ ,˙ÂÓ˜Ӊ ˙ˆ˜Ó· ˙ÂÁÙÏ ,‰ÎÈ˘Ó‰Â ˙¯Á‡Ӊ
ÏÚ·Ï ȇӈډ ȇϘÁÏ ‰ÁÈË·‰˘ ‡È‰ ˙ÈÓ¯‰ ‰È¯ÙÓȇ‰ ÔÓ ˜ÏÁ χ¯˘È-ı¯‡
Ï˘ ‰·ÂË ‰·Â˙Ï „Ú ÌÈ˘ ¯˘ÚÎ Ï˘ ÌÈ˙ÚÏ ,‰Î¯‡‰ ‰ÈÈÙȈ‰ ˙¯ÓÏ ÈÎ ‰ÊÂÁ‡‰
ÂÈχ˘ ˜Â˘ ‰È‰È ˙Èʉ ÔÓ˘Ï ÈΠ̉Ȅȷ ̉È˙„˘ ¯˙ÂÂÈÈ ÔÈÈ„Ú È¯‰ 189,˙Èʉ ıÚ
‰Ú˜˘‰‰ ‰˙˘Ú ÌÈ˘‰ ÌȇϘÁÏ ˙ÂÊÂÁ‡‰ ÈÏÚ·Ï .Ì˙¯ˆÂ˙ ˙‡ ‡ˆÈÈÏ ÂÏÎÂÈ
¯˙ÂÈ ˙ÓÒÂ˜Ï ,ÌÈÈ˘Ó ÌȯÂʇ· ÌÈÁˢ ˙¯˘Î‰· ‡ ,ÌÈÙÒÂ ‰Ó„‡ ÈÁˢ ˙ÈÈ˜·
ÈÁˢ ˙·Á¯‰ ÏÚ ˙˘ÚÂ˙Ó‰ ˙‡ϘÁ‰ Ï˘ ‰ÁÂ˙ÈÙ ÏÚ ÚÈÙ˘‰ ‰Ê ÍÈω˙ .¯˙ÂÈÂ

.˙¯ÎÈ ‰¯Âˆ· ȇϘÁ‰ „·ÈÚ‰

ÏÚ Â˙ÚÙ˘‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰È¯ÙÓȇ· ˙È˘ÈÏ˘‰ ‰‡Ó‰ ¯·˘Ó
χ¯˘È-ı¯‡· ˙·˘ÈÈ˙‰‰

Âȉ Ϸ˜Ӊ ¯˜ÁÓ‰ ÈÙ ÏÚ ÈχȯÙÓȇ ‰„ÈÓ ‰˜· Ú¯ȇ ‰È‰ ˙È˘ÈÏ˘‰ ‰‡Ó‰ ¯·˘Ó
˙„ÏÂ˙· ‰„‰ ¯˜ÁÓ‰ ˙¯ÙÒ· .˙ÂȘȷ¯ى ÔÓ ˙Á‡ ÏÎ ÏÚ ˙ÂÈÓÂ˜Ó ˙ÂÚÙ˘‰ ÂÏ
‰„È¯È ˙Ù˜˙Î ˙È˘ÈÏ˘‰ ‰‡Ó‰ ÚˆÓ‡ ˙‡ ÏÏΠͯ„· Ìȇ¯ χ¯˘È-ı¯‡ Ȅ‰È
χ¯˘È-ı¯‡ ˙ÈÈÒÂÏ· ˙‡ ̈ӈ ۇ ÌȯÙη Ìȯڷ Ú‚Ù˘ ¯ÂÓÁ ÈÏÎÏÎ ¯·˘ÓÂ
¯ˆÂÈÓ‰ ÔÂÊÓ‰ ˙ÂÓη ‰„ȯÈÏ ,˙ÂÚ˜¯˜ ˙˘ÈË È„ÈÏ ‰‡È·‰ ˙¯‰Â„‰ ‰ÈˆÏÙȇ‰ .‰ÏÂÎ
ÌÈÏ„‚ ÔÂÁËÈ· ÈÈ˘˜Ï ‰ÂÂÏ ¯·Â‚‰ ÌÈÒÓ‰ ÏÂÚ .‰ÏÎÏΉ ͯÚÓ· ÌÈ‚ÈÏÙÓ ÌÈÈÂÈ˘ÏÂ
˙ÈÂÓ‰ ‰„ȯÈÏ ÂÏȷ‰ ,¯·„Ó‰ ÔÓ ÌÈ„ÂÂ ÈË·˘ Ï˘ ˙¢ÈÏÙÓ ˙ÂÙȘ˙Ó ÂÚ·˘
,˙ÈÚÈ·¯Ï ‰ÈÈ˘‰ ‰‡Ó‰Ó ,˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ ¯ÂӇΠ190.χ¯˘È-ı¯‡Ó
˘È ,˙ÈÓ¯‰ ‰È¯ÙÓȇ‰ ‰˜ÈÚ‰˘ ‰ÈȯËÓ‰ ˙Á˙ ‰ÁÈ¯Ù Ï˘ ˙˜‰·ÂÓ ˙Ú ‰˙Èȉ
È·˘Â˙ ÏÚ ‰Èί‡‰ ˙Ù˜˙ ˙ÚÙ˘‰ ¯·„· ‰ÓÎÒÂÓ‰ ˙‡ ˘„ÁÓ ÔÂÁ·Ï ˙Â·È˘Á
χ¯˘È-ı¯‡· ˙È˘ÈÏ˘‰ ‰‡Ó‰ ¯·˘Ó ÏÚ Ìȯ˜ÁÓ‰ ˙È·¯Ó˘ ¯Á‡Ó .χ¯˘È-ı¯‡
È‚ÂÏ‡ί‡‰ ¯˜ÁÓ· ÂÚÈÈ˙Ò‰˘ ÈÏ·Ó ÏÏΠͯ„· ,ÌÈ˘ ˙¯˘Ú ‰ÓÎ ÈÙÏ Â·˙Î
Ú˜¯ ÏÚ ÂÊ ‰È‚ÂÒ ˘„ÁÓ ‰˙Ú ÔÂÁ·Ï ¯˘Ù‡ ,(ÂÈÏÂ˙ÈÁ· ÔÈÈ„Ú ‰È‰˘) ¯ÙΉ ȯÂʇÓ

.10–9 'ÓÚ ,1972 ,„¯Ù ‡¯ ·¯ÚÓÏ Á¯ÊÓ‰ ÔÈ· ˙ÈÏÎÏΉ ‰Áȯٷ Ï„·‰‰ ÏÚ 188
A. Singer, ‘The Traditional Cultivation of the ‡¯ ˙Èʉ Ï˘ Ï„Ȃ‰ ȇ˙ ÏÚ .1996 ,ÂÏÒÎ 189

.39–29 'ÓÚ ,196 ¯ˆÏ‰Â Ì˙ȇ ,Olive Tree’
D. Sperber, ‘Trends in Thrid Century Palestine Agriculture’, Journal of the Economic and 190
,Ê"ˢ˙ ,ÔÂχ ;89 'ÓÚ ,1976 ,‰ÂÈ È·‡ ;Social History of the Orient, 15 (1972), pp. 243–244

.175–170 'ÓÚ ,1995 ,¯Ù˘ ;103–90 'ÓÚ ,‡"˘˙ ,¯ÓÈȉÙ‡ ;181–159 ,93–82 'ÓÚ

79