Page 122 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

121

b. Nguyên tắc mỗi người trong đồng phạm phải chịu trách nhiệm độc

lập về việc đã cùng thực hiện tội phạm

Tội phạm đƣợc thực hiện dƣới hình thức đồng phạm là kết quả hoạt động

của tất cả những ngƣời đồng phạm gây ra. Bản thân mỗi ngƣời đồng phạm
trong đó có ngƣời thực hành đều đủ khả năng nhận thức và khả năng điều

khiển hành vi khi họ có hành động phạm tội.

Cơ sở của nguyên tắc này xuất phát từ quan điểm cho rằng trách nhiệm
hình sự là trách nhiệm cá nhân. Trong vụ đồng phạm mặc dù mỗi ngƣời đồng
phạm phải chịu trách nhiệm chung về toàn bộ tội phạm mà họ cùng thực hiện,

trong việc xác định trách nhiệm hình sự đối với mỗi đồng phạm phải căn cứ
vào hành vi cụ thể của từng ngƣời.

Hậu quả nguy hiểm cho xã hội của vụ án đồng phạm có nguyên nhân từ

sự kết hợp tất cả các hành vi của những ngƣời trong đồng phạm. Vì thế, Luật
hình sự năm 2015 buộc họ phải chịu trách nhiệm chung về toàn bộ tội phạm

mà họ có tham gia thực hiện là đều hợp lý. Tuy nhiên, mỗi ngƣời trong họ là
những cá nhân xác định với ý chí và hành vi độc lập. trách nhiệm hình sự
chung đƣợc xác lập trên cơ sở không thể phân chia của tổng thể thống nhất các

hành vi đồng phạm nhƣng những đặc điểm thuộc về nhân thân hoặc những
hành vi dựa trên ý chí của từng ngƣời ảnh hƣởng đến tính nguy hiểm cho xã

hội của tội phạm đƣợc xác định là của riêng cá nhân đó. Trách nhiệm hình sự
của từng cá nhân trong đồng phạm cũng sẽ đƣợc xem xét một cách tƣơng đối

độc lập dựa trên tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm và ngƣời phạm tội cụ
thể. Lý luận này là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc phân hoá trách nhiệm

hình sự. Trong đồng phạm, nguyên tắc phân hoá trách nhiệm hình sự đƣợc thể
hiện ở những điểm cơ bản sau:

- Những ngƣời trong đồng phạm phải chịu trách nhiệm hình sự về hành

vi nằm trong khuôn khổ ý thức mà những đồng phạm khác có thể ý thức đƣợc.
Ngƣợc lại, những ngƣời trong đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự
về hành vi của những đồng phạm khác thực hiện tự ý, không nằm trong ý thức

của mình. Khoản 4 Điêu 17 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định:“Người đồng
phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người

thực hành”.

Luật hình sự Việt Nam đã xác định nguyên tắc thứ hai trong việc xác
định trách nhiệm hình sự của những ngƣời đồng phạm là: Mỗi ngƣời đồng

phạm phải chịu trách nhiệm độc lập về việc cùng thực hiện vụ đồng phạm.