Page 74 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN

cho thấy có việc đe dọa không đủ hoặc không có cơ sở tin cậy thì Tòa án công

nhận di chúc. Trong trường hợp mặc dù có sự can thiệp của người khác nhưng
chưa đến mức làm cho người lập di chúc sợ hãi phải viết di chúc trái với ý muốn
của mình thì di chúc vẫn có hiệu lực.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên nhằm làm cho
bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao
dịch nên đã xác lập giao dịch đó. Lừa dối là thủ đoạn có tính toán trước của người

này (người lừa dối) đối với người khác (người bị lừa dối) nhằm làm cho người bị
lừa dối hiểu sai vấn đề, dẫn đến quyết định một việc gì đó theo mục đích đã định

sẵn của người lừa dối. Thủ đoạn của người lừa dối có thể bằng lời nói, có thể bằng
hành động. Mục đích của người lừa dối là làm cho người bị lừa dối hiểu sai vấn
đề, dẫn đến những quyết định không đúng, có lợi cho người lừa dối.

Quy định của BLDS năm 2015 ghi nhận điều kiện có hiệu lực của giao dịch
dân sự và di chúc có phần khác nhau về năng lực chủ thể. Khoản 1 Điều 117
BLDS năm 2015 quy định một trong các điều kiện có hiệu lực của giao dịch là:

“Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao
dịch dân sự được xác lập”. Năng lực chủ thể xác lập giao dịch bao gồm năng lực

pháp luật và năng lực hành vi đều được đề cập với tư cách là điều kiện bắt buộc
để xác định hiệu lực của giao dịch. Nhưng khoản 1 Điều 630 BLDS năm 2015 chỉ

đề cập tới năng lực hành vi và sự tự nguyện của người lập di chúc: “Người lập di
chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng
ép”. Sự thiếu sót tại Điều 630 BLDS năm 2015 khi quy định về điều kiện để di

chúc hợp pháp hoàn toàn có thể lý giải theo hướng, di chúc là một loại giao dịch
nên khi không quy định cụ thể sẽ được áp dụng quy định chung về giao dịch để

xem xét. Tuy nhiên, vấn đề cần đặt ra là cả quy định phần chung và phần cụ thể
đều không ghi nhận hậu quả pháp lý cụ thể khi giao dịch nói chung hoặc di chúc

nói riêng vi phạm quy định về năng lực chủ thể xác lập.

Từ phân tích trên, để hoàn thiện quy định về điều kiện chủ thể lập di chúc
thì có thể sửa đổi khoản 1 Điều 630 như sau: “Di chúc hợp pháp phải có đủ các

điều kiện sau đây: Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
thực hiện quyền lập di chúc trong phạm vi giới hạn luật định; không bị lừa dối,
đe dọa, cưỡng ép”.

b. Điều kiện về nội dung của di chúc

Nội dung của di chúc là tổng hợp tất cả các vấn đề mà người lập di chúc đã
định đoạt. Một di chúc chỉ được thừa nhận nếu sự định đoạt ấy không vi phạm

72