Page 91 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN

chúc miệng có hiệu lực thi hành hay không còn hiệu lực trong trường hợp đã quá

hạn 03 tháng kể từ thời điểm di chúc miệng được lập ra mà người di chúc miệng
còn sống nhưng không còn minh mẫn, sáng suốt. Minh mẫn được hiểu là làm chủ

được hành vi của mình, hiểu được mình muốn làm gì và không muốn làm gì một
cách tự chủ và độc lập, không có bất kì sự can thiệp nào của người khác. Cá nhân

còn sáng suốt được thể hiện trong việc độc lập suy nghĩ, nhận xét, đánh giá sự
vật, sự việc diễn ra quanh mình và không có sự nhầm lẫn, bất thường giữa vật này
với vật kia, cá nhân này với cá nhân khác, mình với người khác, hiện tượng này

với hiện tượng khác... Hay nói cách khác, người còn minh mẫn, sáng suốt là người

nhận biết rõ ràng những sự vật, sự việc diễn ra quanh mình và hiểu được các hành
vi của chính mình trong các quan hệ xã hội và có các cảm giác tương tự như
những người bình thường khác đối với cùng hiện tượng, sự vật, sự việc.

Pháp luật không quy định rõ là nếu sau 03 tháng kể từ thời điểm di chúc
miệng được xác lập mà người lập di chúc miệng còn sống nhưng không còn minh

mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng của người này có hiệu lực hay không. Nhưng
xuất phát từ các nguyên tắc của pháp luật dân sự, chủ thể lập di phải hoàn toàn tự

do, tự nguyện, tự định đoạt trong khi lập di chúc. Nhưng trong trường hợp này,
người lập di chúc miệng mặc dù còn sống sau 03 tháng lập di chúc miệng nhưng
lại không còn minh mẫn, sáng suốt do đó điều kiện để người đó lập di chúc thể

hiện sự tự do, tự nguyện, tự định đoạt trong khi lập di chúc không còn. Chính vì
vậy mà bản di chúc miệng được lập ra trước đó vẫn có hiệu lực pháp luật.

Trong thời đại khoa học và tin học phát triển, di chúc có thể được lập thông qua
các phương tiện kỹ thuật, bán dẫn, điện tử như ghi âm, viết bằng máy chữ, máy vi

tính, quay phim, chụp ảnh... nếu không có người làm chứng hoặc không có công
chứng, chứng thực đều bị vô hiệu vì việc thay đổi, làm giả di chúc dưới các hình
thức này khá dễ dàng và điều quan trọng là di chúc được lập dưới những hình thức

này không đáp ứng đủ các yêu cầu theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Như vậy, bên cạnh di chúc bằng văn bản được khuyến khích thực hiện thì

trong một số trường hợp đặc biệt người để lại di sản có thể di chúc miệng. Tuy
nhiên việc di chúc miệng rất hạn chế và khi di chúc miệng cũng cần đáp ứng đầy

đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để tránh trường hợp bị vô hiệu ảnh hưởng
đến ý chí nguyện vọng của người để lại di sản cũng như quyền lợi của người được

hưởng di sản thừa kế.

89