Page 35 - BÜLTEN 92
P. 35
Ergitme ve Döküm
Hem atmosferde hemde vakum altındaki dökümler hassas dökümde önemlidir. Birçok vakum dökümü hassas döküm
olmasına rağmen titanyum döküm için vakum ark fırınlarında kullanılan grafit tozundan yapılmış kalıplar kullanılır. Birçok
döküm yerçekimi etkisiyle dökülür. Aşağıda ki görsellerde seramik kalıba döküm işlemi gösterilmektedir.
Hassas dökümde alüminyum, magnezyum, bakır, altın, gümüş, platin alaşımları çeliğin her türlüsü, küresel grafitli dökme
demir, birçok kobalt alaşımı ve reaktif element içermeyen nikel tabanlı alaşımlar, atmosfer şartlarında döküm yaparken
kullanılabilirler. Çinko alaşımları, gri döküm ve dövülebilir demir ekonomik sebeplerden kaynaklı genellikle dökülmezler.
Seramik kalıba döküm işleminin gerçekleştirilmesi
Seramik Kalıbın Kırılıp Çıkarılması
Bazı seramik kabuk malzemeleri soğuma sırasında soyulmaktadır, fakat iyi bir oranı genellikle dökümün üzerinde kalmakta
ve elle ya da titreşimli bir pnomatik çekiç yardımıyla üzerine vurulup kırılmaktadır. Kırılgan alaşımlar dökümünden sonra
özel dikkat gerektirir. Bazen birinci kaplama katmanın bir kısmı döküm yüzeyine yapışık kalmakta olup, aynı zamanda
şişen kabuk malzemeleri cep şeklindeki kısımlarda ya da parçaların arasında da kalabilir. Bu kısımlar, genellikle bilye
kullanılan kumlama işlemiyle parça üzerinden ayrılır. Kumlama işleminde, salkımlar bir askıya asılırlar veya kumlayıcının
tablasına yerleştirilir. Eğer mumun içine çekirdek oluşturmak için yerleştirilen parçalar varsa erimiş kostik içinde
çıkartılabilir. Yüksek basınçlı su jeti yardımıyla kesme (69 mPA veya 10 ksi) mekanik kırma işlemi yerine kullanılabilir.
Kesip Ayırma İşlemleri
Alüminyum, magnezyum ve bazı bakır alaşımlar bant testere ile kesilebilirler. Diğer bakır alaşımları, çelik, küresel grafitli
dökme demirler ve süper alaşımlar kesme taşlarıyla yaklaşık 3500 dev/dk. kesilir. Kesme taşının ulaşamadığı yerleri
kesmek için oksijenle kesme işlemi ara sıra kullanılmaktadır. Bazı kırılgan alaşımlar eğer düzgün çentikleri varsa çekiçle
hafiften dokunarak çıkartılabilir.
Aynı zamanda kesme kalıpları da standart salkımlardaki parçaların çıkartılması için kullanılabilir. Bu işlemi takip eden
diğer işlemler, yolluk köklerinin temizlenmesi, yüzeyden taşan malzemelerin temizlenmesi ve keçeler ya da zımpara gibi
yumuşak malzemeler kullanarak temizleme işlemidir. Aynı zamanda diğer bitirme işlemleri için ucuna ufak taşların bağlı
olduğu küçük el taşları kullanılır.
www.mmo.org.tr/konya 35
