Page 34 - BÜLTEN 92

Otoklav Yardımıyla Mumun Ayrıştırılması

Otoklav içinde mumun ayrıştırılması işlemi yaygın bir şekilde kullanılan bir metottur. Hızlı basınç oluşturabilmek için,
genellikle buhar jeneratörüne sahip etrafı cidarla kaplanmış bir kap içinde doymuş buhar kullanılır. Çünkü hızlı ısıtma
başarının anahtarıdır. Otoklav birkaç kalıbın üzerinde duracağı bir kayan ray, emniyet kilitli çabuk etki eden bir kapı
ve otomatik mum boşaltan bir valf ile ekipmanlandırılır. Yaklaşık 6 ile 7 bar arasındaki operasyon basıncına 4 ile 15
saniye arasında ulaştırılır. Kalıplardaki mumun ayrıştırılma işlemi yaklaşık 20 dakika içinde veya daha az bir zamanda
gerçekleşir. Mum geri kazanımı iyidir. Polisitren parçalar otoklav içinde eritilemezler.

Otoklavda mum ayrıştırma işlemi

Seramik Modellerin Pişirilmesi
Seramik kabuk kalıplar, nemlerinin kaldırılması, model parçalarının kalıntılarıyla çamur içinde kullanılan organik
malzemelerin yakılıp kül edilmesi, seramiğin sinterlenmesi ve döküm prosesi için kalıbın ısıtılması için pişirilirler.
Seramik kalıpların fırında pişirilmesi işlemi aşağıda gösterilmektedir. Bazı hallerde bütün işlem bir kere pişirme işlemiyle
tamamlanabilir. Diğer hallerde, ikinci bir işlemle önceden ısıtma uygulanır. Bu sayede kalıbın sıcaklığının aşağı
düşmesine, incelenmesi ve eğer gerekliyse tamir edilmesine imkân tanınır. Çatlamış kalıplar seramik çamur veya
özel çimentolarla tamir edilebilir. Bu olay çatlakları iyileştirmez, fakat onları kapatır ve başarılı bir döküm yapılabilmesi
için kabuğu destekler. Birçok kalıp, döküm operasyonu ve ön ısıtma fırını arasında meydana gelen sıcaklık düşmesini
azaltmak ya da kalıbın izole edilen belirli bölgeleri desteklemek için seramik fiber battaniye ile sarılmıştır.

Otoklavdan çıkan seramik kabukların içerisindeki kalıntıyı atmak ve
mukavemet sağlaması için ön pişirme işlemi

Sonradan yakılma işlemi yaygın olarak 870°C ve 1095°C sıcaklıkları arasında olmaktadır. Birçok kalıp sıcak fırının içine
yerleştirilir, fakat bazı kalıplar düşük sıcaklıkta yerleştirilip ve kademeli olarak ısıtılırlar.

Bu işlemi kapsayan kalıplar kristalin silikadan yapılır ve kalıbın bazı parçaları radyasyondan korunur. Ön ısıtma sıcaklığı,
döküm alaşımına ve parça konfigürasyonuna bağlı olan, sonradan yakılma sıcaklığının altında, geniş bir oranın üzerinde
çeşitlilik gösterir. Alüminyum alaşımları için 150°C ile 540°C arası, birçok bakır alaşımları için 425°C ile 650°C arası ve
çelik ve süper alaşımlar için 870°C ile 1095°C sıcaklıkları arasında yaygın olarak kullanılır. Kontrollü katılaşma prosesi için
kalıplar dökülecek alaşımın likidus sıcaklığının üzerinde ön ısıtılmalıdır.

34 www.mmo.org.tr/konya