Page 16 - Okuma Kültürü_Kültür ve Edebiyat Bülteni_Neat

31 MART 2025 / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI / 5 OKUMA KÜLTÜRÜ

Aile Okuma Etkinlikleri ve Okuma Alışkanlığı-2

g. Kahramanın Kişiliği Nedir? i. Ünlü Bir Kitabı Resmedin
Aile bireyleri çocuklarından okunan kitap veya metindeki bir Öncelikle bir kitap seçilir. Kitap açılmadan kapağa bakılır.
kahramanın kişilik özelliklerini tanımlamasını ister (arkadaş Çocuğa, resmin ona ne düşündürdüğü sorulur. Daha sonra
canlısı, cesur vb.). Çocuk, karakter özelliklerini listelerken çocuğa bir hikâye okunacağı söylenir. Ancak bu sefer
ailesi de yardımcı olur. Çocuktan her bir kişilik özelliğini resimlere bakamayacaktır. Bunun yerine, ondan hayal
neden seçtiklerini ve kitaptaki hangi kelimelerin bu özelliği gücünü kullanması ve okurken aklındaki görüntüleri
tanımladığını belirtmeleri istenir. Örneğin, çocuk ana bulması istenir. Okuma sırasında ara ara durulur ve sorular
karakteri “dostça” olarak tanımladıysa, şu bir ipucu olabilir: sorulur. Örneğin, “Annesi izin vermemesine rağmen Ayşe
“Çünkü mahallesindeki herkese merhaba diyor.” Ayrıca bir neden dışarı çıktı?” Kitabı bitirdikten sonra, çocuğa
hikâyenin ortasında durup kahramanın ne yapacağının cevabın verileceği söylenir. Sorulardan sonra tartışmaya
tahmin edilmesi de istenebilir ve tahminlerin doğru olup geçilir. Yetişkinler, bir hikâyeyi okuduktan uzun bir süre
olmadığını görmek için okumaya devam edilir. Tahminleri sonra neler olduğunu hatırlayabilseler de, bu, küçük
eğlenceli hale çevirmek için çocuktan kahramanların gerçek çocuklar için zor olabilir. Bu yüzden çocuğa birkaç ipucu
dünyada nasıl olacağını tahmin etmeleri istenir. Örneğin; verilir. Önce ne olduğu sorulur ve sonra onu çizmesine izin
“Karakter akşam yemeğinde ne söyleyebilir? Okulda nasıl verilir. Çizim işlemi bittikten sonra, her resmin altına bir
davranır?” metin yazması daha sonra çocuğun anlatması istenir.

h. Seni Yakaladım! j. Hikâye İçine Adım
Bu etkinlikte ebeveynler çocuklarına “seni yakaladım!” adlı Anne ve baba çocuğa kitabı okurken, kitaptaki sevdiği bir
bir oyun oynayacaklarını söylerler. Herkesin elinde aynı kahramanın yaşamıyla ilgili ayrıntıları hatırlaması
kitap olur. Birisi okurken diğerleri takip eder. Okuyan kişi bir gerektiği belirtilir. Kitap okunduktan sonra çocuğa kitabın
kelimeyi bilinçli olarak yanlış okur. Yanlış okunan kelimeyi ana karakterlerinden biri olduğunu hayal etmesi söylenir.
fark eden kişi “seni yakaladım!” der ve kitap okuma sırası Ardından, bir kâğıda çeşitli sorular yazılıp cevaplaması
ona geçer. Burada ikinci bir kural bulunmaktadır. Bir kelime istenir. Örneğin; “Adın ne? Kaç yaşındasın? Bugünün
yanlış okunduğunda hemen “seni yakaladım!” denilmezse tarihi ne (hikâyede)? Arkadaşların kimler? Seni üzen
diğer yanlış okunan kelimeye kadar beklenir. Bu etkinlikte nedir?”. Başka bir sayfada ise, çocuktan kahramanın
anne babanın çocuklarına o etkinlikteki amacın birilerinin başından geçen bir olayı anlatması istenir. Örneğin; “Sana
yanlışını bulmak değil eğlenmek olduğunu hatırlatmaları nasıl hissettirdi? Sorunu nasıl çözdünüz? Başka birisi var
gerekmektedir mıydı, eğer öyleyse, kim? Hangi rolü oynadılar?” Son
olarak önemli olay, çocukla birlikte tartışılır. Çocuğa
ı. Hikâye Topu karakterle aynı şekilde mi yoksa ondan farklı şekilde mi
Bir top farklı bölümlere ayrılır ve kalem yardımıyla her bir tepki vereceği ve neden olduğu sorulur. Bu, sadece
bölüme okunan kitap veya metinle ilgili sorular yazılır. çocuğun hikâyeyi hatırlamasına yardımcı olmakla
Örneğin: “Hikâye nerede meydana geldi? Ana karakterler kalmayacak, duygudaşlık kurmasını da sağlayacaktır.
kimlerdi? Başlangıçta, ortada, hikâyenin sonunda ne oldu? O
olayda kim suçlu? En beğendiğin kısım neresi?”. Hikâye k. Bana Oku
topu oyununda, çocuğa her top atıldığında, sağ ya da sol Bir kitap veya hikâye belirlenir. Önce anne veya baba daha
elinin altındaki bölüm üzerinde yazılan soruyu yanıtlaması sonra çocuk sırayla okurlar. İlk başta sayfanın yarısını
istenir. Çocuk hikâyeden bir olayı hatırlayamıyorsa, ona bazı okuyan ebeveynlerden birisi sayfanın diğer yarısını çocuğa
ipuçları verilir. Tüm sorular cevaplanana kadar oyuna devam okutur. Çocuğun okuması akıcılık kazandıkça yarım sayfa
edilir. Etkinlik uzatılmak istenirse, çocuktan yüksek sesle okuma bir sayfaya çıkarılabilir. Çocuğun okumakta güçlük
söylediklerini kâğıda yazması istenir. Bu, bir hikâyenin çektiği yerlerde, telaffuz etmekte zorlandığı sözcükleri
olaylarının hatırlanmasını ve ne okunduğunun anlaşılmasına doğru okuması için anne ve babasının desteklemesi
yardımcı olmak için iyi bir yoldur. gerekmektedir.

 KARATAY Halit, KÜLAH Esra, KAYA Seda, Okuma Alışkanlığını Geliştirme Yöntem, Teknik ve Modelleri, Bolu
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2020, 8(1), 89-107.

SAYFA 16

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Kültür ve Edebiyat Bülteni