Page 126 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 126
125
Các quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 ở cả phần chung và phần các
tội phạm nhƣ đã nêu trên, theo chúng tôi chƣa thể hiện đƣợc triệt để nguyên tắc
cá thể hóa trách nhiệm hình sự của Luật hình sự. Trong những điều kiện giống
nhau, hành vi của ngƣời giúp sức ít nguy hiểm hơn so với hành vi của những
ngƣời đồng phạm khác. Do vậy, các quy định trong Bộ luật hình sự hình phạt
giảm nhẹ hơn đối với ngƣời giúp sức so với hình phạt đối với những ngƣời
đồng phạm khác.
Hành vi của ngƣời tổ chức thƣờng nguy hiểm hơn hành vi của những
ngƣời đồng phạm khác. Bởi vậy, hình phạt đối với ngƣời tổ chức trong một số
tội phạm cần đƣợc quy định nặng hơn hình phạt đối với những ngƣời đồng
phạm khác. Quy định nhƣ vậy sẽ tạo cơ sở pháp lý để cá thể hóa hình phạt
chính xác đối với từng ngƣời đồng phạm khi áp dụng pháp luật hình sự là một
trong những đảm bảo cho việc thực hiện nguyên tắc công bằng trong luật hình
sự.
III. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ ĐỐI VỚI CÁC GIAI ĐOẠN CỐ Ý
THỰC HIỆN TỘI PHẠM TRONG VỤ ÁN CÓ ĐỒNG PHẠM
1. Cơ sở trách nhiệm hình sự đối với các giai đoạn cố ý thực hiện tội
phạm trong vụ án có đồng phạm
Luật hình sự quy định ngƣời chuẩn bị phạm tội nghiêm trọng và phạm
tội chƣa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự, vì tội phạm bị dừng lại là do những
nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của ngƣời phạm tội. Ngƣời phạm tội
vẫn có xu hƣớng ý chí thực hiện tội phạm, mong muốn hậu quả phạm tội xảy
ra.
Mặt khác, việc dừng lại hành vi phạm tội lúc này không làm mất đi tính
nguy hiểm của những hành vi trƣớc đó của ngƣời phạm tội , vì những hành vi
ấy đã xâm hại (phạm tội chƣa đạt), hoặc đe dọa xâm hại (chuẩn bị phạm tội)
đến những quan hệ xã hội đƣợc luật hình sự bảo vệ. Do vậy họ vẫn phải chịu
trách nhiệm hình sự về hành vi đã thực hiện của mình.
Cơ sở pháp lý thể hiện nguyên tắc xác định trách nhiệm hình sự của
những ngƣời đồng phạm là quy định của Bộ luật hình sự tại Điêu 17 về đồng
phạm và tại Điều 50, Điều 58 Bộ luật hình sự năm 2015 về quyết định hình
phạt trong trƣờng hợp đồng phạm. Trách nhiệm hình sự của những ngƣời đồng
phạm chỉ đƣợc xác định sau khi đã xác định có đồng phạm theo khoản 1 Điều
17 và đã xác định rõ vai trò cụ thể của ngƣời đồng phạm theo khoản 3 Điều 17