Page 125 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

124

Tính chất tham gia của mỗi ngƣời đồng phạm đƣợc xác định bởi vai trò

tham gia của họ trong vụ đồng phạm: là ngƣời tổ chức, ngƣời xúi giục, ngƣời
giúp sức hay ngƣời thực hành.

Mức độ tham gia của mỗi ngƣời đồng phạm đƣợc xác định chủ yếu bởi

ảnh hƣởng thực tế của ngƣời đó đối với những đồng phạm khác trong suốt quá
trình chuẩn bị và thực hiện tội phạm, cũng nhƣ đóng góp thực tế của ngƣời đó

trong việc gây ra tội phạm và hậu quả của tội phạm. Do đó trách nhiệm hình sự
phải tƣơng xứng với mức độ tham gia của mỗi ngƣời thực hành trong đồng

phạm.

Thể hiện nguyên tắc cá thể hóa trách nhiệm hình sự trong đồng phạm.

Luật hình sự Việt Nam còn xác định chính sách hình sự của Nhà nƣớc ta
“nghiêm trị kết hợp với khoan hồng”. Khoản 1 Điều 3 Bộ luật hình sự năm

2015 đã quy định một trong những nguyên tắc xử lý khi xác định trách nhiệm
hình sự: “Nghiêm trị kẻ chủ mưu cầm đầu, chỉ huy…” và “Khoan hồng đối với

người tự thú thật thà khai báo, tố giác đồng bọn…”.

Chính sách này thể hiện đặc biệt rõ nét trong đƣờng lối xét xử vụ đồng

phạm các tội đặc biệt nguy hiểm xâm phạm an ninh quốc gia. Bởi vì trong các
vụ án này bên cạnh những tên cầm đầu, chủ mƣu, những tên hoạt động đắc lực,

có ý thức phạm tội sâu sắc còn một số khá đông đã phạm tội do bị lừa phỉnh,

ép buộc. Chính sách nghiêm trị kết hợp với khoan hồng cũng đƣợc thể hiện rõ

nét trong vụ đồng phạm các tội khác, nếu trong vụ đồng phạm đó có sự phân
hoá rõ rệt hai loại ngƣời: Một bên là những tên cầm đầu thuộc phần tử xấu và

một bên là những tên nhất thời phạm pháp.

Đáng lƣu ý là Bộ luật hình sự năm 2015 chỉ quy định những căn cứ
quyết định hình phạt chung cho tất cả loại ngƣời đồng phạm, chứ không quy

định việc tăng nặng hay giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của riêng ngƣời đồng
phạm nào so với trách nhiệm hình sự của những ngƣời đồng phạm khác.

Trong phần các tội phạm của Bộ luật hình sự năm 2015, ở chƣơng 13,
các tội xâm phạm an ninh quốc gia, đã có sự phân hóa trách nhiệm hình sự của
những loại ngƣời đồng phạm khác nhau với những khung hình phạt khác nhau

trong một số tội. Còn nói chung ở các tội phạm khác, Bộ luật hình sự năm 2015

không quy định mức độ tăng nặng hay giảm nhẹ hình phạt đối với những loại
ngƣời đồng phạm khác nhau.