Page 92 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN
P. 92
3. Hiệu lực của di chúc
- Thời điểm có hiệu lực của di chúc:
Theo quy định tại Điều 643 BLDS năm 2015, di chúc có hiệu lực từ thời
điểm mở thừa kế.
Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có di sản để lại theo di chúc chết
hoặc người này được xác định là đã chết theo bản án tuyến bố chết có hiệu lực
pháp luật. Như vậy, di chúc chỉ được áp dụng trong việc chia di sản của người lập
di chúc kể từ thời điểm người lập di chúc chết. Nếu người lập di chúc chưa chết
thì cũng chưa có việc chia di sản của người đó. Quy định này là nguyên tắc pháp
luật nhằm bảo vệ quyền của người lập di chúc khi còn sống, sau khi người lập di
chúc chết thì tài sản của người này là di sản được chuyển dịch theo trình tự hưởng
di sản của người được thừa kế theo di chúc.
Về hiệu lực di chúc chung của vợ chồng: Di chúc chung của vợ chồng được
quy định tại Điều 663, Điều 664 và Điều 668 BLDS năm 2005. Theo đó, vợ,
chồng có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung; có thể sửa đổi, bổ sung,
thay thế, hủy bỏ di chúc chung bất cứ lúc nào; khi vợ hoặc chồng muốn sửa đổi,
bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc chung thì phải được sự đồng ý của người kia;
nếu một người đã chết thì người kia chỉ có thể sửa đổi, bổ sung di chúc liên quan
đến phần tài sản của mình. Di chúc chung của vợ, chồng có hiệu lực từ thời điểm
người sau cùng chết hoặc tại thời điểm vợ, chồng cùng chết.
Xung quanh những quy định về di chúc chung của vợ chồng còn nhiều vấn
đề chưa thật phù hợp trong đời sống. Thực tế, nhiều trường hợp khi vợ chồng cùng
lập di chúc chung, một bên chết trước và qua một thời gian rất dài bên còn lại mới
chết, khi đó di chúc mới phát sinh hiệu lực. Trường hợp vợ chồng lập di chúc
chung, một bên chết trước, bên còn sống kết hôn với người khác và tạo lập tài sản
chung của vợ chồng nhưng di chúc với người chồng hoặc người vợ chết trước
chưa có hiệu lực, việc xác định tài sản là di sản của các bên là rất phức tạp... Điều
này cũng gây khó khăn cho Tòa án khi giải quyết tranh chấp về hiệu lực di chúc,
về di sản định đoạt trong di chúc chung của vợ chồng, về người thừa kế di sản
theo di chúc, thừa kế di sản theo pháp luật...
Vì vậy, BLDS năm 2015 bãi bỏ quy định về di chúc chung của vợ chồng.
Nếu trường hợp vợ, chồng cùng có nguyện vọng chuyển tài sản của mình cho
người thừa kế thì họ hoàn toàn có quyền lập di chúc riêng của mình để cùng định
đoạt, một mặt vẫn đạt được mong muốn, nguyện vọng của người để lại di sản, mặt
90