Page 123 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 123
122
Việc xác định trách nhiệm hình sự của ngƣời thực hành trong đồng phạm tất
yếu chịu sự thống nhất về nguyên tắc này. Nguyên tắc này thể hiện ở chỗ:
Những ngƣời đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vƣợt
quá của ngƣời đồng phạm, ngƣời thực hành khác. Hành vi vƣợt quá của đồng
phạm là hành vi vƣợt ra ngoài ý định chung của những ngƣời đồng phạm khác
và hành vi đó có thể đã cấu thành tội khác hoặc cấu thành tình tiết tăng nặng
định khung. Hành vi vƣợt quá thông thƣờng là hành vi vƣợt quá của ngƣời thực
hành.
Tuy nhiên để xác định đâu là hành vi vƣợt quá của ngƣời thực hành là
vấn đề hết sức khó khăn, phức tạp, đặc biệt là với những vụ án xâm hại tính
mạng sức khoẻ. Trong quá trình thực hiện ý định phạm tội chung thì không chỉ
có ngƣời thực hành mà cả những ngƣời đồng phạm khác cũng có thể có hành vi
vƣợt quá, làm sai với sự thoả thuận trƣớc của cả bọn. Ngƣời thực hành có vai
trò quan trọng trong vụ án có đồng phạm. Tội phạm có đƣợc thực hiện hay
không, thực hiện đến mức nào đều phụ thuộc vào kết quả hành vi của ngƣời
thực hành. Nhƣng trong số những hành vi mà ngƣời thực hành thực hiện để đạt
kết quả mà bản thân y và những ngƣời đồng phạm khác mong muốn, có thể có
những hành vi vƣợt quá ý định ban đầu của những ngƣời đồng phạm khác.
Trong thực tiễn xử lý một số vụ án cố ý gây thƣơng tích, ngoài những trƣờng
hợp “Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê” mà Bộ luật hình sự đã
qui định là tình tiết định khung tăng nặng tại điểm h khoản 1 Điều 134 Bộ luật
hình sự năm 2015 thì cũng còn trƣờng hợp đồng phạm khác là dạng “đâm
chém giúp”.
Trƣờng hợp này khác trƣờng hợp quy định ở điểm h khoản 1 Điều 134
Bộ luật hình sự năm 2015 nêu trên ở chỗ mặc dù không có “hợp đồng thuê”
nhƣng quyết tâm phạm tội và hậu quả tội phạm gây ra còn cao hơn những dạng
thông thƣờng và nhiều khi cũng chẳng kém trƣờng hợp đƣợc thuê, bởi vì chúng
thực hiện hành vi phạm tội rất manh động và táo tợn do nhận thức lệch lạc và
nhân cách méo mó, cộng với trạng thái tâm lý đám đông bị kích động và
thƣờng xuất hiện sau những cuộc nhậu nhẹt.
Với hình thức phạm tội là ở dạng nhiều ngƣời cùng chung ý chí và hành
động, khi thực hiện tội phạm thì hầu hết đều là ngƣời thực hành và nói chung
họ đều phải chịu cùng tội danh về tội cố ý gây thƣơng tích, nhƣng trong thực