Page 128 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 128
127
mặt pháp lý. Vì vậy, nếu luật hình sự Việt Nam đã thừa nhận có các giai đoạn
thực hiện tội phạm cố ý thì cùng phải thừa nhận có các giai đoạn thực hiện đối
với các hành vi đồng phạm.
2. Trách nhiệm hình sự trong các giai đoạn cố ý thực hiện tội phạm
của những loại người trong đồng phạm
a. Trách nhiệm hình sự trong các giai đoạn cố ý thực hiện tội phạm
của người thực hành
Theo nguyên tắc chung về quyết định hình phạt của Bộ luật hình sự năm
2015 tại Điều 50, ngƣời thực hành đƣợc hƣởng tình tiết giảm nhẹ và phải chịu
tình tiết tăng nặng tuỳ thuộc vào mức độ, tính chất hành vi, nhân thân và các
yếu tố liên quan của chính họ.
Trong đồng phạm, chỉ dựa vào mức độ thực hiện tội phạm của ngƣời
thực hành mới đánh giá đƣợc giai đoạn phạm tội của tội phạm chung. Ngƣời tổ
chức, xúi giục, giúp sức không trực tiếp thực hiện tội phạm. Do vậy, xác định
trách nhiệm hình sự đối với họ phải căn cứ vào hành vi của ngƣời thực hành.
- Tội phạm chung bị dừng lại khi ngƣời thực hành chƣa bắt tay vào việc
thực hiện tội phạm thì ngƣời tổ chức, xúi giục, giúp sức phải chịu trách nhiệm
hình sự ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội, nếu tội phạm chung là tội nghiêm
trọng.- Ngƣời thực hành đã bắt tay vào việc chuẩn bị phạm tội mà do những
nguyên nhân khách quan (bị bắt giữ), hoặc chủ quan (tự ý nửa chừng chấm dứt
việc phạm tội) thì ngƣời tổ chức, xúi giục, giúp sức phải chịu trách nhiệm hình
sự ở giai đoạn phạm tội chƣa đạt, chƣa hoàn thành.
- Ngƣời thực hành đã thực hiện tất cả các hành vi cần thiết để gây hậu
quả nhƣng do nguyên nhân khách quan mà hậu quả không xẩy ra thì ngƣời tổ
chức, xúi giục, giúp sức phải chịu trách nhiệm hình sự ở giai đoạn tội phạm
chƣa đạt đã hoàn thành.
Hành vi thực hành có hai dạng:
Thứ nhất, là trƣờng hợp hành vi thực hành chỉ do một ngƣời thực hiện.
Dạng hành vi thứ nhất hoàn toàn giống hành vi thực hiện tội phạm cố ý trong
trƣờng hợp phạm tội riêng lẻ. Do đó, tƣơng tự nhƣ tội phạm hoàn thành trong
trƣờng hợp phạm tội riêng lẻ, tội phạm của ngƣời thực hành duy nhất chỉ hoàn
thành khi hành vi của họ thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu của cấu thành tội phạm
cụ thể đƣợc quy định trong Phần các tội phạm của Bộ luật hình sự năm 2015.