Page 47 - อิเหนา
P. 47
- เอกสารประกอบการสัมมนาวรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง -
เนื้อเรื่องที่ใช้แสดงละครใน
เรื่องอิเหนาเป็นเรื่องยาวมีเนื้อความดำเนินติดต่อกันโดยตลอด ดำเนินความตั้งแต่วงศ์เทวาไป
จนกระทั่งอภิเษกสังคามาระตา ถ้าจะใช้เป็นบทละครเพื่อแสดงก็ตัดตอนมาเล่นเท่าที่ต้องการ ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับ
เวลาที่จะแสดงด้วย บางตอนพอนำมาแสดงแล้วก็อาจค้างไว้ไปแสดงต่อในวันรุ่งขึ้น บางตอนก็อาจต้องตัดทอน
ให้สั้นลงไปอีกเพื่อให้เหมาะกับเวลาและแต่ละตอนก็ได้รับความนิยมจากผู้ชมมากน้อยแตกต่างกันไป
เนื้อเรื่องตอนที่จะใช้แสดงได้เริ่มตั้งแต่ตอนงานพระเมรุเมืองหมันหยา ซึ่งเป็นตอนที่อิเหนาได้พบ
จินตะหราครั้งแรก ดำเนินความตั้งแต่ท้าวหมันหยาแจ้งข่าวงานศพพระอัยกี อิเหนาไปร่วมงานจนกระทั่งอิเหนา
ต้องกลับมากุเรปัน ซึ่งตอนนี้เป็นตอนที่ปัญหาต่าง ๆ เริ่มต้น
ตอนอิเหนาเข้าห้องจินตะหรา เป็นตอนที่อิเหนาได้จินตะหราสมปรารถนา และมีความสุขอยู่กับ
นางจินตะหรา นางมาหยารัศมี และนางสการะวาตีในเมืองหมันหยา เริ่มตั้งแต่ตอนที่อิเหนาทูลลาท้าวกุเรปัน
ไปเล่นป่า จนกระทั่งอิเหนาตัดรอนความสัมพันธ์ต่อบุษบา
ตอนศึกกะหมังกุหนิง เป็นจุดที่ทำให้อิเหนาต้องจากนางจินตะหรามาพบนางบุษบา ดำเนินความตั้งแต่
วิหยาสะกำประพาสป่าพบรูปนางบุษบา จนกระทั่งเสร็จศึก
ตอนอิเหนาเข้าเฝ้า เป็นตอนที่อิเหนาได้พบบุษบาครั้งแรกและหลงรักทันที ดำเนินความตั้งแต่ศึก
กะหมังกุหนิง อิเหนาเข้าเฝ้าท้าวดาหาแล้วไม่ยอมยกทัพกลับ
ตอนใช้บน เป็นเรื่องราวที่อิเหนาพยายามเข้าไปใกล้ชิดบุษบา และหาทางที่จะได้นางคืนมา บางที
อาจจะตัดตอนไหว้พระ หรือบางที่เรียกว่าตอนเสี่ยงเทียน ออกมาเล่นเป็นตอนหนึ่งต่างหาก ไม่รวมอยู่ในตอน
ใช้บนนี้ก็ได้
ตอนอิเหนาลักนางบุษบา หรือตอนอิเหนาเผาเมือง เป็นตอนที่อิเหนาได้นางบุษบาสมความปรารถนา
ดำเนินความตั้งแต่อิเหนาไม่สบาย สังคามาระตาแต่งถ้ำ จนกระทั่งอิเหนาลักพาตัวบุษบาไปและได้นาง
ตอนลมหอบ เป็นตอนที่อิเหนาต้องพลัดพรากจากนางบุษบา ดำเนินความตั้งแต่อิเหนาไปแก้สงสัยใน
ดาหา จนกระทั่งลมหอบบุษบาไปและอิเหนาต้องออกตามหานาง
ตอนมะงุมมะงาหรา ดำเนินความตั้งแต่อิเหนาปลอมเป็นปันจุเหร็จเที่ยวตามหานาง ปันหยีปะตาปา
อุณากรรณออกติดตามอิเหนาจนกระทั่งได้พบกัน
ระหว่างที่ปันหยีอยู่ในเมืองกาหลังเป็นตอนที่ยืดยาวมาก แสดงให้เห็นความสัมพันธ์และความสงสัยซึ่ง
กันและกันระหว่างปันหยีกับอุณากรรณ รวมทั้งแสดงฝีมือความสามารถของทั้งสองคน สามารถเลือกตัดตอน
หน้า | 44
